dıyarbakır zındanı

23
san onu ru nu yü celt mek için, öz gür ve ba ğım sız ge le cek için ölüm
ku cak lan mış tır. Di yar ba kır Zin da nı’nda ger çek le şen di re niş ler den
he pi mi zin öğ re ne ce ği o ka dar şey var ki… Ay rı ca, bu mi rası ya ra -
tan la rın ken di geç miş le ri ni na sıl ele al dık ları, han gi nok ta dan ne re -
le re gel dik le ri de bu rö por ta jın doğ ru dan ko nu su dur. Bu bo yut
için de de al ma mız ge re ken sa yı sız ders var dır…
***
De ği nil me si ge re ken bir baş ka nok ta da ha var: Aca ba rö por taj
tek ni ği bu ka dar uzun bir ça lış mayı sin di re bi lir mi? Yüz ler ce say -
fayı bu lan bir rö por taj yap mak, bu ko nu da alı şılmış olan sı nır ları
ola bil di ğin ce zor la mak an la mı na gel mez mi? Bu ve bu na ben zer
so ru lar so ru la bi lir. Ça lış ma bo yun ca biz ler de de fa lar ca ken di mi ze
sor duk. Şim di bu so ru ya ken dim ce ya nıt ver me ye ça lı şa yım.
Ça lış ma mı zın esas id di ası ta nık lık yap mak tır. Baş ka hiç bir
özel id di ası yok tur. Ek se ne bu ol gu otur tu lun ca, böy le si bir ta -
nıklığı han gi yol ve yön tem ler le en iyi şe kil de ya pa bi le ce ği mi ze
ina nı yor sak, sa kı nı sız he men onu seç me miz ge re kir di. Kar şı lıklı
ko nuş may la ger çek leş ti ri len bir ta nık lık bi ze da ha ra hat ve da ha
ya lın gel di. Bu ba kım dan ta nık lı ğın ger çek leş ti ri liş sü re ci ni doğ ru -
dan doğ ru ya uzun bir rö por ta jın ko nu su gör dük. Di yar ba kır Zin da -
nı’nın, ora da ki zul mün ve di re niş yıl la rı nın çok zen gin bir ta ri hi
kay nak ol du ğu nu bi li yo ruz. Kuş ku suz ya kın ge le cek te bu ze mi ni
ede bi ve es te tik kay gı ları öne çı ka ra cak şe kil de ya za cak şa ir ler, ro -
man cı lar, öy kü cü ler ola cak tır. Or ta ya oku yan la ra haz ve ren ürün ler
de çı ka cak tır. Bu tür bir ça lış mayı da ha çok o in san la rın ko nu su
gö re rek, an la tı mın –ben ce– en do lay sız ha li olan rö por ta ja yö nel -
dik. Eli niz de ki bu ça lış ma bel ki rö por taj tü rü nün en uzun olan la -
rın dan bi ri dir. Bu nu do ğal gör me niz ge re kir. Zi ra ön ce lik le biz ler
rö por taj uğ ra şı sı nın tek nik do na nı mını il gi len di ren bü tün sel bil gi -
len me ye ulaş tı ğı mız id di a sın da olan in san lar de ği liz. El yor da mıy -
la ir de le yip, her an ye ni şey ler öğ ren di ği miz bir ça lış ma sü re cin -
den geç tik. İkin ci si, sı ra dan bir ye ri, du ru mu, ge liş me yi, olayı ele
al say dık, nor mal öl çü ler için de pe ka la ka la bi lir dik. Ama Mu zaf -