dıyarbakır zındanı

35
kim dü ze yin de de ğil. İn san lı ğın haf sa lası bun ları kav ra ya cak bir
uf ku kap sa ya mazdı.
Ben zer bir anımı an lat mak is te rim: “Di ren me Sa vaşı” ce za e vin de
en çok oku nan ki tap lar dan bi ri dir. Vi et nam’ın Pa u lo-Con dor ve Say -
gon zin dan la rın da ki iş ken ce ve bas kı ları an la tı yor. Dev rim ci le rin
piş man lı ğa zor lan ması ve bu na karşı gös te ri len di re niş, et ki le yi ci bi -
çim de bel ge sel ro man ha li ne ge ti ril miş tir. 12 Ey lül’den son ra Ma -
mak ce za e vin de ki uy gu la ma lar ba sı na yan sı mıştı. Bu baskı ve uy gu -
la ma la rın Di yar ba kır Ce za e vi’ne yan sı ya ca ğı nın bi lin cin dey dik. Ce -
za e vin de bu ko nu da tar tış ma lar, soh bet ler baş ladı. Sö mür ge ci le rin
bi ze yö ne le ce ği ni söy le mek le bir lik te, ba sı na yan sı yan ni za mi as ke ri
yü rü yüş ve “İs tik lal Marşı”nı bi ze ka bul et tir me le ri nin ola naklı ol -
ma ya ca ğını söy ler dik. Yi ne de be lir li ha zır lık lar ya pıl ması ge re kir di.
Ken di ne gü ven be lir ten söz ler sar fet se de, kit le mi zin köy lü, iş çi, öğ -
ren ci, ta raf tar ve genç sem pa ti zan ağır lıklı ol ması, on ları bas kı la ra
karşı du yarlı ha le ge tir me yi zo run lu kı lı yor du. Bi zim ko ğuş ta, “ya -
rarı olur, ar ka daş lar için tec rü be olur, dev rim ci tu tum ko nu sun da
da ha bi linç li dav ran ma la rını sağ lar” dü şün ce siy le “Di ren me Sa -
vaşı” ki ta bını top lu oku ma ya ka rar ver dik. Bir ar ka daş oku yor, ben
de açım la ma sını ya pı yor, biz le rin de han gi uy gu la ma ya karşı han gi
tu tu mu ta kın ma mız ge rek ti ği ni an la tı yor dum. Bu ki tabı da ha ön ce
de oku muş, abar tılı bul muş tum. İş ken ce ol muş tur, ama bazı şey le ri,
teş hi ri da ha iyi ol sun di ye abart tık la rını dü şü nür düm. Ki tap ta ba na
abar tılı ge len bö lüm ler okun du ğun da açık la ma sını is tek siz ya par -
dım. Abar tılı bul du ğum bö lüm le ri an la tır ken, san ki ar ka daş ları kan -
dır dı ğım his si ne ka pı lır dım. An la tır ken sı kı lır, inan dı rıcı bir an la tım
tarzı ya ka la ya maz dım. Bu uy gu la ma ları ge niş açık lar sam ve al tını
çi zer sem, san ki ar ka daş la rın iç le rin den ba na “bu ka dar da ol maz,
hiç bir in sa nın inan ma ya cağı şey le ri an la ta rak biz le ri hiç bir şey bil -
me yen ca hil ler gi bi kan dır mak mı is ti yor sun” di ye cek le ri ni sa nır -
dım. Söz ko nu su bö lüm ler üze rin de faz la dur maz dım.
Baskı ve kı sıt la ma lar 1980 Ka sım’ın dan son ra tır man ma ya baş -
ladı. 1981 yı lı nın he men ba şın da şid det le ne rek ye ni bo yut la ra
ulaştı. İv me si her gün yük se len iş ken ce ler kı sa bir sü re son ra Pa u -