dıyarbakır zındanı

215
1983 Ey lül di re ni şin de, al çak lı ğın ve re zil li ğin en ko yu su nu ya şa -
yan, işi ken di ar ka daş la rı na iş ken ce yap ma ya ka dar gö tü ren bir
Ha san Ga rip ge lip bi ze sı ğın dı. 35’e gel di. Bir kaç gün hüc re de
kal dı. Biz den ka bul gör me yin ce ge ri gö tü rüldü… Yi ne o di re ni şin
bi ti min de, da ha ön ce sö zünü et ti ğim Ce mal Öğer ve kar de şi de ge -
lip bi ze sı ğın dı lar. On lar da bir kaç gün hüc re de kal dık tan son ra sa -
hip çık ma dı ğı mız için ge ri gö tü rül dü ler. Bu işi gö nüllü ya pan ve
her ba kım dan bit miş in san es ki le ri ne ka pı mı zı bir da ha aç ma dık.
Ama için de bir neb ze de ol sa ışık kal mış her in sa na ye ni den yö nel -
me yi ve ka zan ma yı bir gö rev bil dik. Ço ğu nu kur tar dık. Ara la rın da
Ta cet tin gi bi gi dip şe hit dü şen in san lar da çık tı… Bun lar hep sı nıf -
lan dı rıl dı, de ğer len di ril di. So nuç ta ço ğu nun ko ğuş tan atıl ma ma sı nı
–gö nüllü, sis tem li ya pan lar ha riç–, di ğer le ri nin ken di le ri ni teş hir
et mek, kit le önün de mah kum et me le ri kay dıy la bi zim le kal ma la rı -
nı, ye ni den eği tim sü re ci ne so kul ma la rı nı sağ la dık…
- Pe ki bu bö lüm de ek le mek is te di ğin ye ni bir şey var mı?
- Bir iki şey da ha ek le ye lim… Ce za e vin de vah şet, te rör, her şe yin
tut sa ğa kar şı kul la nıl ma sı söz ko nu su. Ana-ba ba sev gi si, ai le iliş ki le -
ri, faz la ce za al ma kay gı sı ve bü tün bun la rı ge ri de bı ra kan, ne za -
man ve na sıl bi te ce ği bi lin me yen, as lın da hiç bit me ye cek miş gi bi
gö rü nen zu lüm gün le ri, çe ki len acı lar, ce hen ne mi azap lar hep tut sa -
ğı dü şür me nin ara cı ola rak kul la nıl mak is ten di, kul la nıl dı. Tut sak si -
ga ra sız dır, aç tır, su suz dur. Tek bir sa ni ye boş vak ti yok tur, ra hat bı -
ra kıl maz, en kü çük bir soh bet ten, en in sa ni şey ler den uzak tır, mah -
rum dur. Bun lar so nun da in sa nı öy le bir nok ta ya ge ti ri yor ki, top lu -
mu dü şün mek, ge nel de in san lı ğı dü şün mek, ora da ki kit le yi dü şün -
mek, on lar la bü tün leş mek, so rum lu luk duy mak, on lar için fe da kar -
lık lar da bu lun mak ola yı, bü tün bu kı sıt la ma lar ve ku şat ma lar için de
sı nır la na bi li yor. Ken di ken di siy le baş ba şa ka lan ki şi nin dü şün ce si
du mu ra uğ rar, uf ku ka ra rır. Bu sığ lık ko yu laş tık ça, tüm dik ka ti ken -
di “be ni” üze rin de yo ğun la şır, bü tün me la ke le rin, ye te ne ğin ve ze -
ka nın ora ya ka na li ze ol ma sı na va rır. Ya ni ki şi de ki kay gı ar tık “top -
lu ma, hal ka bir kat kım ol sun, bu top lu mun, hal kın, dev ri min, sos ya -
liz min de ğer le ri ni, özel lik le ri ni ko ru ya yım. Öne çı ka ra yım” de ğil dir.