dıyarbakır zındanı

221
şin mer ke zi bu ra sı ol du. Bu sü reç te ko ğuş la ra yö nel me dik le ri ni,
on la rın ye me, iç me gi bi ih ti yaç la rı nın kar şı lan dı ğı nı söy le dik. Ve
ko ğuş lar da ye nil gi baş tan ka bul edil di ğin den, biz le rin se di re ne rek
ye nil gi ye uğ ra ma mız dan do la yı, o za man ve da ha son ra ki sü reç te
kar şı la şı lan uy gu la ma lar iki fark lı te mel de ger çek leş ti. Biz tes li mi -
ye ti ya şa sak da, marş söy le sek de, su bay lar ve as ker le re “ko mu ta -
nım” de sek de ko ğuş lar da ki uy gu la ma lar la biz de ki ler ara sın da
fark lı lık var dı. Ge rek biz de ki ruh ha li, ge rek ken di mi ze, sü re ci mi -
ze yak la şım la rı mız, ge rek se düş ma nın bi ze ve ko ğuş la ra yak la şı mı
ara sın da fark var dı. Ko ğuş lar da di re niş ol ma dı ğı için on la ra yö nel -
me de sı nır ta nı ma dı lar. Tes li mi yet dö ne min de on la ra kar şı da ha
per va sız, da ha sı nır sız dav ran dı lar.
- Ne ler yap tı rı yor lar dı me se la?
- Baş ta as ke ri marş lar ve “eği tim” yap tır dı lar. Gün de bir sa at ha -
va lan dır ma ya çı ka rı yor, yü rü yüş, marş, “yat-kalk-sü rün”, şı nav
çek me… Gü neş kız gın, –Di yar ba kır’ın yaz la rı ya man olur–, be ton
ısı nır, ya kar ada mı. Da ki ka lar ca çıp lak, sır tüstü ya tır ma… Gi de rek
tır ma nan “eği tim” sü re si tam gü ne dö nüştü… Ba zı ko ğuş lar sa bah
çı kar tı lıp, öğ le ye ka dar “eği tim” yap tı rı lı yor, öğ le den son ra ise ge ri
ka lan ko ğuş lar çı kı yor ve ak şa ma ka dar sü rü yor. Ya ni baş lan gıç ta
uy gu la ma la rın tümü bir den dev re ye so kul ma dı. Ka de me ka de me
gel di ler. Ye nil me miz den son ra yak la şık bir ay bo yun ca ida re bel li
ih ti yaç la rı mı zı kar şı la ma mı za izin ver di. Kan tin den pa ra mız la yi ye -
cek vb. ala bil me im ka nı mız ol du.
- Hâlâ 1981’de yiz de ğil mi?
- Evet… O bir ay bo yun ca biz ler 35’te kıs mi bir ra hat lık ya şar -
ken ko ğuş lar da marş lar baş la dı. Ha va lan dır ma lar da yü rü yüş ler,
da yak lar al dı ba şı nı git ti. As ke rin, as ke ri ku ral la rın man tı ğı –ya da
man tık sız lı ğı– az çok bi li nir. En ufak bir ha ta da, ör ne ğin esas du -
ruş ta el pan to lu nun yan çiz gi le ri ne tam otur ma mış sa, “esas du ru şu
boz dun, ku ra lı ih lal et tin!” gel sin iş ken ce… “Ka fa nı dik tut ma -
dın!” gel sin ce za… Ar tık in san la rın gi de rek ma ki na laş ma sı, dü -
şün ce den yok sun ha le gel me si söz ko nu su. Ken di ni yö ne ten bi ri ol -
mak tan çı kıp ida re nin dı şar dan ku man day la yö net ti ği bir ro bot ha -