dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
391 ge çir me du ru mu yok. İş ken ce gör müş tür, bir ye ri in cin miş tir, ağır şe kil de ya ra lan mış tır, ağ rı sı, san cı sı var dır ve ya ve rem ol - muş tur. De ği şik has ta lık lar üret miş tir. Hi pok rat ye mi ni et miş bir in sa nın has ta ya da ha az acı çek tir me, ağ rı sı nı-sı zı sı nı din dir me, te da vi et me, elin den gel di ğin ce o zor ko şul lar da yar dım cı ol ma sı ge re kir. Tıp ku ral la rı nın Hi pok rat ye mi ni et miş in san lar ta ra fın - dan fü tur suz ca çiğ nen me si Di yar ba kır’da, ta rih bo yun ca in san lı - ğın ka tet ti ği yo lun na sıl tı ka tıl dı ğı nı, el de et miş ol du ğu bi ri ki min na sıl ka pı dı şa rı edil di ği ni gös te rir. İ. H. Oruç’u an lat mış tık. Sü - rek li uyuş tu ru cu (di a zem) ve ri le rek is pi yon cu lu ğu nun de va mı nı sağ la mak, sa de ce Esat Ok tay’a ait bir suç ola maz. Bu ko nu da sü - rek li di a zem ve ren dok tor da en az onun ka dar suç lu dur. Dok tor - la rın Di yar ba kır As ke ri Ce za e vi’nde ya ra tı lan iş ken ce or ta mı nı ayak ta tut ma ça ba la rı için de ol duk la rı nı söy le mek ge li şi gü zel bir açık la ma de ğil dir, çok önem li dir ve ka mu o yu nun çok cid di bi - çim de bu ol gu nun üze ri ne eğil me si ge re kir. Has ta tu tuk lu la rı ilaç ver me mek le teh dit et mek, ver me ye rek dü şür me ve tes lim al ma ya ça lış mak da Di yar ba kır As ke ri Ce za e vi’nde çok sı ra dan ve ola - ğan olay lar dan dır. Yi ne tu tuk lu ya iş ken ce et me nin bir baş ka yo lu sağ lam diş le ri ni ce za e vi nin diş dok to ru na çek tir me dir. Bi ze ak ta - rı lan çar pı cı bir ola yı da ha an la ta lım: Ko ğu şun bi rin de ka çak çı - lık tan içe ri düş müş genç bir tu tuk lu yu Esat Ok tay diş çi ye gö tü rü - yor ve “bu nun çe ki le cek dört çü rük di şi var” di yor. Diş çi, tu tuk - lu nun ağ zı na bak tı ğın da çü rük di şi ol ma dı ğı nı gö rü yor, “çü rük di şi yok” di yor. Esat Ok tay kı za rak, “sen an la maz sın, var” de yip diş çi ye ba kın ca, diş çi ken din den is te nen şe yi an lı yor ve tu tuk lu - nun dört sağ lam di şi ni bir den çe ki yor… “Ha yır çe ke mem. Bu, in san lık dı şı bir iş tir, mes le ği mi ama cı nı za alet edi yor su nuz!..” de mi yor, di ye mi yor. Bir de işin ter si var; diş ağ rı sı çe ken le rin kar şı laş tık la rı de ği şik bir iş ken ce türü. Za man za man in sa fa ge lip bir-iki ağ rı ke si ci ge ti rir ler di. Ya ni te da vi yok. Uzun sü re li ek bir iş ken ce, ezi yet çek tir me var… Di ğer bo yut ise has ta ha ne dir. - Ora da ne olup bi ti yor? - Bir sürü olum suz lu ğun ol du ğu nu söy le dik. Dok to ra gi de me -
392 me, ilaç ve ril me me si, te da vi edil me me… Bi linç li ola rak ce za e vi ni in san sağ lı ğı nı or ta dan kal dı ra cak bir or ta ma dö nüş tür me, ona gö re dü zen le me söz ko nu su. Bu nu an lat tık, ya ni te miz li ğin ya pıl ma ma - sı, ko ku, pis lik, aç lık… - Bu tür ko şul lar has ta ha ne de de mi var? - Has ta ha ne ay rı, ora ya ge le ce ğiz. Bu du rum da ve rem li le rin ko - ğuş ta, sağ lam in san lar için de bı ra kıl ma sı, ay nı ta bak tan ye mek ye - me si, yan ya na yat ma sı, si nir, ger gin lik, kay gı, pa nik, kor ku bun la rın hep si has ta lık la rı da vet eden, has ta lık la rın kay na ğı olan or tam lar ve ne den ler. Ha liy le ce za e vin de has ta lık lar yay gın. Ve rem al mış ba şı nı gi di yor, her han gi bir ön lem alın ma dı ğı gi bi bi linç li bir şe kil de bu laş - tı rıl ma ya, yay gın laş tı rıl ma ya ça lı şı lı yor. Yüz ler ce ve rem li ko ğuş lar - da sağ lam in san lar ara sın da ya tın ca bir sü re son ra sa yı iki ka tı na çı - kı yor. Dok tor la rın bı ra ka lım tu tuk lu la rı tek tek mu a ye ne et me si ni, hat ta iyi leş tir me si ni, her şey den ön ce has ta lık kay na yan bu ko şul la ra mü da ha le et me si ge rek, ama et mi yor, ede mi yor lar. - Ka ran ti na mı is ti yor su nuz? - Ta bii… Her çe şit has ta lık için uy gun bir ze min var. Dok tor la - rın bu du ru ma mü da ha le edip has ta la rı te miz ha va ya ka vuş tur ma, ve rem li le rin baş ka bir ko ğu şa ko nul ma sı için ça ba gös ter me si ge - re ki yor. Ka ra va na la rın içi ne ve rem li le rin bal gam la rı nı at tık la rı her kes ta ra fın dan bi li ni yor. Ön len me liy di. Kan tin den alı nan seb ze ve mey ve le rin ka buk la rıy la, çöp le riy le bir lik te ye di ril me si sı ra dan bir olay ha li ne gel miş ti. Ön len me liy di. Tu tuk la ra de ter jan lı su içi - ril di ği, so ğan ka bu ğu, acı bi ber gi bi mi de yi tah riş eden şey le rin ye di ril di ği bi li ni yor. Dok tor lar da bi li yor, ama mü da ha le et mi yor - lar. Mü da ha le edil me di ği gi bi ter si ya pı lı yor, tu tuk lu la rın di ren ci - nin kı rıl ma sı nı ko lay laş tır mak için akıl ve ri yor lar, yol-yön tem gös - te re rek bas kı or ta mı nı zen gin leş tir me, çe şit len dir me sağ la nı yor. Sis tem al mış ba şı nı gi di yor. Dok tor la rıy la be ra ber dö nü yor çark… - “Ni çin tüm bu in san lık dı şı iş le re izin ve ri yor su nuz, mü da ha le et mi yor su nuz” de di ği niz de, bu ma lum ze vat ken di le ri ni na sıl sa vu - nu yor? - Fır sat bul du ğu muz da dok tor lar la ko nuş tuk. On la ra in san ol duk -
- Page 342 and 343: 341 - Ge nel lik le böy le olay la
- Page 344 and 345: 343 için de ve çı kış sız lı
- Page 346 and 347: 345 mat la rı nı öl dü rü yor
- Page 348 and 349: 347 lı yor. Ko ğuş ta ki ar ka d
- Page 350 and 351: 349 şa kaç ga ze te ve ril miş s
- Page 352 and 353: 351 ne re dey se ola nak sız ol du
- Page 354 and 355: 353 - Öy le mi? Ama Esat Ok tay’
- Page 356 and 357: 355 mış ve na maz kıl ma mış i
- Page 358 and 359: 357 tim ler la ik ol duk la rı nı
- Page 360 and 361: 359 ar tık el le ri ne ge çi re b
- Page 362 and 363: 361 bu nun cum hu ri yet dö ne min
- Page 364 and 365: 363 ol du ğu nu bi li yor lar dı
- Page 366 and 367: 365 ma nı diz gin ler ken, tu tuk
- Page 368 and 369: 367 Kı zı da dı şar da mü ca d
- Page 370 and 371: 369 mak ta dır. TV ve ba sı nı k
- Page 372 and 373: 371 yor, ar ka daş lar ölü mün
- Page 374 and 375: 373 le rin bir kıs mı nın Di yar
- Page 376 and 377: 375 ruh suz, cü ce leş miş sah t
- Page 378 and 379: 377 DDKD’nin, Öz gür lük Yo lu
- Page 380 and 381: 379 Müm taz Ko tan ne ol du? Ru ş
- Page 382 and 383: 381 eder, po li tik bek len ti le r
- Page 384 and 385: 383 yan bir baş ka ko ğuş ta ki
- Page 386 and 387: 385 yor; gü nün yir mi dört sa a
- Page 388 and 389: 387 yüz den mek tup laş ma, ha be
- Page 390 and 391: 389 bu nun doğ ru olup ol ma dı
- Page 394 and 395: 393 la rı nı, öte si kut sal bir
- Page 396 and 397: 395 mü da ha le ede mi yor. Di ye
- Page 398 and 399: 397 yan lar ge len o per hiz ye me
- Page 400 and 401: 399 kes pi ja ma gi yer, siz de gi
- Page 402 and 403: 401 tuk lu da ğı tır. Es ki 1 no
- Page 404 and 405: 403 üze ri ne döktü. Bu den li b
- Page 406 and 407: 405 is te di ğin ye re şi ka yet
- Page 408 and 409: 407 ve ya in san lar şu söy le di
- Page 410 and 411: 409 olum lu ve ya olum suz luk la r
- Page 412 and 413: 411 yo ruz, tek rar lı yo ruz; Di
- Page 414 and 415: 413 in san dı şı lık, vah şet,
- Page 416 and 417: 415 ğil mi? Ve yi ne sü reç bah
- Page 418 and 419: 417 liz min bu yö nel me si ne, o
- Page 420 and 421: 419 - “Ço cuk tan al ha be ri!
- Page 422 and 423: 421 ge lip gi den ler, te sa dü fe
- Page 424 and 425: 423 yaz ak şam la rı bir den Kür
- Page 426 and 427: 425 yen ke sim, po lis te, ce za ev
- Page 428 and 429: 427 yar ba kır As ke ri Ce za e vi
- Page 430 and 431: 429 ka sı nın uy gu lan ma sı d
- Page 432 and 433: 431 me si ni kul la nı yor lar…
- Page 434 and 435: 433 bir bü tün ola rak dev le ti
- Page 436 and 437: 435 Ve so nu na ka dar meş ru bir
- Page 438 and 439: 437 lar dır. ABD, Vi et nam hal k
- Page 440 and 441: 439 ra uyu yor, ya ni sa vaş esi r
392<br />
me, ilaç ve ril me me si, te da vi edil me me… Bi linç li ola rak ce za e vi ni<br />
in san sağ lı ğı nı or ta dan kal dı ra cak bir or ta ma dö nüş tür me, ona gö re<br />
dü zen le me söz ko nu su. Bu nu an lat tık, ya ni te miz li ğin ya pıl ma ma -<br />
sı, ko ku, pis lik, aç lık…<br />
- Bu tür ko şul lar has ta ha ne de de mi var?<br />
- Has ta ha ne ay rı, ora ya ge le ce ğiz. Bu du rum da ve rem li le rin ko -<br />
ğuş ta, sağ lam in san lar için de bı ra kıl ma sı, ay nı ta bak tan ye mek ye -<br />
me si, yan ya na yat ma sı, si nir, ger gin lik, kay gı, pa nik, kor ku bun la rın<br />
hep si has ta lık la rı da vet eden, has ta lık la rın kay na ğı olan or tam lar ve<br />
ne den ler. Ha liy le ce za e vin de has ta lık lar yay gın. Ve rem al mış ba şı nı<br />
gi di yor, her han gi bir ön lem alın ma dı ğı gi bi bi linç li bir şe kil de bu laş -<br />
tı rıl ma ya, yay gın laş tı rıl ma ya ça lı şı lı yor. Yüz ler ce ve rem li ko ğuş lar -<br />
da sağ lam in san lar ara sın da ya tın ca bir sü re son ra sa yı iki ka tı na çı -<br />
kı yor. Dok tor la rın bı ra ka lım tu tuk lu la rı tek tek mu a ye ne et me si ni,<br />
hat ta iyi leş tir me si ni, her şey den ön ce has ta lık kay na yan bu ko şul la ra<br />
mü da ha le et me si ge rek, ama et mi yor, ede mi yor lar.<br />
- Ka ran ti na mı is ti yor su nuz?<br />
- Ta bii… Her çe şit has ta lık için uy gun bir ze min var. Dok tor la -<br />
rın bu du ru ma mü da ha le edip has ta la rı te miz ha va ya ka vuş tur ma,<br />
ve rem li le rin baş ka bir ko ğu şa ko nul ma sı için ça ba gös ter me si ge -<br />
re ki yor. Ka ra va na la rın içi ne ve rem li le rin bal gam la rı nı at tık la rı<br />
her kes ta ra fın dan bi li ni yor. Ön len me liy di. Kan tin den alı nan seb ze<br />
ve mey ve le rin ka buk la rıy la, çöp le riy le bir lik te ye di ril me si sı ra dan<br />
bir olay ha li ne gel miş ti. Ön len me liy di. Tu tuk la ra de ter jan lı su içi -<br />
ril di ği, so ğan ka bu ğu, acı bi ber gi bi mi de yi tah riş eden şey le rin<br />
ye di ril di ği bi li ni yor. Dok tor lar da bi li yor, ama mü da ha le et mi yor -<br />
lar. Mü da ha le edil me di ği gi bi ter si ya pı lı yor, tu tuk lu la rın di ren ci -<br />
nin kı rıl ma sı nı ko lay laş tır mak için akıl ve ri yor lar, yol-yön tem gös -<br />
te re rek bas kı or ta mı nı zen gin leş tir me, çe şit len dir me sağ la nı yor. Sis<br />
tem al mış ba şı nı gi di yor. Dok tor la rıy la be ra ber dö nü yor çark…<br />
- “Ni çin tüm bu in san lık dı şı iş le re izin ve ri yor su nuz, mü da ha le<br />
et mi yor su nuz” de di ği niz de, bu ma lum ze vat ken di le ri ni na sıl sa vu -<br />
nu yor?<br />
- Fır sat bul du ğu muz da dok tor lar la ko nuş tuk. On la ra in san ol duk -