dıyarbakır zındanı

171
- Hay ri hüc re sin den alı nıp gö tü rül me sin den bir gün son ra, ak -
şam le yin ge ri ge ti ril di. Onun ge ri ge ti ri li şi bi le komp lo nun açı ğa
çık ma sı na ye ti yor du. Esat Ok tay en kı sa za man da Hay ri’nin de,
35’de ki le rin de oy na nan oyu nu öğ re ne ce ği ni bil mez de ğil di…
Olay doğ ru ol sa, ne den ge ri ge tir sin ki… Hay ri’nin bu lun du ğu 9.
hüc re ye en ya kın olan 7. hüc re de ka lı yor dum. Onun gi di şin den
son ra ida re nin yap tık la rı nı ken di si ne yaz dı ğım bir not la ulaş tı rıp
bil gi len dir dim. Ge rek sa vun ma yaz ma sü re si için de, ge rek se
36’dan ge ri ge ti ri li şi ne ka dar olan bi ten ler den hiç ha be ri ol ma mış -
tı… Hay ri’nin hüc re si ne ko nul ma sın dan he men son ra du rum 35’te
net ola rak an la şıl dı. (Hay ri’nin 36’da tu tul du ğu o ge ce, 1981 Ha zi -
ran’ın dan şe hit ol du ğu gün le re ka dar ge çen sü re için de biz ler den
ay rı kal dı ğı ilk ve son ge cey di.)
- Eğer ko nuş ma ya sa ğı böy le si ne de rin leş ti ril miş ol ma say dı,
ida re bu komp lo ya böy le si ne ko lay baş vu ra maz dı de ğil mi?
- Ta bii ki baş vu ra maz dı. Bu nun için ya lı tıl mış lık, ile ti şim siz lik
özel lik le ge rek li dir. Hay ri hüc re sin den alı nıp gö tü rü lür ken, “sa -
vun ma ha zır la mak için” gö tü rül dü ğü nü söy le ye bil se, da ha ilk
adım da bu oyun bo zu lur du. Ya da biz ler maz gal de li ğin den ba kar -
ken ba ğı rıp ha ber dar ede bil sek, hüc re de ar ka daş lar bir bir le riy le
ko nu şa bil se oyun yi ne açı ğa çı kar, her han gi bir olum suz et ki len -
me nin la fı bi le ol maz dı. İş te bu ku şa tıl mış lık, düş ma nın plan la rı nı
ve amaç la rı nı ger çek leş tir mek için önem li bir si lah tı. Ko ğuş lar dan
adam alı nı yor, bir sü re ge ri ge ti ril mi yor, ya da ge lip “fi lan ki şi iti -
raf yap tı, aley hin de ifa de ver di vb.” di yor lar, da yat ma lar da bu lu -
nu yor lar. Eğer bu ile ti şim siz lik, ya sak lar ol ma sa, bir an lık da ol sa
ka fa ka rı şık lı ğı, mo ral bo zuk lu ğu gi bi şey ler ya şan maz dı.
- İn san ol ma nın en önem li edim le rin den bi ri olan “ko nuş ma nın
ya sak lan ma sı, hüc re iç le ri ne ka dar ula şıp yan ya na ya şa yan in san -
la rın ağız la rı na ki lit vu rul mak is ten me si kar şı sın da ne ler his se der -
di niz?
- Ta nım sız duy gu lar için de sin. Çok ağır bir duy gu… Ko nuş ma
in san ol ma nın fi i li bir du ru mu dur. İn sa nı va re den te mel özel lik ler
olur ve on lar ol ma yın ca özün de var lı ğı nın da pek bir an la mı ol maz.