dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
463 kır in sa nı nın ge ce le ri de, uy ku la rı da li me li me dir… Evet… Ge ce - si ne gün dü zü ne el ko nul muş böy le bir yer de, in san ruh sal, si nir sel açı dan na sıl mo ral li ve sağ lık lı ola bi lir? Kay gı, kor ku, te dir gin lik, stres, ge ri lim, pa nik, da ha baş ka uç duy gu lar had saf ha da ve üs tüs te ya şa nı yor. Ya şa nan lar, kat la nı lan lar bir-iki gün ve ya bir kaç ay la sı - nır lı de ğil. So na ere ce ği za ma nı bil sen o ana ka dar ken di ni sık ma - ya, olum suz et ki ler den bir öl çü de ko run ma ya ça lı şır sın. Yok… Bi - le mi yor sun, bi lin mez lik ler dün ya sın da sın, ka ran lık bir la bi rent de - sin, çı kış gö rün mü yor… Müt hiş bir ku şat ma al tın da sın, düş man ku - şat ma yı da ralt tık ça da ral tı yor. Öl dü rü yor, sa kat bı ra kı yor, iha ne ti da ya tı yor. Di yar ba kır’da ola ğan öl çü ler de hiç bir şey yok tur. Di yar - ba kır ola ğan dı şı lık tır… İn sa na gö re de ğil dir. Ruh sal, si nir sel yön - den de nor mal öl çü le ri ara mak doğ ru ol maz. An cak, so ru nun bi lin - cin de olan, çı kış yo lu ara yan, ken di ni ora ya ka na li ze eden, ora da yo ğun la şan, sis te mi bu tür ça ba lar la ken di ne sü rek li ya ban cı laş tı ran ken di si ni şöy le ya da böy le ko rur. Ayak ta ka lır. Bi zi o ko şul lar da çıl dırt ma yan da buy du. Yok sa bi ze ya pı lan lar ye ni lir-yu tu lur cins - ten şey ler de ğil di. Çıl dır mak, de lir mek için her şey faz la sıy la var - dı… De ğer le ri ko ru ma, dev ri me sa rıl ma der di ol ma yan, ya pı lan la rı içi ne sin di ren bir kı sım in san da var dı. Ko şul lar ya şa nır cins ten ol - maz sa da, böy le le ri “dev let güç lü dür, ya par. Bü ke me di ğin bi le ği öpe cek sin” an la yı şıy la dü şün sel tes li mi ye ti ne kı lıf ge çi ri yor lar dı. An cak bu nu sin di re me yen, bi linç te olan bi te ni yet kin ce çö ze me yen, çı kı şı bu la ma yan, önün de ki per de yi ara la ya ma yan in san la rın ya şa - dı ğı dep rem, çık maz on la rı de lir me ye gö tü rü yor du. Ko nu ge niş, de - tay lan dır ma mı za ge rek yok. Bu bi lim da lıy la uğ ra şan la rın il gi le ne - cek le ri zen gin bir mal ze me, de ney ola rak Di yar ba kır or ta yer de du - ru yor. Bi zim bu ra da öne çı kar mak is te di ği miz, an lat tı ğı mız şey, nor mal de her in sa nın so nuç la rı nı kes ti re bi le ce ği, he men gö re bi le ce - ği bu ko şul lar da de lir me ve çıl dır ma la rın faz la sıy la ola ca ğı dır. Di - yar ba kır’da on lar ca in san de lir di, de dik… - On lar ca in san dan sö ze di yor su nuz, hiç de ğil se, ola yı so mut la - mak için bir kaç ör nek ve re mez mi si niz? - Ve re bi li riz… Ba zı çar pı cı olay ve ör nek ler var. Bun la rın bir
464 kıs mı za ten iler de ki an la tım la rı mız da da yer ala cak. Şim di kı sa ca ba zı bil gi ler ver mek le ye ti ne lim. İlk el de 20. ko ğu şun du ru mun dan sö ze de bi li riz: Bu ra sı alt kat ta bu lu nan, en kü çük ko ğuş lar dan bi ri. Ama in san lar tı ka ba sa dol du rul muş, mev cu du 70-80 ki şi ara sın da de ği şi yor. Ve bu sa yı tes li mi yet dö ne mi bo yun ca hiç ek sil mi yor. Nor mal ka pa si te si nin dört-beş ka tı! Bu ko ğuş ta bir yıl için de dört ki şi de lir di. Üs te lik bun lar Ela zığ’a gön de ri len, de li ra po ru alan in - san lar Kur tu luş’tan Ümit Ka ya, TKP’den Fa tih Bin bay, PKK’den İb ra him Kır baş, ad li tu tuk lu lar dan İs met Ba şer di… Ay rı ca Meh - met Kı zıl ola yı var, ar ka da şı mız dı. Ol duk ça fe da kar ve dü rüst bi - riy di. Kal dı ğı ko ğuş ta her işe koş tu ran, her ke se yar dım et mek is te - yen, ko ğuş dı şın da ya pıl ma sı ge re ken iş ler de gö rev len di ri len bi ri. Ora da ka lan ar ka daş lar dan al dı ğı mız bil gi ye gör, Meh met’in si nir kriz le ri ge çir me si ne gi den yol şöy le baş lı yor: Bir gün, ak şam ye - me ği al mak için dı şa rı çı kı yor. Ka ra va na yı ge ti rir ken ye re bi raz ye mek dö kü yor. Ko ğuş gar di ya nı dö kü len ye me ği ken di si ne ya lat - ma ya ça lı şı yor. Meh met red de di yor. Em re kar şı gel mek ge rek çe - siy le vah şi ce dö vü lü yor. Ka fa sı de fa lar ca du va ra vu ru lu yor. Ar ka - daş la rı ya rı bay gın hal de, öf key le ba ğı ra rak ken di si ni dö ven gar di - ya na sal dı rı yor. Son ra ölüm cül bir va zi yet te içe ri atı lı yor. Üç-dört sa at ken din den geç miş hal de ya tı yor. Gar di yan, ko ğuş so rum lu - sun dan Meh met Kı zıl’ın ken di li ğin den has ta lan dı ğı na da ir bir tu ta - nak yaz ma sı nı is ti yor. So rum lu red de di yor. Meh met ise; “böy le bir tu ta nak ya zı lır sa im za la mam” di yor. Gar di ya nın ıs ra rı kar şı - sın da Meh met, “sen de hiç vic dan yok mu? Bu yap tık la rı nın he sa - bı nı ver me ye cek mi sin? İn san de ğil mi sin?” di ye ba ğı rı yor. Gar di - yan tep ki kar şı sın da ge ri li yor, so rum lu ya “bu nu gö tür, yat sın, is ti - ra hat et sin” di yor… O da yak tan son ra, Meh met Kı zıl’ın so run la rı baş lı yor. Sü rek li kriz ge çi ri yor, ya rı de li bir hal de ge çi yor gün le ri. Son ra on yıl ce za al dı, tah li ye ol du. Bir sü re elek tro şok te da vi si uy gu la nı yor. (Eğer isim ben zer li ği yok sa, ba sı na da yan sı dı, Er ga - ni ya kın la rın da çı kan ça tış ma da şe hit ar ka daş lar ara sın day dı.) PKK Mar din da va sın dan yar gı la nan Ah met Cin’e jop sok ma gi - ri şi mi var. Olay Ah met’te ge çi ci bir ruh sal den ge siz lik ya ra tı yor.
- Page 414 and 415: 413 in san dı şı lık, vah şet,
- Page 416 and 417: 415 ğil mi? Ve yi ne sü reç bah
- Page 418 and 419: 417 liz min bu yö nel me si ne, o
- Page 420 and 421: 419 - “Ço cuk tan al ha be ri!
- Page 422 and 423: 421 ge lip gi den ler, te sa dü fe
- Page 424 and 425: 423 yaz ak şam la rı bir den Kür
- Page 426 and 427: 425 yen ke sim, po lis te, ce za ev
- Page 428 and 429: 427 yar ba kır As ke ri Ce za e vi
- Page 430 and 431: 429 ka sı nın uy gu lan ma sı d
- Page 432 and 433: 431 me si ni kul la nı yor lar…
- Page 434 and 435: 433 bir bü tün ola rak dev le ti
- Page 436 and 437: 435 Ve so nu na ka dar meş ru bir
- Page 438 and 439: 437 lar dır. ABD, Vi et nam hal k
- Page 440 and 441: 439 ra uyu yor, ya ni sa vaş esi r
- Page 442 and 443: 441 pa ra lel ola rak sa vaş esi r
- Page 444 and 445: 443 dı rıl ma sı, ba zı gü ven
- Page 446 and 447: 445 - “Eği tim” ola rak ele al
- Page 448 and 449: 447 bu na rağ men iş ken ce ler,
- Page 450 and 451: 449 Se si gü zel bir ar ka daş va
- Page 452 and 453: 451 lüm oku tu lu yor du. O bö l
- Page 454 and 455: 453 ma dın? Hem bir de ayak ayak
- Page 456 and 457: 455 on lar ye ri ne düş ma nın d
- Page 458 and 459: 457 de. Maz gal ka pa ğı açıl d
- Page 460 and 461: 459 sin! “Ben bit tim” di ye ce
- Page 462 and 463: 461 del dir”, “ne mut lu Tür k
- Page 466 and 467: 465 - Jop sok ma mı?.. Na sıl olu
- Page 468 and 469: 467 ha li ne de dö ne mi yor, ke k
- Page 470 and 471: 469 ge lir di. Ce mal’in ya nın
- Page 472 and 473: 471 di yan eli ne marş def te ri n
- Page 474 and 475: 473 tı yi ne ay nı ol du. So nun
- Page 476 and 477: 475 şey de ğil. Çünkü böy le
- Page 478 and 479: 477 lar sa, Ce la let tin’e “T
- Page 480 and 481: 479 Ar ka daş lar da piş man ol m
- Page 482 and 483: 481 - Ağ lı yor gi bi miy din? He
- Page 484 and 485: 483 ye ba ğı rır. Ve sa yım eki
- Page 486 and 487: 485 ka dar sa yı mı alır dı. 1.
- Page 488 and 489: 487 rı na rast ge le vur ma ya ba
- Page 490 and 491: 489 ezi yet et ti ril me si ni ka b
- Page 492 and 493: 491 in di ril di ğin de ha re ke t
- Page 494 and 495: 493 iç ti ma la rın da ırk çı,
- Page 496 and 497: 495 - Ya öğ re ne cek sin, ya da
- Page 498 and 499: 497 III. Bö lüm Mah ke me ler Sü
- Page 500 and 501: 499 açık tır. PKK, ta rih sel ge
- Page 502 and 503: 501 Di yar ba kır’ın or ta sın
- Page 504 and 505: 503 olu yor du. Ba zen in zi bat la
- Page 506 and 507: 505 vin de dö vü lür sün… Kim
- Page 508 and 509: 507 - Çok ça söy len di. Ay rı
- Page 510 and 511: 509 ca, rin gin için de ayak ta be
- Page 512 and 513: 511 de sön dü rüp; “acı duy d
463<br />
kır in sa nı nın ge ce le ri de, uy ku la rı da li me li me dir… Evet… Ge ce -<br />
si ne gün dü zü ne el ko nul muş böy le bir yer de, in san ruh sal, si nir sel<br />
açı dan na sıl mo ral li ve sağ lık lı ola bi lir? Kay gı, kor ku, te dir gin lik,<br />
stres, ge ri lim, pa nik, da ha baş ka uç duy gu lar had saf ha da ve üs tüs te<br />
ya şa nı yor. Ya şa nan lar, kat la nı lan lar bir-iki gün ve ya bir kaç ay la sı -<br />
nır lı de ğil. So na ere ce ği za ma nı bil sen o ana ka dar ken di ni sık ma -<br />
ya, olum suz et ki ler den bir öl çü de ko run ma ya ça lı şır sın. Yok… Bi -<br />
le mi yor sun, bi lin mez lik ler dün ya sın da sın, ka ran lık bir la bi rent de -<br />
sin, çı kış gö rün mü yor… Müt hiş bir ku şat ma al tın da sın, düş man ku -<br />
şat ma yı da ralt tık ça da ral tı yor. Öl dü rü yor, sa kat bı ra kı yor, iha ne ti<br />
da ya tı yor. Di yar ba kır’da ola ğan öl çü ler de hiç bir şey yok tur. Di yar -<br />
ba kır ola ğan dı şı lık tır… İn sa na gö re de ğil dir. Ruh sal, si nir sel yön -<br />
den de nor mal öl çü le ri ara mak doğ ru ol maz. An cak, so ru nun bi lin -<br />
cin de olan, çı kış yo lu ara yan, ken di ni ora ya ka na li ze eden, ora da<br />
yo ğun la şan, sis te mi bu tür ça ba lar la ken di ne sü rek li ya ban cı laş tı ran<br />
ken di si ni şöy le ya da böy le ko rur. Ayak ta ka lır. Bi zi o ko şul lar da<br />
çıl dırt ma yan da buy du. Yok sa bi ze ya pı lan lar ye ni lir-yu tu lur cins -<br />
ten şey ler de ğil di. Çıl dır mak, de lir mek için her şey faz la sıy la var -<br />
dı… De ğer le ri ko ru ma, dev ri me sa rıl ma der di ol ma yan, ya pı lan la rı<br />
içi ne sin di ren bir kı sım in san da var dı. Ko şul lar ya şa nır cins ten ol -<br />
maz sa da, böy le le ri “dev let güç lü dür, ya par. Bü ke me di ğin bi le ği<br />
öpe cek sin” an la yı şıy la dü şün sel tes li mi ye ti ne kı lıf ge çi ri yor lar dı.<br />
An cak bu nu sin di re me yen, bi linç te olan bi te ni yet kin ce çö ze me yen,<br />
çı kı şı bu la ma yan, önün de ki per de yi ara la ya ma yan in san la rın ya şa -<br />
dı ğı dep rem, çık maz on la rı de lir me ye gö tü rü yor du. Ko nu ge niş, de -<br />
tay lan dır ma mı za ge rek yok. Bu bi lim da lıy la uğ ra şan la rın il gi le ne -<br />
cek le ri zen gin bir mal ze me, de ney ola rak Di yar ba kır or ta yer de du -<br />
ru yor. Bi zim bu ra da öne çı kar mak is te di ği miz, an lat tı ğı mız şey,<br />
nor mal de her in sa nın so nuç la rı nı kes ti re bi le ce ği, he men gö re bi le ce -<br />
ği bu ko şul lar da de lir me ve çıl dır ma la rın faz la sıy la ola ca ğı dır. Di -<br />
yar ba kır’da on lar ca in san de lir di, de dik…<br />
- On lar ca in san dan sö ze di yor su nuz, hiç de ğil se, ola yı so mut la -<br />
mak için bir kaç ör nek ve re mez mi si niz?<br />
- Ve re bi li riz… Ba zı çar pı cı olay ve ör nek ler var. Bun la rın bir