İndirmek için tıklayınız. - Galvanoteknik.org

Kaplama Banyosu Kontrolü
ANOTLARDAN VE BANYONUN PARÇALARINDAN GELEN KİRLETİCİLER
Evet doğru. Bazen en az derecede şüphelendiğiniz anotlar bile kirlenmeye neden olabilir. Çok az
miktarlarda zararlı metaller içerebilirler. Eğer banyo çözeltisinin kaplanmış olan malzeme üzerinde kalarak
azalması kontrol edilebilirse, bu küçük miktarlardaki metaller çoğunlukla hataya sebebiyet vermezler. Bununla
birlikte bazı durumlarda, özellikle banyo sıcak ve çözeltinin malzeme üzerinde kalarak kaybı düşük ise (olması
gerektiği gibi!) bu kirleticilerin banyodaki konsantrasyonu tehlikeli derecede yükselebilir.
Kaplama banyosunda kullandığınız anotların analiz sonuçlarını mutlaka bilmeniz gereklidir. 72
Anot satanlar sattıkları anodun spektografik analizini istediğinizde genelde size bunu sağlarlar. Eğer bu
konuda bir çekincesi varsa ve size bunu sağlamazsa daha sonra zor bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Anotlarla ilgili akla gelen bir başka husus da şudur. Bazı anotlar daha yavaş çözünürler, bazılarından ise
banyoya çok miktarda parçacık karıştığından kaplamanın pürüzlü olmasına sebep olurlar. Bu nedenle sadece
tavsiye edilen tipte anot kullanın. Eğer herhangi bir sebeple tavsiye edilen tipte anot kullanamamışsanız,
çözeltideki parçacıkları zararlı seviyede birikmelerinden daha hızlı olacak şekilde süzmek için gerekli araçlardan
birini kullanın (filtrasyon).
Katot baraları, taşıyıcı kollar gibi paslanmış olan bazı banyo parçaları sürekli şekilde kaplama hatalarına
sebebiyet verebilir. Ayrıca gres veya yağ da kaplanan malzeme ile banyo çözeltisi arasında engel teşkil eden bir
tabaka oluşturabilir. Yani sürekli olarak iyi bir kaplama elde etmek istiyorsanız dikkat etmeniz gereken bir şey
daha vardır. Banyonun korozyona maruz kalabilecek parçalarını korozyondan korumak ve gresi ait olduğu yerde
kontrol altında tutmak.
Son olarak ısıtma sargıları vb. gibi çözeltinin altında kalan parçaların da kaplama hatalarına kaynaklık
edebileceğini aklınızdan çıkarmamalısınız. Yanlış yerleştirilmiş ısıtma sargılarının metal ve hatta normalde
çözünür olmasa bile karbon (kömür) kısımları dahi çözünebilir veya parçalanıp kaplama işinize zarar verebilecek
çift kutup (bipolar) etkisine yol açabilir. Normalde çözünmeyen metaller bipolarite devreye girdiğinde çözünmeye
başlayabilir, hatta bu yolla banyoda karbon parçacıkları oluşabilir. Bu ihtimaller daha sonra ele alınacaktır.
KİRLETİCİ MADDELERİN TESPİTİ
Artık bir kaplama banyosunun nasıl kirlendiğini biliyorsunuz. Sanırım bunların nasıl giderileceği hakkında da
bazı fikirler edinmişsinizdir. Buradaki soru kaplama banyosundaki bu kirleticileri nasıl tespit edeceğinizdir. Bunu
anlatmamış mıydık? Anlatmadık çünkü bunun basmakalıp bir cevabı yoktur. Kirleticileri herhangi bir hataya
sebebiyet vermeden önce tespit etmek için, ya tıpkı bir dedektif gibi çok küçük ayrıntılara dikkat etmeniz veya
düşünerek kaplama yapma yeteneğine ve biraz da şansa sahip olmanız gerekir.
HATA TESPİT ARACI OLARAK İNSAN GÖZÜNÜN KULLANILMASI
Kaplama banyosunda yolunda gitmeyen birşeyler olup olmadığını tespit etmenin en kolay yolu elde edilen
kaplamanın görünüşüne bakmaktır. Eğer banyoya mevcut olması istenmeyen birşey karışmışsa varlığını
genellikle kaplamanın görünüşünde meydana gelen değişiklikle belli eder. Çıplak gözle yapılan gözlemler
kusurları bulmak için bir araç olarak kullanılabilir. Kaplamanın renginde veya görünümünde meydana gelen
değişiklikleri bazı pahalı elektronik araçlardan daha iyi tespit edebilir. Bununla birlikte, ne yazık ki çoğu durumda
Kushner’ in 3. Kuralı geçerli olur. Yani, hatayı meydana geldikten sonra gördüğünüz zaman çok geç kalmış
olabilirsiniz. Önemli olan hataya sebebiyet vermeden önce tespit edip durumu düzeltmektir.
Bir de kaplamada insan gözüyle tespit edilemeyecek değişikliklere sebep olan bazı kirleticiler vardır. Buna
kaplamanın iç gerilimini artıran herhangi bir kirletici örnek olarak verilebilir. Banyodan çıkarılan malzemedeki
kaplamanın görünüşü tıpkı eskiden olduğu gibidir. Fakat malzemenin kullanımı esnasında, kaplamada meydana
gelen ve gözle tespiti mümkün olmayan bu değişiklik nedeniyle yorulma ömrünün azaldığı görülebilir.
Bununla birlikte gözle yapılan hata tespit gözlemi savunmanın ilk hattını oluşturur. Bu nedenle renkteki veya
görünüşteki en ufak değişimleri tespit edebilecek şekilde gözlem yeteneğinizi geliştirmeniz gerekmektedir. Her
şeyin bir anlamı vardır. Hull Cell kabı, çıplak gözle yapılan gözleme yardımcı olmak için birlikte kullanılabilecek
önemli ve basit bir cihazdır.
Sayfa 38