dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
419 - “Ço cuk tan al ha be ri!” de miş ler… - Ha be ri ço cuk tan alı yor sun. Ço cuk he nüz ken di ne özgü bir dü - şün ce sis te mi ya ra ta mı yor, ge liş ti re mi yor, ne yin iyi, ne yin kötü ol - du ğu nu tam çö züm le ye mi yor. Çev re sin de olan-bi ten her şe yi ai le - si nin, çev re si nin yak la şım la rı ve de ğer yar gı la rıy la an la ma ya ça lı - şır. Tep ki si ni ona gö re açı ğa vu rur. Eğer ço cuk lar da böy le eği lim ta vır ve dav ra nış lar ge liş miş se, bu ar tık ora da ki bü yük le rin ko nuş - tuk la rı nı, dü şün dük le ri ni ifa de eden, on la rın giz li ka lan, açık la ya - ma dık la rı, açık la mak tan kork tuk la rı dü şün ce le ri nin do lay lı di le gel me si dir. Kür dis tan in sa nı ın o gün yük sek ses le ko nu şa ma dı ğı nı, tep ki si ni açık tan di le ge ti re me di ği ni ço cuk lar oyun la rın da ses len - di ri yor du. Kı sa ca sı, bas kı al tı na alın mış duy gu ve dü şün ce le rin do - ğal akış için de ken di si ne ye ni bir ka nal açıp ço cuk lar da ifa de si ni bul ma sı gi bi bir du rum di ye bi li riz… - Kar şı dev ri min te rö ri ze edil miş di sip li nin ta ço cuk oyun la rı na sız dı ğı ve “ha ber le rin ço cuk tan alın dı ğı” bir dö ne me, hal kın sus - kun lu ğu nun ve tra jik boş ver miş li ği nin çar pı cı bo yu tu hak kın da kı - sa ca bir de ğer len dir me ya pa bi lir mi sin? - Uzun bir de ğer len dir me yap ma ya ge rek yok. Ya ni her ke sin sin - di ril di ği, içe ka pan dı ğı, soy lu dü şün ce le rin ve ey lem le rin şid det kar şı sın da o gü nün ko şul la rın da ge ri çe kil di ği bir du rum ya şa nı yor. Kuş ku suz ki, ol ma sı ge re ken bu de ğil di. Si ya sal mü ca de le ve in san ol ma nın ge re ği açı sın dan su sul ma ma lıy dı. Bu ra da esas ola rak şu nu yar gı la ma lı yız: Mev cut dü ze nin uy gu la mış ol du ğu bas kı yı, in san la - rın ne ha le ge ti ril di ği ni ser gi le me li, ege men güç le ri asıl bu yön de mah kum et me li yiz. Ta bii sa de ce bu nu yap mak yet mez ve o ha liy le kal dık ça da bir so nuç çık maz. El bet te ki bu bir yer de pat la ma ya dö - nü şe cek ti. Bas kı dö ne min de in san lar sus kun laş mış, bu na rağ men dü şün ce ler ve hak lı ey lem ler ço cuk lar da ifa de si ni bu la rak pat la ma nok ta sı na gel miş se, bu tra jik du rum dan top lu mun ken di si ni kur tar - ma sı, doğ ru bir ön der lik le pat la ma sı, ak ma sı ge re kir. Ya ni top lum ken di si ni aş ma lı dır. So nuç ta Kür dis tan’da ger çek le şen de buy du. Gü nün yir mi dört sa a ti ce za e vin de ki le rin çığ lık la rı nı din le yen o ma - hal le li ler, da ha son ra ne ler yap tı, ne ler ol du? O in san lar hep öy le mi
420 kal dı? Ha yır… Esas ola rak o ma hal le ler de hal kın ne dü şündüğü son ra ki ge liş me ler den de or ta ya çı kı yor. 1983’te ce za e vin de ey lem - ler ge liş ti ğin de ai le ler da ha bir to par lan dı. Kor ku yu, içe ka pan ma yı aş tı, içer de ki di re ni şe sa hip çık tı lar. Sa hip çık ma tav rı yay gın laş tı, ge liş ti. Di re niş le ri mi zin do ğur du ğu ha va ve ai le le ri mi zin ce za e vi önü ne top lan ma sı, ida re ye, as ke re kar şı ta vır koy ma sı çev re ma hal - le ler de ki in san la rı da et ki le di ve ta vır la rıy la ken di le ri ni açı ğa vur - ma ya gö türdü. Bir nok ta dan son ra ar tık Di yar ba kır’da in san lar, içer de ya kı nı, ta nı dı ğı ol sun ol ma sın ai le le ri miz le bir lik te ce za e vi - nin çev re sin de top lan ma ya baş la dı lar. O ka dar in san top la nı yor ki, ar tık yüz ler le de ğil, bin ler le ifa de et mek ge re ki yor. Ay rı ca ai le le ri - miz ey lem ler sü re cin de ce za e vi önün de ge ce li gün düzlü ka lı yor lar - dı. Nor mal gö rüş gün le rin de de ak şa ma ka dar ora lar da olur lar dı. Zi ya ret çi le rin ce za e vi çev re sin de otu ra cak la rı, din le ne cek le ri bir yer yok tu. Özel lik le kı şın ce za e vi çev re sin de ki halk ev le ri ni in san - la rı mı za aç tı. Ai le le ri miz, o ev ler de otu ru yor, do ğal ih ti yaç la rı nı kar şı lı yor du. Ta bii bu da ya nış ma dan ida re ra hat sız dı ve önünü al - mak için çev re de ki ai le le re po lis ara cı lı ğıy la bas kı ya pı yor, zi ya ret - çi yi ev le ri ne alır lar sa ken di le ri ni tu tuk la ya cak la rı teh di din de bu lu - nu yor du. 1981-82 yıl la rı bo yun ca bu teh dit ler iş gördü. Ma hal le hal kın da ge ri çe kil me, içe ka pan ma ya şan dı. So nuç ta öy le bir an gel di ki, zi ya ret çi ler ya zın gü ne şin ya kı cı sı ca ğın dan kur tul mak için bir sa çak al tı na bi le sı ğı na maz ol du. Ama de di ğim gi bi bu baş lan gıç dö nem le rin dey di. Da ha son ra her şey olum lu ya git ti. - Po li sin teh dit le ri hiç pra tik tav ra dö nüştü mü? - Dö nüştü… 15 gün de bir dü zen li ope ras yon ya pı lı yor du, ma hal - le ku şa tı lı yor, ev ler tek tek ara nı yor, tu tu mun dan hoş lan ma dık la rı, kim li ği ol ma yan ve ya ora da otur ma yan mi sa fir li ğe ge len le ri alıp sor gu ya, iş ken ce ye gö tü rü yor lar dı. Di ğer bas kı yön tem le ri nin ya - nın da 15 gün de bir ya pı lan ope ras yon sü rek li lik ka zan dı… Bu nun dı şın da ope ras yon gün le rin de Bağ lar sem ti nin ce za e vi ne ya kın kıs - mı as ker ve po lis ta ra fın dan çem be re alı nır, her kes mey dan da top la - tı lır, sa at ler ce bek le ti lir di. Ki o top lan tı lan lar ara sın da sa de ce zi ya - ret çi ler ol maz dı. Eşe ğiy le, ta vu ğuy la, ata ra ba sıy la çev re köy ler den
- Page 370 and 371: 369 mak ta dır. TV ve ba sı nı k
- Page 372 and 373: 371 yor, ar ka daş lar ölü mün
- Page 374 and 375: 373 le rin bir kıs mı nın Di yar
- Page 376 and 377: 375 ruh suz, cü ce leş miş sah t
- Page 378 and 379: 377 DDKD’nin, Öz gür lük Yo lu
- Page 380 and 381: 379 Müm taz Ko tan ne ol du? Ru ş
- Page 382 and 383: 381 eder, po li tik bek len ti le r
- Page 384 and 385: 383 yan bir baş ka ko ğuş ta ki
- Page 386 and 387: 385 yor; gü nün yir mi dört sa a
- Page 388 and 389: 387 yüz den mek tup laş ma, ha be
- Page 390 and 391: 389 bu nun doğ ru olup ol ma dı
- Page 392 and 393: 391 ge çir me du ru mu yok. İş k
- Page 394 and 395: 393 la rı nı, öte si kut sal bir
- Page 396 and 397: 395 mü da ha le ede mi yor. Di ye
- Page 398 and 399: 397 yan lar ge len o per hiz ye me
- Page 400 and 401: 399 kes pi ja ma gi yer, siz de gi
- Page 402 and 403: 401 tuk lu da ğı tır. Es ki 1 no
- Page 404 and 405: 403 üze ri ne döktü. Bu den li b
- Page 406 and 407: 405 is te di ğin ye re şi ka yet
- Page 408 and 409: 407 ve ya in san lar şu söy le di
- Page 410 and 411: 409 olum lu ve ya olum suz luk la r
- Page 412 and 413: 411 yo ruz, tek rar lı yo ruz; Di
- Page 414 and 415: 413 in san dı şı lık, vah şet,
- Page 416 and 417: 415 ğil mi? Ve yi ne sü reç bah
- Page 418 and 419: 417 liz min bu yö nel me si ne, o
- Page 422 and 423: 421 ge lip gi den ler, te sa dü fe
- Page 424 and 425: 423 yaz ak şam la rı bir den Kür
- Page 426 and 427: 425 yen ke sim, po lis te, ce za ev
- Page 428 and 429: 427 yar ba kır As ke ri Ce za e vi
- Page 430 and 431: 429 ka sı nın uy gu lan ma sı d
- Page 432 and 433: 431 me si ni kul la nı yor lar…
- Page 434 and 435: 433 bir bü tün ola rak dev le ti
- Page 436 and 437: 435 Ve so nu na ka dar meş ru bir
- Page 438 and 439: 437 lar dır. ABD, Vi et nam hal k
- Page 440 and 441: 439 ra uyu yor, ya ni sa vaş esi r
- Page 442 and 443: 441 pa ra lel ola rak sa vaş esi r
- Page 444 and 445: 443 dı rıl ma sı, ba zı gü ven
- Page 446 and 447: 445 - “Eği tim” ola rak ele al
- Page 448 and 449: 447 bu na rağ men iş ken ce ler,
- Page 450 and 451: 449 Se si gü zel bir ar ka daş va
- Page 452 and 453: 451 lüm oku tu lu yor du. O bö l
- Page 454 and 455: 453 ma dın? Hem bir de ayak ayak
- Page 456 and 457: 455 on lar ye ri ne düş ma nın d
- Page 458 and 459: 457 de. Maz gal ka pa ğı açıl d
- Page 460 and 461: 459 sin! “Ben bit tim” di ye ce
- Page 462 and 463: 461 del dir”, “ne mut lu Tür k
- Page 464 and 465: 463 kır in sa nı nın ge ce le ri
- Page 466 and 467: 465 - Jop sok ma mı?.. Na sıl olu
- Page 468 and 469: 467 ha li ne de dö ne mi yor, ke k
419<br />
- “Ço cuk tan al ha be ri!” de miş ler…<br />
- Ha be ri ço cuk tan alı yor sun. Ço cuk he nüz ken di ne özgü bir dü -<br />
şün ce sis te mi ya ra ta mı yor, ge liş ti re mi yor, ne yin iyi, ne yin kötü ol -<br />
du ğu nu tam çö züm le ye mi yor. Çev re sin de olan-bi ten her şe yi ai le -<br />
si nin, çev re si nin yak la şım la rı ve de ğer yar gı la rıy la an la ma ya ça lı -<br />
şır. Tep ki si ni ona gö re açı ğa vu rur. Eğer ço cuk lar da böy le eği lim<br />
ta vır ve dav ra nış lar ge liş miş se, bu ar tık ora da ki bü yük le rin ko nuş -<br />
tuk la rı nı, dü şün dük le ri ni ifa de eden, on la rın giz li ka lan, açık la ya -<br />
ma dık la rı, açık la mak tan kork tuk la rı dü şün ce le ri nin do lay lı di le<br />
gel me si dir. Kür dis tan in sa nı ın o gün yük sek ses le ko nu şa ma dı ğı nı,<br />
tep ki si ni açık tan di le ge ti re me di ği ni ço cuk lar oyun la rın da ses len -<br />
di ri yor du. Kı sa ca sı, bas kı al tı na alın mış duy gu ve dü şün ce le rin do -<br />
ğal akış için de ken di si ne ye ni bir ka nal açıp ço cuk lar da ifa de si ni<br />
bul ma sı gi bi bir du rum di ye bi li riz…<br />
- Kar şı dev ri min te rö ri ze edil miş di sip li nin ta ço cuk oyun la rı na<br />
sız dı ğı ve “ha ber le rin ço cuk tan alın dı ğı” bir dö ne me, hal kın sus -<br />
kun lu ğu nun ve tra jik boş ver miş li ği nin çar pı cı bo yu tu hak kın da kı -<br />
sa ca bir de ğer len dir me ya pa bi lir mi sin?<br />
- Uzun bir de ğer len dir me yap ma ya ge rek yok. Ya ni her ke sin sin -<br />
di ril di ği, içe ka pan dı ğı, soy lu dü şün ce le rin ve ey lem le rin şid det<br />
kar şı sın da o gü nün ko şul la rın da ge ri çe kil di ği bir du rum ya şa nı yor.<br />
Kuş ku suz ki, ol ma sı ge re ken bu de ğil di. Si ya sal mü ca de le ve in san<br />
ol ma nın ge re ği açı sın dan su sul ma ma lıy dı. Bu ra da esas ola rak şu nu<br />
yar gı la ma lı yız: Mev cut dü ze nin uy gu la mış ol du ğu bas kı yı, in san la -<br />
rın ne ha le ge ti ril di ği ni ser gi le me li, ege men güç le ri asıl bu yön de<br />
mah kum et me li yiz. Ta bii sa de ce bu nu yap mak yet mez ve o ha liy le<br />
kal dık ça da bir so nuç çık maz. El bet te ki bu bir yer de pat la ma ya dö -<br />
nü şe cek ti. Bas kı dö ne min de in san lar sus kun laş mış, bu na rağ men<br />
dü şün ce ler ve hak lı ey lem ler ço cuk lar da ifa de si ni bu la rak pat la ma<br />
nok ta sı na gel miş se, bu tra jik du rum dan top lu mun ken di si ni kur tar -<br />
ma sı, doğ ru bir ön der lik le pat la ma sı, ak ma sı ge re kir. Ya ni top lum<br />
ken di si ni aş ma lı dır. So nuç ta Kür dis tan’da ger çek le şen de buy du.<br />
Gü nün yir mi dört sa a ti ce za e vin de ki le rin çığ lık la rı nı din le yen o ma -<br />
hal le li ler, da ha son ra ne ler yap tı, ne ler ol du? O in san lar hep öy le mi