İndirmek için tıklayınız. - Galvanoteknik.org

Kaplama Banyosu Kontrolü
2. Bu tabanın kalınlığı sıvının akışkanlık derecesine (viskozite 1 , lüzucet, sıvının akmaya karşı gösterdiği
direnç) bağlıdır.
Bunlardan ilki en önemli olanıdır. Akışkandan (sıvıdan) bıçağı 60 cm/dakika hızla çıkardığınızı farzedelim.
Bu bir anlamda akışkanın bıçağın üzerinden 60 cm/dakika hızla hareket etmesi olarak da düşünülebilir. Öte
yandan bıçağın üzerinde hareket etmeyen, bıçağa yapışan ince bir akışkan tabakası da vardır. Aslında bu
akışkan tabakasının hareketsiz kaldığı açıkça anlaşılabilmektedir. Çünkü eğer bıçağın üzerinde hareket
edebilseydi bıçak temiz olarak dışarı çıkmalıydı. Bunun anlamı eğer bir akışkana daldırılmış temiz bir metal
yüzey üzerindeki akışkan hareket ederse, metalin yüzeyinde hareket etmeyen, yüzeye yapışan ince bir akışkan
tabakası daima oluşacaktır. Bu film tabakası tıpkı korsenin vücudu sarması ve sıkması gibi metale sıkıca
yapışır. Hareket etmez veya çok az miktar hareket eder.
İkincisinin önemi ise şuradan kaynaklanır: Akışkan ne kadar “kalın” ise metal yüzeyinde oluşan film
tabakası da o kadar kalın olur. Bunu sakın aklınızdan çıkarmayın.
Şimdi sebeplere bir göz atalım. Bıçağın metal kısmı gibi herhangi katı bir yüzeyin üzerinden akışkan
akarken, yüzeye doğrudan temas eden akışkan hareket etmez Çünkü sıvı molekülleri ile metal atomları
arasında şiddetli bir çekim kuvveti 2 vardır. Yine de hareket etmeyen bu ince sıvı tabakasının hareketli sıvıyla
temas eden kısımlarına etki eden çekim kuvveti daha zayıf olduğundan bu kısımlar çok az da olsa hareket eder.
Tabi ki burada aynı zamanda sıvı molekülleri arasındaki çekim kuvvetinin de etkisi vardır ve hareket eden sıvı
molekülleri komşu tabakadaki molekülleri de, daha yavaş bir hızla da olsa birlikte sürükler. Buna neden olan şey
viskozite olarak adlandırdığımız sürtünme etkisidir ve akışkanlar mekaniğinde bu tabakadan sınır tabakası
olarak bahsedilir.
Bu çeşit (bir akışkan tabakasının diğer bir akışkan tabakası üzerinde kaydığı) hareket veya akış Tabakalı
Akış (Laminar Akış) olarak adlandırılır. 3 Pürüzsüz yüzeylerin üzerinden akan sıvıların akışı da bu şekildedir.
Örneğin bir borunun içerisinden akmakta olan akışkanın hızı düşükse bu akış tabakalı olur (Şekil 1). Borunun
merkezindeki sıvı daha hızlı akarken, boru cidarına daha yakın akmakta olan sıvı daha yavaş hareket eder.
Sayfa 5