dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
449 Se si gü zel bir ar ka daş var dı. Türkü söy le di ğin de bi raz da ya nık söy ler di. Bir gün as ker on dan Ça nak ka le mar şı nı söy le me si ni is te - di. O da mar şı du ru mu mu zu ifa de eder ha le ge ti re rek ya nık ya nık söy le di. He pi miz hü zün len dik. Mar şın, “öl me den me za ra koy du lar be ni” di ye bir mıs ra sı var dır. O mıs ra yı bi raz de ğiş tir di ve “öl me - den me za ra koy du lar bi zi” de di. Bu ay nı za man da Di yar ba kır’da ki du ru mu mu za denk dü şen bir mıs ray dı. Gar di yan içe ri de din li yor du ve mar şın bir mıs ra sı nın de ğiş ti ril di ği ni far ket ti. “Ne bi çim oku - yor sun” di ye ba ğır dı ve ge lip ar ka da şı vah şi ce dövdü. On dan son - ra ce za e vin de Ça nak ka le mar şı ya sak lan dı. - Me zar ben zet me si ağır la rı na git miş ol ma lı… - “Eği tim”ler de ge nel lik le iki-üç ki tap oku nu yor du. Bir ki tap bi ti ri li yor, baş tan tek rar la nı yor du. “Ni ye az ses çı kı yor, da ha faz la ba ğı rın, ye ri göğü in le tin” de ni yor. Um duk la rı dü zey de ses çık ma - yın ca da gel sin da yak, gel sin ce za… Se sin yük sel me si ki tap oku - yan la rın yap tı ğı “kat kı”lar dan kay nak la nı yor du. Oku nan ki tap ge - nel lik le kur tu luş ta ri hi ve Ata türk le il gi li şey ler var. Tu tuk lu ki tap oku ma ya baş lı yor. Bir nok ta dan son ra göz le ri ki tap ta, ak lı baş ka dün ya lar da! Ak lı na ne ge lir se söy lü yor… Ba ba sı nın ya şa mın dan, ya şa dık la rın dan baş lı yor, kö yü ne, dağ la rı na, çev re si ne, ak ra ba la rı - na ka dar uza nı yor ve an lat tık ça an la tı yor. Söy le di ği her şey tek rar - lan dı ğı için, ar ka daş lar du ru mun far kı na va rı yor, ar tık iş ki tap oku - mak tan çı kıp eğ len ce ye dö nü şü yor. Ses ler de yük sel dik çe yük se li - yor. Din le yen gar di yan lar hüc re le rin önü ne ge lip, “afe rin” çe ki - yor, “iş te her za man böy le olun, ses çık sın, siz de da yak ye mez si - niz” di yor du. Ki tap ta ne ya zıl dı ğı nı ken di le ri de bil mi yor, oku nan - la rın doğ ru mu, uy dur ma mı ol du ğu nu an lı ya mı yor lar dı. Ye ter ki oku yan ki şi ba zen söz le ri nin ara sı na Ata türk’ü, kur tu luş sa va şı nı so kuş tur sun. Onun için bu ka da rı ye tip de ar tı yor du. Oku yan da bu nu bil di ğin den ye te rin ce Ata türk ve kur tu luş sa va şın dan sö zet - me yi ih mal et mi yor du. Ba zen Ata türk’ün is mi ni ara ya sı kış tı ra rak ba ba sı nı an lat ma ya baş lı yor. Kur gu sun da ba ba sıy la Ata türk’ü ar - ka daş edi yor ve ara la rın da ge çen ma ce ra la rı an la tı yor du. Za man za man gar di yan lar ki ta bı eli ne alıp tek tek hüc re le rin önün den ge -
450 çer, so ru so rar dı. Bu sı ra lar da da il ginç lik ler ya şa nır dı. “Şu ta rih te ne ol du”, ya da “fi lan ca sa va şı kim yap tı?” Ar ka daş lar so ran as - ke rin bil gi dü ze yi ni bil dik le rin den, he men “kat kı”da bu lun ma ya baş lar lar dı. Cid di cid di as ke rin yü zü ne ba kar, so ru lan ko nu da uz - man mış gi bi hiç il gi si ol ma yan şey ler söy ler ler di. Gar di yan lar o an so ru yu ya nıt la ya nın yüz hat la rı na, se si nin to nu na, ken din den emin hal le ri ne ba ka rak, ya nı tın doğ ru lu ğu nu, ya da yan lış lı ğı nı de ğer - len di rir ler di! Eğer çok cid di du ru yor ve inan dı rı cı ko nu şu yor sa, o an ne söy ler se söy le sin doğ ru sa yı lır dı. Ço ğu şey yan lış söy len di ği hal de doğ ru ka bul edi lir, gar di yan bir de afe rin çe ker di. Ba zen de ter si olur du. So ru lan so ru ya ar ka daş doğ ru ya nıt ver di ği hal de, bi - raz ikir ci lik li dav ran mış sa ya nı tı yan lış ka bul edi lir di. Gar di yan ba ğı rır, “da yak dü ze ni al” der di. Ar ka daş doğ ru yu söy le di ği ni id - dia et se de ar tık onu ik na et me si ne müm kün!.. Nu tuk’ta Mus ta fa Ke mal’in baş ko mu tan atan dı ğı sı ra lar da sa va şın yü rü tül me si için ge ti ri len bir ta kım ye ni ver gi ler var ve bun lar sı ra la nı yor; ai le ba şı - na şu ka dar ço rap, şu ka dar el di ven, şu ka dar hay van, ta hıl vb… Bir gün ki ta bı oku yan bu lis te yi uzat ma ya baş la dı. Ar tık ak lı na ne ge li yor sa tam bir bu çuk sa at bo yun ca lis te ye ek le di; şu ka dar şu, şu ka dar şu di ye uzat tık ça uzat tı. O ka dar gü lünç şey ler söy lü yor - du ki, tu tuk lu lar ar tık olan ca gü cüy la ba ğı rı yor, ver gi lis te si ne ek - le nen her ye ni şe yi bo ğaz la rı nı yır tar ca sı na tek rar lı yor lar dı. O sı ra - da gar di yan gel di, or ta lı ğı in le ten ses, çok ho şu na git ti ve “afe rin” çek ti. Son ra da “yük sek ses le söy le di ği niz için si ze is ti ra hat ve ri - yo rum!” de di. Ar ka daş eğer lis te yi “ver gi ler le” dol dur ma say dı, biz o gün bir kaç da ki ka lı ğı na da ol sa is ti ra hat ala ma ya cak tık. - Bel ki de as ker için den, “ya hu bun la rın bir günü bir gü nü ne uy mu yor!” di ye dü şün müş tür. - 35’i bil di ği için du rum da bir tu haf lık ol du ğu nu dü şün müş tür. Ba zen gün ler ce, “se si niz çık sın” di ye ba ğı rı yor, kim se tın mı yor. Son ra ba kı yor ki on ca iş ken ce ve ce za ya rağ men se si çık ma yan la - ra bir hal olu yor. Hiç uyar ma dı ğı hal de her kes ba ğı rı yor. Bu iş te bir bit ye ni ği ol du ğu nu dü şü nü yor, ama ola yı çö ze mi yor. Yi ne kur - tu luş sa va şı dö ne min de iç is yan lar, “ir ti cai ha re ket ler”le il gi li bö -
- Page 400 and 401: 399 kes pi ja ma gi yer, siz de gi
- Page 402 and 403: 401 tuk lu da ğı tır. Es ki 1 no
- Page 404 and 405: 403 üze ri ne döktü. Bu den li b
- Page 406 and 407: 405 is te di ğin ye re şi ka yet
- Page 408 and 409: 407 ve ya in san lar şu söy le di
- Page 410 and 411: 409 olum lu ve ya olum suz luk la r
- Page 412 and 413: 411 yo ruz, tek rar lı yo ruz; Di
- Page 414 and 415: 413 in san dı şı lık, vah şet,
- Page 416 and 417: 415 ğil mi? Ve yi ne sü reç bah
- Page 418 and 419: 417 liz min bu yö nel me si ne, o
- Page 420 and 421: 419 - “Ço cuk tan al ha be ri!
- Page 422 and 423: 421 ge lip gi den ler, te sa dü fe
- Page 424 and 425: 423 yaz ak şam la rı bir den Kür
- Page 426 and 427: 425 yen ke sim, po lis te, ce za ev
- Page 428 and 429: 427 yar ba kır As ke ri Ce za e vi
- Page 430 and 431: 429 ka sı nın uy gu lan ma sı d
- Page 432 and 433: 431 me si ni kul la nı yor lar…
- Page 434 and 435: 433 bir bü tün ola rak dev le ti
- Page 436 and 437: 435 Ve so nu na ka dar meş ru bir
- Page 438 and 439: 437 lar dır. ABD, Vi et nam hal k
- Page 440 and 441: 439 ra uyu yor, ya ni sa vaş esi r
- Page 442 and 443: 441 pa ra lel ola rak sa vaş esi r
- Page 444 and 445: 443 dı rıl ma sı, ba zı gü ven
- Page 446 and 447: 445 - “Eği tim” ola rak ele al
- Page 448 and 449: 447 bu na rağ men iş ken ce ler,
- Page 452 and 453: 451 lüm oku tu lu yor du. O bö l
- Page 454 and 455: 453 ma dın? Hem bir de ayak ayak
- Page 456 and 457: 455 on lar ye ri ne düş ma nın d
- Page 458 and 459: 457 de. Maz gal ka pa ğı açıl d
- Page 460 and 461: 459 sin! “Ben bit tim” di ye ce
- Page 462 and 463: 461 del dir”, “ne mut lu Tür k
- Page 464 and 465: 463 kır in sa nı nın ge ce le ri
- Page 466 and 467: 465 - Jop sok ma mı?.. Na sıl olu
- Page 468 and 469: 467 ha li ne de dö ne mi yor, ke k
- Page 470 and 471: 469 ge lir di. Ce mal’in ya nın
- Page 472 and 473: 471 di yan eli ne marş def te ri n
- Page 474 and 475: 473 tı yi ne ay nı ol du. So nun
- Page 476 and 477: 475 şey de ğil. Çünkü böy le
- Page 478 and 479: 477 lar sa, Ce la let tin’e “T
- Page 480 and 481: 479 Ar ka daş lar da piş man ol m
- Page 482 and 483: 481 - Ağ lı yor gi bi miy din? He
- Page 484 and 485: 483 ye ba ğı rır. Ve sa yım eki
- Page 486 and 487: 485 ka dar sa yı mı alır dı. 1.
- Page 488 and 489: 487 rı na rast ge le vur ma ya ba
- Page 490 and 491: 489 ezi yet et ti ril me si ni ka b
- Page 492 and 493: 491 in di ril di ğin de ha re ke t
- Page 494 and 495: 493 iç ti ma la rın da ırk çı,
- Page 496 and 497: 495 - Ya öğ re ne cek sin, ya da
- Page 498 and 499: 497 III. Bö lüm Mah ke me ler Sü
449<br />
Se si gü zel bir ar ka daş var dı. Türkü söy le di ğin de bi raz da ya nık<br />
söy ler di. Bir gün as ker on dan Ça nak ka le mar şı nı söy le me si ni is te -<br />
di. O da mar şı du ru mu mu zu ifa de eder ha le ge ti re rek ya nık ya nık<br />
söy le di. He pi miz hü zün len dik. Mar şın, “öl me den me za ra koy du lar<br />
be ni” di ye bir mıs ra sı var dır. O mıs ra yı bi raz de ğiş tir di ve “öl me -<br />
den me za ra koy du lar bi zi” de di. Bu ay nı za man da Di yar ba kır’da ki<br />
du ru mu mu za denk dü şen bir mıs ray dı. Gar di yan içe ri de din li yor du<br />
ve mar şın bir mıs ra sı nın de ğiş ti ril di ği ni far ket ti. “Ne bi çim oku -<br />
yor sun” di ye ba ğır dı ve ge lip ar ka da şı vah şi ce dövdü. On dan son -<br />
ra ce za e vin de Ça nak ka le mar şı ya sak lan dı.<br />
- Me zar ben zet me si ağır la rı na git miş ol ma lı…<br />
- “Eği tim”ler de ge nel lik le iki-üç ki tap oku nu yor du. Bir ki tap<br />
bi ti ri li yor, baş tan tek rar la nı yor du. “Ni ye az ses çı kı yor, da ha faz la<br />
ba ğı rın, ye ri göğü in le tin” de ni yor. Um duk la rı dü zey de ses çık ma -<br />
yın ca da gel sin da yak, gel sin ce za… Se sin yük sel me si ki tap oku -<br />
yan la rın yap tı ğı “kat kı”lar dan kay nak la nı yor du. Oku nan ki tap ge -<br />
nel lik le kur tu luş ta ri hi ve Ata türk le il gi li şey ler var. Tu tuk lu ki tap<br />
oku ma ya baş lı yor. Bir nok ta dan son ra göz le ri ki tap ta, ak lı baş ka<br />
dün ya lar da! Ak lı na ne ge lir se söy lü yor… Ba ba sı nın ya şa mın dan,<br />
ya şa dık la rın dan baş lı yor, kö yü ne, dağ la rı na, çev re si ne, ak ra ba la rı -<br />
na ka dar uza nı yor ve an lat tık ça an la tı yor. Söy le di ği her şey tek rar -<br />
lan dı ğı için, ar ka daş lar du ru mun far kı na va rı yor, ar tık iş ki tap oku -<br />
mak tan çı kıp eğ len ce ye dö nü şü yor. Ses ler de yük sel dik çe yük se li -<br />
yor. Din le yen gar di yan lar hüc re le rin önü ne ge lip, “afe rin” çe ki -<br />
yor, “iş te her za man böy le olun, ses çık sın, siz de da yak ye mez si -<br />
niz” di yor du. Ki tap ta ne ya zıl dı ğı nı ken di le ri de bil mi yor, oku nan -<br />
la rın doğ ru mu, uy dur ma mı ol du ğu nu an lı ya mı yor lar dı. Ye ter ki<br />
oku yan ki şi ba zen söz le ri nin ara sı na Ata türk’ü, kur tu luş sa va şı nı<br />
so kuş tur sun. Onun için bu ka da rı ye tip de ar tı yor du. Oku yan da<br />
bu nu bil di ğin den ye te rin ce Ata türk ve kur tu luş sa va şın dan sö zet -<br />
me yi ih mal et mi yor du. Ba zen Ata türk’ün is mi ni ara ya sı kış tı ra rak<br />
ba ba sı nı an lat ma ya baş lı yor. Kur gu sun da ba ba sıy la Ata türk’ü ar -<br />
ka daş edi yor ve ara la rın da ge çen ma ce ra la rı an la tı yor du. Za man<br />
za man gar di yan lar ki ta bı eli ne alıp tek tek hüc re le rin önün den ge -