dıyarbakır zındanı

294
raz da ha ezil miş, dü şü rül müş gör mek ölüm ha be rin den da ha kah re -
di ci dir. Bu bir de fa ya özgü ol ma dı ğı için yıp ra tı cı lı ğı, kah re di ci li ği
da ha de rin dir, da ha faz la dır. Ölüm oruç la rı ol muş, gün ler ce has ta ha -
ne ler de bek le miş bi zi. 1982 Ölüm Oru cu’nda has te ne ye gel di. Ya nı -
ma ge tir di ler, ya şa mım bo yun ca ağ la dı ğı na ta nık ol ma mış tım, ama
da ha içe ri gi rer gir mez üze ri me ka pan dı ve yıl lar ca için de bi rik tir di -
ği öf ke yi, ki ni, acı yı, üzün tüyü, ke de ri göz yaş la rıy la dı şa rı akı ta rak
ağ la ma ya baş la dı. “Siz le ri bu hal ler de mi gö re cek tim?” de di. Ken di -
si ne du ru mu kav rat ma ya ça lış tım. Yap tı ğı mız ey le min ba şa rı ya da
ba şa rı sız lı ğı nın yal nız bi zim le de ğil, bin ler ce in sa nın ka de riy le doğ -
ru dan il gi li ol du ğu nu söy le dim. Ba na şu nu söy le di: “Ye min edi yo -
rum, eğer bir haf ta ya ka dar bu iş bit mez se, ben sen den ön ce ken di -
mi öl dü rü rüm! Ölü münü gö rüp bu acı yı çek mek be nim kal dı ra bi le -
ce ğim bir şey de ğil, ön ce ken di mi öl dü rü rüm…”
- Bu ra da bu am ca yı da isim ola rak ana lım mı?
- Ömer… Ba bam gi bi anı la cak da ha yüz ler ce, bin ler ce in sa nı mız
var. As lın da bü tün ai le le re yer ver mek ge re kir. 1988-89 yıl la rı için de
ce za ev le rin de yay gın ey lem li lik ler ya şan dı. Di yar ba kır Ce za e vi’nde
sü ren aç lık gre vi ne pa ra lel ola rak, şe hir mer ke zin de ai le ler de aç lık
gre vi ne baş la dı. Ço cuk lar dan tu tun ta 70’lik ka dın ve er kek le re ka dar
ge niş bir ka tı lım la aç lık gre vi ni 35’li gün le re var dır dı lar. Ay rı ca Di -
yar ba kır için den, çev re il ve il çe ler den da ya nış ma içi ne gi ri yor, des -
tek ve ri yor lar. Di yar ba kır’da tu tuk lu olan in san la rın ai le le ri ne den bu
ka dar gözü ka ra ola bi li yor. Ne den bu ka dar ni te lik li ey lem le re gi ri -
yor lar? Bu nun ne den le ri ni, an lat tı ğım sü reç te gör mek ge re ki yor. On -
lar ar tık es ki si gi bi de ğil ler, gün den gü ne yet mez lik le ri ni aşıp po li tik -
leş ti ler, ulu sal bi linç le ri da ha bir art tı. Ne re den al dı lar bu bi lin ci?
Mü ca de le ve di re niş ten. Di yar ba kır’dan çok ölü çık tı. Ço cuk la rı nın
ce na ze le ri ni bi le is te dik le ri gi bi kal dı ra ma dı lar. Çı kan ce set le re se yir -
ci kal dı lar. Ça re siz li ği çok ça ya şa dı lar. Kor ku tul du lar, kork tu lar. An -
cak bu kor ku nun, sey ret me nin hiç bir işe ya ra ma dı ğı nı, ölüm le re,
ken di le ri nin ve ço cuk la rı nın çek tik le ri ne en gel ol ma dı ğı nı gör dü ler,
ya şa dı lar. Ve ce za e vin de ge li şen di re niş ler kor ku la rı nı aş ma da, ken -
di le ri ne gel me le rin de yol gös te ri ci ol du. Di yar ba kır’da ai le le rin ar tık