dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
195 güç lü bir si ya si or tam la, di re niş or ta mıy la kar şı laş mı yor du. Bu bas kı ve iş ken ce nin öy le ge lip ge çi ci bir şey ol ma dı ğı nı, ay lar ca, yıl lar ca sür dü ğü nü gö rü yor lar dı. Bü tün bu ol gu lar, ne den ler bir ara ya gel di - ğin de is pi yon cu lu ğun ne den li yay gın –ki bin ler ce in san ge lip ge çi - yor ce za e vin den– ol du ğu an la şı la bi lir, bu nun ge nel de bir dev let po - li ti ka sı ol du ğu nu, fa şiz min in san la rı dü şür me, ki şi li ği ne te ca vüz et - mek ça ba sı nın bir ürü nü ola rak dev re ye so kul du ğu nu dü şü nür sek, on la rın bu ça ba la rın in san la rın ruh sal ve ki şi sel çö kün tü için de ol - ma sıy la bü tün le şin ce ken di le ri ne duy du ğu gü ven ve say gı nın tüm - den bit me si ne ne den ola bi li yor du. Top lum kul la nıl mış, po sa sı çı ka - rıl mış, bit miş tü ken miş bu ya ra tık lar la ze hir len mek is te ni yor du. Ay - rı ca top lu mun on la ra gü ven ve say gı sı da kal ma mış tır. Bu in san la rın şah sın da, Kür dis tan in sa nı nın, in san lı ğın dü şü rül me si ola yı var. Ya ni ko nu yu bu bağ lam da, ge nel an lam da ele al mak ge rek. Ce za e vi nin sı ra dan bir ko ğu şun da olup bi ten şey le ri öğ ren mek, bir di re ni şi, bir ör güt len me yi, bir si ya si fa a li ye ti de net le yip ön le mek ama cıy la sı nır - lı bir ko nu ola rak de ğer len di ri le mez. Amaç böy le si ne kap sam lı olun ca, ida re ce za e vin de bu lu nan top lu mun çe şit li kat man la rın dan ge len her ke si me el atıp, on la rı çıp lak zo ruy la bes le di ği ki şi lik siz leş - tir me, dü şür me ve bu nu top lu ma yay ma po li ti ka la rıy la ku şa tıp tes - lim al mak is te ye cek tir. Bu ba kım dan so run sa de ce yaş lı lar ve ço cuk - la rı il gi len di ren bir ko nu da de ğil di. - İda re ci le rin ce za e vin de, ko ğuş lar da ne olup bit ti ği ni öğ ren me - ye ça lış ma sı da is pi yon cu luk ola yı nın önem li bir hal ka sı nı teş kil edi yor de ğil mi? Ya ni bu da az bir ko nu de ğil… - Ta bii, bu da var. As lın da böy le si bir ağ, ge nel an lam da ida re nin ce za e vi ni de net le me si ih ti ya cın dan do la yı oluş tu ru lur. Bı ra kın sa de - ce si ya si tut sak la rın, ya da bi zim gi bi sa vaş esir le ri nin bu lun du ğu ce za ev le ri ni, sı ra dan bir ce za e vin de de ida re, ko ğuş lar da bir is pi yon - cu luk ağı ya rat ma yı, ko ğuş iç le ri ne bu şe kil de uzan ma yı er te le ne - mez bir gö rev ola rak ön le ri ne ko yar lar. Yö ne ti ci ler içer de ki ler den da i ma çe ki nir ler. On la rı sa de ce res mi yol lar dan de ğil, gay ri res mi yol lar dan da de ne tim al tın da tut ma ya ça lı şır lar. Kal dı ki, söz ko nu su olan bi zim gi bi si ya si ler olun ca bu gay ri meş ru, gay ri ah la ki ça ba la -
196 rı nı da ha da art tı rır lar. Çün kü si ya si ler den da ha çok çe ki nir ler. Di re - niş ola bi lir, ko ğuş lar da de ne tim dı şı na ta şan ça lış ma lar, ört güt len me fa a li yet le ri, ey lem ha zır lık la rı ola bi lir. Bun la rı öğ ren mek, ey lem ha - zır lık la rı nı ön le mek, ey lem le ri bo şa çı kar mak is ter. Ya ni işin bu ya - nı nı za ten gö rü yo ruz. He men her ce za e vin de ida re, is pi yon cu la rı nı bu ve ben zer amaç lar için kul la nır. Ama bu ko nu üze rin de odak la şan çok fark lı bir yan da ha var ve biz o yö nü da ha önem li bu lu yo ruz. Di yar ba kır Zin da nı’nda is pi yon cu luk ola yı nın ger çek an la mı ne dir? Sa de ce ko ğuş lar da olup bi ten ler hak kın da ida re nin bil gi len me si ni sağ la mak mı? Eğer öy ley se her ko ğuş ta bir-iki is pi yon cu ol sa, bil gi akı şı nı sağ la ya cak hat ku ru lur ve amaç ye ri ne ge ti ril miş olur. Ama ba zı ko ğuş lar var ki, ne re dey se mev cu du nun ya rı sı is pi yon cu laş tı rıl - mış. Ki, var olan la da ye tin mi yor, ko ğu şun tü münü dü şür me ye ça lı - şı yor. Ni ye bu ka da rı na ih ti yaç du yu lu yor? O sı nır lı amaç la bu so ru - yu açık la ya bil mek müm kün mü dür? Ya nı tı ise az ön ce söy le di ğim bo yut ta giz li dir. İn san la rın bir bü tün ola rak dü şü rül me si, bo yun eğ - di ril me si, po sa sı nın çı ka rıl ma sı, in san lı ğa ve top lu ma kar şı, dev ri - me, dev rim ci li ğe kar şı kul la nıl ma sı, ki şi nin ken di ne kar şı kul la nıl - ma sı ola yıy la yüz yü ze yiz. “Bir da ha if lah ol ma sın, bir da ha ken di - ne gel me sin, in san yü zü ne ba ka ma sın…” dü şün ce siy le ha re ket edi li - yor. Ge nel de iha net ve iti ra fın da ya tıl dı ğı nı, her iti raf çı nın ay nı za - man da is pi yon cu ol du ğu nu da söy le dik. - İda re nin is pi yon cu laş tır mak için hiç ça ba sar fet me di ği, bu na kar şın ken di le ri po tan si yel an lam da is pi yon cu olan ke sim ler de var mıy dı? - Var dı… Bu ko nu ma en uy gun dü şen ler, geç miş te bi zim le ça tış - mış ba zı fe o dal çe te ve eş ki ya la rın ce za e vin de oluş tur duk la rı çev re - ler di. Ce za e vin de Bu cak lar dan, Sü ley man lar dan olan epey in san var dı. Bun lar, vah şet dö ne min den ön ce biz ler den ay rı tu tul muş lar - dı. Ay rı ko ğuş lar da ka lı yor lar dı. Bu yüz den biz le re her han gi bir za - rar ve re bil me le ri de müm kün ola mı yor du. Vah şet dö ne min de bun - la rın bir kıs mı ko ğuş la rın ida re ce de net len me si ni sağ la mak ama cıy - la is pi yon cu ola rak ko ğuş la ra da ğı tıl dı lar. İş te bu in san lar bir yer de po tan si yel is pi yon cu lar dı. Bun lar, po li tik leş miş in san lar de ğil ler di.
- Page 146 and 147: 145 şa ra mı yor du. Al dı ğı
- Page 148 and 149: 147 Bu güç le di re ni şi ba şa
- Page 150 and 151: 149 on la ra yap tı rım la ra uyu
- Page 152 and 153: 151 pak la nıp ka pı kul lu ğu y
- Page 154 and 155: 153 tun da ara ma lar da ya ka lat
- Page 156 and 157: 155 ce za e vin de olup bi ten le r
- Page 158 and 159: 157 - Sa nı rım 1981 yı lı nın
- Page 160 and 161: 159 - Dil den çok de ne tim ve di
- Page 162 and 163: 161 ler. 4. kat ta di re nen ar ka
- Page 164 and 165: 163 ken di si ni de net le yen bir
- Page 166 and 167: 165 yaz gı lar or tak… On la ra
- Page 168 and 169: 167 sak la rın ök sür me le ri n
- Page 170 and 171: 169 bü yük me sa fe ka te dil mi
- Page 172 and 173: 171 - Hay ri hüc re sin den alı n
- Page 174 and 175: 173 bir ya şa mın; ye ni ve soy l
- Page 176 and 177: 175 miş ki, duy gu la rın yo ğun
- Page 178 and 179: 177 çe şit li ce za ev le rin de
- Page 180 and 181: 179 Kad ro la rı mı zın, kit le
- Page 182 and 183: 181 - Sö zü nü et ti ğin tüm b
- Page 184 and 185: 183 lar dı. Böy le yar dım laş
- Page 186 and 187: 185 ni bu so ru ya yü zey sel bir
- Page 188 and 189: 187 ma da sı nır sız, en uç nok
- Page 190 and 191: 189 per va sız dav ra nı yor du.
- Page 192 and 193: 191 ce le rin psi ko lo ji siy le c
- Page 194 and 195: 193 yor du. Ye ni ge len ler ko ğu
- Page 198 and 199: 197 Hep si ad li mah kum sta tü s
- Page 200 and 201: 199 lı yor du. Ba zı la rı nı E
- Page 202 and 203: 201 ve gü zel lik ge rek ti ren i
- Page 204 and 205: 203 İs pi yon cu luk tan şe hit l
- Page 206 and 207: 205 ma dö ne min de de yay gın ol
- Page 208 and 209: 207 le me ye cek le ri yö nün de
- Page 210 and 211: 209 - Ta cet tin Arat… - Böy le
- Page 212 and 213: 211 sa, sı ra da yak la rın da ol
- Page 214 and 215: 213 mış. İda re 14. ve 38. ko ğ
- Page 216 and 217: 215 1983 Ey lül di re ni şin de,
- Page 218 and 219: 217 dö ne min de ki uy gu la ma la
- Page 220 and 221: 219 Şa kir Ayav’a söy le di. Bu
- Page 222 and 223: 221 şin mer ke zi bu ra sı ol du.
- Page 224 and 225: 223 - Dü şü yor lar!.. Ama bu ra
- Page 226 and 227: 225 yor, kar şı lı ğın da hay
- Page 228 and 229: 227 - Böy le si açı ğa çık m
- Page 230 and 231: 229 rat ma sı ve üret me si müm
- Page 232 and 233: 231 sat ranç yap mış lar, onu ya
- Page 234 and 235: 233 bir kı yas la ma ya gi dil me
- Page 236 and 237: 235 duy duk la rı bir çok yönü
- Page 238 and 239: 237 rım la rı na sıl de ğer len
- Page 240 and 241: 239 siz kal mak suç or tak lı ğ
- Page 242 and 243: 241 ra lır ken Di yar ba kır As k
- Page 244 and 245: 243 esas ola rak bu de ğil. Böy l
195<br />
güç lü bir si ya si or tam la, di re niş or ta mıy la kar şı laş mı yor du. Bu bas kı<br />
ve iş ken ce nin öy le ge lip ge çi ci bir şey ol ma dı ğı nı, ay lar ca, yıl lar ca<br />
sür dü ğü nü gö rü yor lar dı. Bü tün bu ol gu lar, ne den ler bir ara ya gel di -<br />
ğin de is pi yon cu lu ğun ne den li yay gın –ki bin ler ce in san ge lip ge çi -<br />
yor ce za e vin den– ol du ğu an la şı la bi lir, bu nun ge nel de bir dev let po -<br />
li ti ka sı ol du ğu nu, fa şiz min in san la rı dü şür me, ki şi li ği ne te ca vüz et -<br />
mek ça ba sı nın bir ürü nü ola rak dev re ye so kul du ğu nu dü şü nür sek,<br />
on la rın bu ça ba la rın in san la rın ruh sal ve ki şi sel çö kün tü için de ol -<br />
ma sıy la bü tün le şin ce ken di le ri ne duy du ğu gü ven ve say gı nın tüm -<br />
den bit me si ne ne den ola bi li yor du. Top lum kul la nıl mış, po sa sı çı ka -<br />
rıl mış, bit miş tü ken miş bu ya ra tık lar la ze hir len mek is te ni yor du. Ay -<br />
rı ca top lu mun on la ra gü ven ve say gı sı da kal ma mış tır. Bu in san la rın<br />
şah sın da, Kür dis tan in sa nı nın, in san lı ğın dü şü rül me si ola yı var. Ya ni<br />
ko nu yu bu bağ lam da, ge nel an lam da ele al mak ge rek. Ce za e vi nin<br />
sı ra dan bir ko ğu şun da olup bi ten şey le ri öğ ren mek, bir di re ni şi, bir<br />
ör güt len me yi, bir si ya si fa a li ye ti de net le yip ön le mek ama cıy la sı nır -<br />
lı bir ko nu ola rak de ğer len di ri le mez. Amaç böy le si ne kap sam lı<br />
olun ca, ida re ce za e vin de bu lu nan top lu mun çe şit li kat man la rın dan<br />
ge len her ke si me el atıp, on la rı çıp lak zo ruy la bes le di ği ki şi lik siz leş -<br />
tir me, dü şür me ve bu nu top lu ma yay ma po li ti ka la rıy la ku şa tıp tes -<br />
lim al mak is te ye cek tir. Bu ba kım dan so run sa de ce yaş lı lar ve ço cuk -<br />
la rı il gi len di ren bir ko nu da de ğil di.<br />
- İda re ci le rin ce za e vin de, ko ğuş lar da ne olup bit ti ği ni öğ ren me -<br />
ye ça lış ma sı da is pi yon cu luk ola yı nın önem li bir hal ka sı nı teş kil<br />
edi yor de ğil mi? Ya ni bu da az bir ko nu de ğil…<br />
- Ta bii, bu da var. As lın da böy le si bir ağ, ge nel an lam da ida re nin<br />
ce za e vi ni de net le me si ih ti ya cın dan do la yı oluş tu ru lur. Bı ra kın sa de -<br />
ce si ya si tut sak la rın, ya da bi zim gi bi sa vaş esir le ri nin bu lun du ğu<br />
ce za ev le ri ni, sı ra dan bir ce za e vin de de ida re, ko ğuş lar da bir is pi yon -<br />
cu luk ağı ya rat ma yı, ko ğuş iç le ri ne bu şe kil de uzan ma yı er te le ne -<br />
mez bir gö rev ola rak ön le ri ne ko yar lar. Yö ne ti ci ler içer de ki ler den<br />
da i ma çe ki nir ler. On la rı sa de ce res mi yol lar dan de ğil, gay ri res mi<br />
yol lar dan da de ne tim al tın da tut ma ya ça lı şır lar. Kal dı ki, söz ko nu su<br />
olan bi zim gi bi si ya si ler olun ca bu gay ri meş ru, gay ri ah la ki ça ba la -