dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
261 ta ri he bel ge ola rak dü şü yor– in san lar da ki kor kunç aç lı ğın ko nuş tu - rul ma sı, gö rün tü len me si var. Bu çe kim, pek ta bii ki on la rın pro pa - gan da la rı nın ter si ne hiz met ede cek bir iş lev gö re ce ğin den dur du ru - yor lar. Gar di yan lar so pa lar la ye me ği si lip sü pü ren tu tuk lu la ra gi ri şi - yor “vah şi ler, hay van lar, si ze böy le mi yi yin de dik?” di ye rek dö vü - yor lar. Ye ni çe ki me geç me den ön ce çe kim anın da ye me ği na sıl yi - ye cek le ri sı kı sı kı tem bih le nip, gös te ri li yor. Tek rar pa ra la rıy la kan - tin den re çel, yağ, zey tin, pey nir gi bi şey ler alı nı yor ve nor mal bir kah val tı yap ma man za ra sı gö rün tü le ni yor. - Bu ya pı lan iş, ya hu di le rin top la ma kamp la rın da ne ka dar “ra - hat” ya şa dık la rı nı gös ter mek için SS’le rin çek ti ği pro pa gan da film le ri ne ben zi yor. - İki gün ön ce bu ra da ce za e vi nin vi deo ka na lın da bir film iz le - dik, sen de iz le miş sin dir. Po lon ya’da bir ya hu di Get to’sun da ki olay la rı an la tı yor du. Ulus la ra ra sı ka mu o yu nun bas kı la rı so nu cun - da Al man fa şist le ri Ges ta po’lar da iş ken ce ya pıl ma dı ğı nı ka nıt la - mak için bir pro pa gan da fil mi çe ki yor lar dı. Ay nen şöy le bir sah ne var: Çay bah çe si ne ön ce ka me ra la rı yer leş tir di ler, ma sa la ra ise kamp ta ki di ğer ya hu di le re gö re da ha kan lı-can lı olan la rı oturt tu lar, ön le ri ne ta vuk gi bi yi ye cek ler koy du lar. Çe kim sı ra sın da SS’ler ma sa lar da ki in san lar dan gü lüm se me le ri ni is te di ler, gül me dik le ri ni gö rün ce çe ki mi dur dur du lar, hep si ni döv dü ler ve da yak zo ruy la gül me le ri sağ lan dı! Çok iş tah lı, gü le rek, soh bet ede rek ye mek ye - me sah ne si nin çe ki mi ya pıl dı. Eğer bir kı yas la ma ya par sak Di yar - ba kır As ke ri Ce za e vi’nde ki le rin çok da ha vah şi ce, fü tur suz ca ger - çek leş ti ril di ği ni söy le ye bi li riz. O Get to’da olan la rın çok öte sin de uy gu la ma lar var. O dö nem de ga ze te ler de ya yın la nan ro pör taj lar, di zi ya zı la rı, film ler, te le viz yon gös te rim le ri nin tümü ora da ki le rin bir ben ze riy di ve ay nı amaç lıy dı. Na zi ler hiç ol maz sa tu tuk lu la rın önü ne pro pa gan da fil mi için de ol sa ta vuk koy du lar. Ama Di yar ba - kır As ke ri Ce za e vi’nde ta vuk koy ma dı lar! İn san lar dan o ta bak baş la rın da mem nun ol duk la rı nı gös te re cek dav ra nış lar da bu lun ma - la rı nı ve ya şam la rı nın bu dra ma tik rol le ri ni oy na ma la rı nı is te di ler. - Ya da şöy le di ye lim; bel ki de çe kim ler sı ra sın da o ye me ği yi -
262 yen ar ka daş lar, pro pa gan da için ka mu o yu na çok iyi bir iz le nim ve - rir ken, per de nin ge ri sin de ka lan ar ka daş lar da bel ki şu ve ya bu ne den den do la yı ye mek ye me me ce za sı na çarp tı rıl mış lar dır. - Çe kim ler bit tik ten son ra, Di yar ba kır’ın “nor mal”, ya sak lı, ce - za lı ya şa mı oto ma tik ola rak dev re ye gi rer. Çe kim ler sı ra sın da di - ğer le ri ta bii ki ayak ta, aç ve bu dra mın se yir ci si dir ler. Bir de o dö - ne min iti raf çı la rı ve is pi yon cu la rıy la yap tık la rı çe kim ler var. Bun - lar di ğer le ri ne gö re da ha ra hat olu yor ve çe kim da ha ra hat ya pı lı - yor. Pro pa gan da film le ri için fi gü ran ola cak ye te rin ce iti raf çı, su - bay la rın ve as ker le rin ye mek ye di ği sa lo na gö tü rü lüp ma sa la ra otur tu lu yor, ön le ri ne gö rün tüyü da ha da gü zel leş ti re cek ye mek ler ko nu yor, is te dik le ri gi bi çe kim ya pa bi li yor lar. Nor mal tu tuk lu lar la çe kim ya pıl dı ğın da bir çok zor luk çı kı yor. Tu tuk lu lar dan is te dik le ri çe kim ha va sı nı ala mı yor lar, za yıf lık la rı, bir de ri bir ke mik kal mış - lık la rı ön le rin de ki ye mek ler le zıt gö rüntü ve ri yor. Ama iti raf çı lar ve is pi yon cu la rın ka tı lı mıy la ger çek leş ti ri len çe kim ler hem da ha ko lay olu yor, hem de her ba kım dan so run suz! Tem bih len me se de çe kim anın da is te nen her po zu ya ran mak ve yal tak lan mak için faz - la sıy la ve ri yor lar. Ve çe kim, bek le nen den da ha gü zel ya pı lı yor… - Pe ki bu ara da ye ni sü reç de tüm hı zıy la iler li yor de ğil mi? Bu sü reç hüc re le re na sıl yan sı yor? - 35’te ki uy gu la ma la rı ge nel de ki uy gu la ma lar bü tünü için de al dık ve al ma ya de vam ede ce ğiz. 35’te ki ya şa mı bir so ruy la or ta - ya koy mak ola sı de ğil. An la tı lan la rın ya nın da kı sa bir de ğin me ya pıp, ka la nı son ra ki sü re ce ya ya rak iler le mek da ha doğ ru olur. Di yar ba kır’da zu lüm açı sın dan ya ra tı cı lı ğın sı nır ta nı ma dı ğı nı söy le dik. Tu tuk lu nun bü tün za ma nı nı gas pet me, gü nün tü münü dol dur ma ve gi de rek tu tuk lu yu ma ki na laş tır ma, düğ me ye ba sıp yö ne tir ha le ge tir me ola yı var. Tes lim ol du ğu muz dan yak la şık bir bu çuk ay son ra bi zi alt ka ta in di rip eği tim yap tır ma ya baş la dı - lar. Alt ka ta in dir me den ön ce, sa de ce bir gün ha va lan dır ma ya çı - kar dı lar. Bir da ha hiç çı kar ma dı lar. As ke ri yü rü yüş, “eği tim” hüc re nin alt ka tın da ki sa lon da yap tı rıl dı. “Eği tim” sı ra sın da alt kat ta ki sa lon da iş ken ce gır la gi di yor du. Böy le “eği tim” de iş le ri -
- Page 212 and 213: 211 sa, sı ra da yak la rın da ol
- Page 214 and 215: 213 mış. İda re 14. ve 38. ko ğ
- Page 216 and 217: 215 1983 Ey lül di re ni şin de,
- Page 218 and 219: 217 dö ne min de ki uy gu la ma la
- Page 220 and 221: 219 Şa kir Ayav’a söy le di. Bu
- Page 222 and 223: 221 şin mer ke zi bu ra sı ol du.
- Page 224 and 225: 223 - Dü şü yor lar!.. Ama bu ra
- Page 226 and 227: 225 yor, kar şı lı ğın da hay
- Page 228 and 229: 227 - Böy le si açı ğa çık m
- Page 230 and 231: 229 rat ma sı ve üret me si müm
- Page 232 and 233: 231 sat ranç yap mış lar, onu ya
- Page 234 and 235: 233 bir kı yas la ma ya gi dil me
- Page 236 and 237: 235 duy duk la rı bir çok yönü
- Page 238 and 239: 237 rım la rı na sıl de ğer len
- Page 240 and 241: 239 siz kal mak suç or tak lı ğ
- Page 242 and 243: 241 ra lır ken Di yar ba kır As k
- Page 244 and 245: 243 esas ola rak bu de ğil. Böy l
- Page 246 and 247: 245 leş me si, cid di, güçlü bi
- Page 248 and 249: 247 şi lik le rin, kad ro la rın
- Page 250 and 251: 249 me ve ken di ni kat ma ol maz d
- Page 252 and 253: 251 si açı dan ge ri le til di. D
- Page 254 and 255: 253 II. Bö lüm Tes li mi yet Dö
- Page 256 and 257: 255 yor. Beş ki şi lik hüc re ye
- Page 258 and 259: 257 “si ze kim otu run de di lan!
- Page 260 and 261: 259 lık ola rak ce za e vin de ge
- Page 264 and 265: 263 ne gel me di, çünkü sa lo na
- Page 266 and 267: 265 yor. Tu tuk lu lar ıs la tı l
- Page 268 and 269: 267 rek va ha la ra koş ma sı gi
- Page 270 and 271: 269 Za na, mil let ve ki li Ce lal
- Page 272 and 273: 271 olur. Ola yın et ki si ni ve a
- Page 274 and 275: 273 len in san la ra ban yo da fa l
- Page 276 and 277: 275 Eğer tes li mi yet, ör güt s
- Page 278 and 279: 277 Ho ca da “öy ley se ben bu g
- Page 280 and 281: 279 rın da önü müz den ge çer
- Page 282 and 283: 281 ren dü dük se si ni duy du ğ
- Page 284 and 285: 283 - Bu nun iğ renç de ol sa, bi
- Page 286 and 287: 285 - Olu yor iş te. Kür dis tan
- Page 288 and 289: 287 top lu mun her ke si mi ne yay
- Page 290 and 291: 289 bu yö ne li miy le halk la ola
- Page 292 and 293: 291 mek ti. Ya ban cı laş ma duy
- Page 294 and 295: 293 ba ğı, ev lat sev gi si, bağ
- Page 296 and 297: 295 ye ni ölüm le re ta ham mül
- Page 298 and 299: 297 - Kaç ta ri hin de olu yor bu
- Page 300 and 301: 299 len me si ni gör me si, an la
- Page 302 and 303: 301 Di yar ba kır Zin da nı’nda
- Page 304 and 305: 303 ta nım di ye cek si niz. İs t
- Page 306 and 307: 305 dün ya ka mu o yu na yan sıt
- Page 308 and 309: 307 ler, bu ce hen nem den kur tu l
- Page 310 and 311: 309 nir di. Tu tuk lu nun, ta nı n
262<br />
yen ar ka daş lar, pro pa gan da için ka mu o yu na çok iyi bir iz le nim ve -<br />
rir ken, per de nin ge ri sin de ka lan ar ka daş lar da bel ki şu ve ya bu<br />
ne den den do la yı ye mek ye me me ce za sı na çarp tı rıl mış lar dır.<br />
- Çe kim ler bit tik ten son ra, Di yar ba kır’ın “nor mal”, ya sak lı, ce -<br />
za lı ya şa mı oto ma tik ola rak dev re ye gi rer. Çe kim ler sı ra sın da di -<br />
ğer le ri ta bii ki ayak ta, aç ve bu dra mın se yir ci si dir ler. Bir de o dö -<br />
ne min iti raf çı la rı ve is pi yon cu la rıy la yap tık la rı çe kim ler var. Bun -<br />
lar di ğer le ri ne gö re da ha ra hat olu yor ve çe kim da ha ra hat ya pı lı -<br />
yor. Pro pa gan da film le ri için fi gü ran ola cak ye te rin ce iti raf çı, su -<br />
bay la rın ve as ker le rin ye mek ye di ği sa lo na gö tü rü lüp ma sa la ra<br />
otur tu lu yor, ön le ri ne gö rün tüyü da ha da gü zel leş ti re cek ye mek ler<br />
ko nu yor, is te dik le ri gi bi çe kim ya pa bi li yor lar. Nor mal tu tuk lu lar la<br />
çe kim ya pıl dı ğın da bir çok zor luk çı kı yor. Tu tuk lu lar dan is te dik le ri<br />
çe kim ha va sı nı ala mı yor lar, za yıf lık la rı, bir de ri bir ke mik kal mış -<br />
lık la rı ön le rin de ki ye mek ler le zıt gö rüntü ve ri yor. Ama iti raf çı lar<br />
ve is pi yon cu la rın ka tı lı mıy la ger çek leş ti ri len çe kim ler hem da ha<br />
ko lay olu yor, hem de her ba kım dan so run suz! Tem bih len me se de<br />
çe kim anın da is te nen her po zu ya ran mak ve yal tak lan mak için faz -<br />
la sıy la ve ri yor lar. Ve çe kim, bek le nen den da ha gü zel ya pı lı yor…<br />
- Pe ki bu ara da ye ni sü reç de tüm hı zıy la iler li yor de ğil mi? Bu<br />
sü reç hüc re le re na sıl yan sı yor?<br />
- 35’te ki uy gu la ma la rı ge nel de ki uy gu la ma lar bü tünü için de<br />
al dık ve al ma ya de vam ede ce ğiz. 35’te ki ya şa mı bir so ruy la or ta -<br />
ya koy mak ola sı de ğil. An la tı lan la rın ya nın da kı sa bir de ğin me<br />
ya pıp, ka la nı son ra ki sü re ce ya ya rak iler le mek da ha doğ ru olur.<br />
Di yar ba kır’da zu lüm açı sın dan ya ra tı cı lı ğın sı nır ta nı ma dı ğı nı<br />
söy le dik. Tu tuk lu nun bü tün za ma nı nı gas pet me, gü nün tü münü<br />
dol dur ma ve gi de rek tu tuk lu yu ma ki na laş tır ma, düğ me ye ba sıp<br />
yö ne tir ha le ge tir me ola yı var. Tes lim ol du ğu muz dan yak la şık<br />
bir bu çuk ay son ra bi zi alt ka ta in di rip eği tim yap tır ma ya baş la dı -<br />
lar. Alt ka ta in dir me den ön ce, sa de ce bir gün ha va lan dır ma ya çı -<br />
kar dı lar. Bir da ha hiç çı kar ma dı lar. As ke ri yü rü yüş, “eği tim”<br />
hüc re nin alt ka tın da ki sa lon da yap tı rıl dı. “Eği tim” sı ra sın da alt<br />
kat ta ki sa lon da iş ken ce gır la gi di yor du. Böy le “eği tim” de iş le ri -