dıyarbakır zındanı
dıyarbakır zındanı dıyarbakır zındanı
149 on la ra yap tı rım la ra uyup uy ma ma la rı ko nu sun da dü şün me le ri için sü re ta nı yor lar. On lar da ara la rın da ko nu şup tar tı şı yor lar, iki-üç gün son ra ku ral la ra uya cak la rı nı söy lü yor lar. Ve Di yar ba kır Zin da nı’nda di re niş böy le ce tüm den bit miş ol du. Ge nel de di re ni şi bı rak ma ka ra rı alan, gar di yan lar su bay lar gel dik le rin de, ya da so rul du ğun da –ki sık sık so ru yor lar dı– ku ral la ra uya cak la rı nı söy lü yor lar, ida re de on la rı alıp ku ral la ra uyan la rın ara sı na ko yu yor du. - “Ku ral la ra uy ma”nın bi rey sel ka rar lar la ger çek leş ti ği ni söy - lü yor su nuz ve al tı nı özel lik le çi zi yor su nuz, bu nun ger çek te öne mi ne dir? Ve da ha son ra ki sü reç için ne an la ma ge li yor? - Bu çok önem li… Biz de ka rar al ma me ka niz ma sı nı oluş tu ran ya pı, böy le bir ka rar al ma güç ve yet ki si ni ken din de gö re mi yor du. Bir par ti or ga nı nın, par ti yi tem sil et me, onun adı na ka rar al ma so - rum lu lu ğu ve yet ki si sı nır sız de ğil dir. Onun gö rev ve so rum lu lu ğu - nun sı nı rı nı çi zen ide o lo jik-po li tik hat tı dır. Bu te mel de par ti adı na ka rar alı na bi lir ve par ti yet ki si kul la nı la bi lir. Par ti mi zin ide o lo jikpo li tik çiz gi si ne ay kı rı olan –tes li mi yet gi bi– bir ka ra rı al ma yet ki si - ni kim se ken din de gö re mez di. Bu nun bi lin cin de olan ora da ki ya pı - mız da bu yet ki yi ken din de gör me di. Bu, tes li mi ye tin te o ri leş ti ril - me me sin de, tes li mi ye tin sin di ri le me me sin de ve ye ni den di re niş ler de önem li bir et ken dir. Bu tu tum ah la ki, si ya sal, ör güt sel ve ge le cek di - re niş ler açı sın dan da önem li dir. Öte si, ku ral la ra uy ma ko nu sun da çı - ka rı la cak bir ka rar, di re niş çi yö nü za yıf olan ve ya hiç ol ma yan un - sur la rın gö rev ve so rum lu luk tan kaç ma, ger çek ni te lik le ri nin üze ri ni ört me, ken di si ni yar gı la yıp sor gu la ma ma için sı ğı na ca ğı bir ka le olur. Ay rı ca, Di yar ba kır sü re cin de bi zim le di ğer grup lar ara sın da ki far kın öne mi ne de tek rar par mak ba sa lım: Di ğer grup la rın hep si tes - li mi ye ti ör güt ka ra rıy la ya şa dı lar. Son ra ki sü reç te bu ör güt ka rar la rı on la rın tes li mi ye ti nin de rin leş me sin de bir et ken ol du… - “Di re nen par ti yi tem sil eder” şek lin de bir ka ra rın or ta ya çık - ma sı da ha son ra ki sü reç te çe şit li so run lar ya rat tı mı? Ör ne ğin, tüm den bir yap tı rım sü re ci nin baş la ma sıy la bir lik te tem sil so ru nu ken di si ni da yat tı mı? - Ha yır… Biz de böy le bir şey ol ma dı… Bi ra ra ya ge lip “di re -
150 nen, par ti yi tem sil eder” tu tu mu nu tek rar di le ge tir me nin he men ar dın dan ye nil gi gel di. “Di ren mek esas tır, di re nen par ti yi tem sil eder” şek lin de so mut la nan an la yış ve çiz gi miz ba şın dan be ri var dı. Di re ni şin ol duk ça güç kay be dip za yıf la dı ğı o son bu luş ma da bir kez da ha onan mış tı… Di yar ba kır sü re ci bo yun ca da ha iyi gö rü lüp an la şı la cak tır, ön der lik ko nu sun da biz de bir boş luk ve ya so run ya - şan ma dı. Yet ki nin, oto ri te nin ön der ar ka daş la rı mı zın şah sın da tem - sil edil me si ko nu sun da her han gi bir so run yok tu. - 1981 di re ni şi nin ye nil giy le so nuç lan mış ol ma sı na rağ men, bu di re ni şin son ra ki yıl lar da Di yar ba kır sü re ci ne na sıl bir et ki si ol - du? Öz ola rak bu di re ni şe na sıl bir an lam bi çi yor su nuz?… - Gör kem li 1981 di re ni şi miz, ile ri de ki çı kış ve ba şa rı la rı mı zın ze mi ni ol du. Di yar ba kır’da yük se li şi miz, di re niş bi na sı bu ze mi ne otur du. Sü reç ir de len di ğin de şim di söy le dik le ri mi zin ne an la ma ge - le ce ği ni da ha iyi gö rü le ce ğin den, bu yö nü ay rı ca aç ma ya lım, de - rim… Ama bü yük ta rih sel öne mi ne öz ce de ği ne lim: Kür dis tan ta ri - hin de kat li am la rın, yı kım la rın bol ca ya şan dı ğı nı bi li yo ruz. Sö mür - ge ci Türk Dev le ti, Kür dis tan’ı kan dö ke rek ve şid det te me lin de di - ze ge tir miş. 1940’lar dan 1970’le re ka dar da her han gi bir kar şı çı - kış, ya da kı pır da nış ya şan ma mış. 1970’ler den 12 Ey lül’e ka dar PKK dı şın da her han gi bir si ya sal ya pı lan ma TC ile Kür dis tan’da ne pra tik te, ne de dü şün ce ve ruh ta kar şı kar şı ya gel me ce sa re ti gös ter - me miş. İş te 1981 di re ni şi miz ta ri hin gör dü ğü en olum suz ve eşit siz ko şul lar da, dü şün ce ve ruh ta, çıp lak be den ler le düş man la vu ruş ma, kar şı kar şı ya gel me yü rek ve ce sa re ti ni gös ter mey di. Top lum sal ve ta rih sel olum suz ko şul ve mi ra sı di le ge tir dik. Gün cel de de ko şul lar an la tıl maz olum suz luk lar ve zor luk lar la be zen miş, top lum sin di ril - miş, par ti ge ri çe kil me ka ra rı al mış, par ti nin ne du rum da ol du ğu bi - lin mi yor, kör bir ku şa tıl mış lık ve tec rit lik için de yiz. Dev le tin bi li - nen kat li am cı, im ha cı ni te li ği de bu na ek le nin ce, genç bir ha re ke tin tem sil ci le ri ni iş te bu or tam da yü rek le ri ni avuç la rı na ala rak düş ma - na kar şı dur ma sı, ta rih sel bir çı ğır aç ma sı, ye ni bir dö nem baş lat - ma sı dır. Ve Hay ri’nin di le ge tir di ği “Kür dis tan Vi et nam la şı yor” ola yı dır. Ölüm kor ku suy la tit re ye rek düş ma nın önün de yer le re ka -
- Page 100 and 101: 99 Di yar ba kır As ke ri Ce za e
- Page 102 and 103: 101 koy duk ça adam lar tah rik ol
- Page 104 and 105: 103 in san ka tıl mış tı. Ay r
- Page 106 and 107: 105 yı var… Şim di ce za ev le
- Page 108 and 109: 107 kır’da yer yü zü ne mer ha
- Page 110 and 111: 109 - Di re niş di şe diş sü r
- Page 112 and 113: 111 nın sı nır ta nı ma dı ğ
- Page 114 and 115: 113 - Evet, bu ra da ki tu tum la r
- Page 116 and 117: 115 ruz…” gi bi şey ler söy l
- Page 118 and 119: 117 san’da baş la dı. Du ruş m
- Page 120 and 121: 119 kez da ha tüm hış mıy la he
- Page 122 and 123: 121 nık ol ma mız, on la rın ç
- Page 124 and 125: 123 lem de çok önem li dir. Bu nu
- Page 126 and 127: 125 şe hit le ri mi zi, ge nel de
- Page 128 and 129: 127 mah ke me ye gi dip ge len ar k
- Page 130 and 131: 129 den le ri var dı. Ob jek tif v
- Page 132 and 133: 131 ulu sal bas kı da var dı. Dev
- Page 134 and 135: 133 Hay ri, dö ne mi, ya şa nan l
- Page 136 and 137: 135 jik-po li tik hat ve pra tik tu
- Page 138 and 139: 137 rim ci le rin bağ lı kal ma s
- Page 140 and 141: 139 le mek is ti yo ruz: Eğer bir
- Page 142 and 143: 141 man be lir le yi ci ol ma ro l
- Page 144 and 145: 143 - Öy le bir dö nem di o… Bi
- Page 146 and 147: 145 şa ra mı yor du. Al dı ğı
- Page 148 and 149: 147 Bu güç le di re ni şi ba şa
- Page 152 and 153: 151 pak la nıp ka pı kul lu ğu y
- Page 154 and 155: 153 tun da ara ma lar da ya ka lat
- Page 156 and 157: 155 ce za e vin de olup bi ten le r
- Page 158 and 159: 157 - Sa nı rım 1981 yı lı nın
- Page 160 and 161: 159 - Dil den çok de ne tim ve di
- Page 162 and 163: 161 ler. 4. kat ta di re nen ar ka
- Page 164 and 165: 163 ken di si ni de net le yen bir
- Page 166 and 167: 165 yaz gı lar or tak… On la ra
- Page 168 and 169: 167 sak la rın ök sür me le ri n
- Page 170 and 171: 169 bü yük me sa fe ka te dil mi
- Page 172 and 173: 171 - Hay ri hüc re sin den alı n
- Page 174 and 175: 173 bir ya şa mın; ye ni ve soy l
- Page 176 and 177: 175 miş ki, duy gu la rın yo ğun
- Page 178 and 179: 177 çe şit li ce za ev le rin de
- Page 180 and 181: 179 Kad ro la rı mı zın, kit le
- Page 182 and 183: 181 - Sö zü nü et ti ğin tüm b
- Page 184 and 185: 183 lar dı. Böy le yar dım laş
- Page 186 and 187: 185 ni bu so ru ya yü zey sel bir
- Page 188 and 189: 187 ma da sı nır sız, en uç nok
- Page 190 and 191: 189 per va sız dav ra nı yor du.
- Page 192 and 193: 191 ce le rin psi ko lo ji siy le c
- Page 194 and 195: 193 yor du. Ye ni ge len ler ko ğu
- Page 196 and 197: 195 güç lü bir si ya si or tam l
- Page 198 and 199: 197 Hep si ad li mah kum sta tü s
149<br />
on la ra yap tı rım la ra uyup uy ma ma la rı ko nu sun da dü şün me le ri için<br />
sü re ta nı yor lar. On lar da ara la rın da ko nu şup tar tı şı yor lar, iki-üç gün<br />
son ra ku ral la ra uya cak la rı nı söy lü yor lar. Ve Di yar ba kır Zin da nı’nda<br />
di re niş böy le ce tüm den bit miş ol du. Ge nel de di re ni şi bı rak ma ka ra rı<br />
alan, gar di yan lar su bay lar gel dik le rin de, ya da so rul du ğun da –ki sık<br />
sık so ru yor lar dı– ku ral la ra uya cak la rı nı söy lü yor lar, ida re de on la rı<br />
alıp ku ral la ra uyan la rın ara sı na ko yu yor du.<br />
- “Ku ral la ra uy ma”nın bi rey sel ka rar lar la ger çek leş ti ği ni söy -<br />
lü yor su nuz ve al tı nı özel lik le çi zi yor su nuz, bu nun ger çek te öne mi<br />
ne dir? Ve da ha son ra ki sü reç için ne an la ma ge li yor?<br />
- Bu çok önem li… Biz de ka rar al ma me ka niz ma sı nı oluş tu ran<br />
ya pı, böy le bir ka rar al ma güç ve yet ki si ni ken din de gö re mi yor du.<br />
Bir par ti or ga nı nın, par ti yi tem sil et me, onun adı na ka rar al ma so -<br />
rum lu lu ğu ve yet ki si sı nır sız de ğil dir. Onun gö rev ve so rum lu lu ğu -<br />
nun sı nı rı nı çi zen ide o lo jik-po li tik hat tı dır. Bu te mel de par ti adı na<br />
ka rar alı na bi lir ve par ti yet ki si kul la nı la bi lir. Par ti mi zin ide o lo jikpo<br />
li tik çiz gi si ne ay kı rı olan –tes li mi yet gi bi– bir ka ra rı al ma yet ki si -<br />
ni kim se ken din de gö re mez di. Bu nun bi lin cin de olan ora da ki ya pı -<br />
mız da bu yet ki yi ken din de gör me di. Bu, tes li mi ye tin te o ri leş ti ril -<br />
me me sin de, tes li mi ye tin sin di ri le me me sin de ve ye ni den di re niş ler de<br />
önem li bir et ken dir. Bu tu tum ah la ki, si ya sal, ör güt sel ve ge le cek di -<br />
re niş ler açı sın dan da önem li dir. Öte si, ku ral la ra uy ma ko nu sun da çı -<br />
ka rı la cak bir ka rar, di re niş çi yö nü za yıf olan ve ya hiç ol ma yan un -<br />
sur la rın gö rev ve so rum lu luk tan kaç ma, ger çek ni te lik le ri nin üze ri ni<br />
ört me, ken di si ni yar gı la yıp sor gu la ma ma için sı ğı na ca ğı bir ka le<br />
olur. Ay rı ca, Di yar ba kır sü re cin de bi zim le di ğer grup lar ara sın da ki<br />
far kın öne mi ne de tek rar par mak ba sa lım: Di ğer grup la rın hep si tes -<br />
li mi ye ti ör güt ka ra rıy la ya şa dı lar. Son ra ki sü reç te bu ör güt ka rar la rı<br />
on la rın tes li mi ye ti nin de rin leş me sin de bir et ken ol du…<br />
- “Di re nen par ti yi tem sil eder” şek lin de bir ka ra rın or ta ya çık -<br />
ma sı da ha son ra ki sü reç te çe şit li so run lar ya rat tı mı? Ör ne ğin,<br />
tüm den bir yap tı rım sü re ci nin baş la ma sıy la bir lik te tem sil so ru nu<br />
ken di si ni da yat tı mı?<br />
- Ha yır… Biz de böy le bir şey ol ma dı… Bi ra ra ya ge lip “di re -