İndirmek için tıklayınız. - Galvanoteknik.org
İndirmek için tıklayınız. - Galvanoteknik.org
İndirmek için tıklayınız. - Galvanoteknik.org
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kaplama Banyosu Kontrolü<br />
ÖRNEK 4 : NiSO4’ ün bir molar çözeltisinde kaç gram susuz nikel sülfat vardır?<br />
ÇÖZÜM :<br />
Element Atom Ağırlığı Atom Sayısı Ağırlık<br />
Nikel 58,71 x 1 = 58,71<br />
Kükürt 32,07 x 1 = 32,07<br />
Oksijen 16,00 x 4 = 64,00<br />
Formül Ağırlığı = 154,78<br />
Yani 1 M NiSO4 çözeltisi hazırlamak <strong>için</strong> bir litre çözeltide 154,78 gram NiSO4 çözmeniz gerekir.<br />
Molar konsantrasyonlar kaplama banyolarının bilimsel tariflerinde sıklıkla kullanılır. Artık 1 M nikel sülfat<br />
yazısını gördüğünüzde ne anlama geldiğini biliyorsunuz.<br />
HİDRASYON SUYU<br />
Sulu çözeltideki bazı kimyasal bileşikler kristalleştiklerinde, kristal yapısının bir parçası olarak<br />
beraberlerinde bir miktar da su içerirler. Buna genellikle çözeltideki ve su molekülünü oluşturan atomlar<br />
arasında çekim oluşturan etkiyen kuvvetli Van Der Waals bağları neden olur. Bazen bileşiğin sulu çözeltisi<br />
kristalleştiğinde kristalde fazla sayıda su molekülü bulunabilir. Belli sayıda su molekülü içeriyorsa, örneğin nikel<br />
kaplamacılığında kullanılan sulu nikel sülfatı ele alalım (nikel sülfat hekzahidrat). Formül olarak NiSO4.6H2O<br />
şeklinde ifade edilir. İkisinin arasındaki nokta (çarpı işareti) su moleküllerinin sülfat molekülüne kimyasal olarak<br />
bağlı olmadığını ifade eder. Başka bir deyişle su fiziksel yöntemlerle, mesela ısıtarak ayrılabir. Eğer bileşiğe<br />
bağlanmış su molekülü sayısı belirsiz ise genel gösterilimi (bileşik).¬H2O şeklindedir. ¬ işareti su molekülü<br />
sayısının belirsiz olduğunu ifade eder. Sulu bileşiğin bir molar çözeltisinde bulunan su molekülü sayısı ile, susuz<br />
bileşiğin bir molar çözeltisinde bulunan su molekülü sayısı birbirine eşittir.<br />
ÖRNEK 5 : 1 M nikel sülfat çözeltisinde kaç gram nikel sülfat hekzahidrat bulunur?<br />
ÇÖZÜM : Önceki örnekte olduğu gibi formül ağırlığını bulmanız gerekir (154,78 gram). Buna ilaveten 6<br />
su molekülünün ağırlığı da 6 x 18 = 108 gramdır. 1 M NiSO4 çözeltisi hazırlamak <strong>için</strong> gereken nikel sülfat<br />
hekzahidratın toplam ağırlığı 154,78 + 108 = 262,78 gramdır. Bununla birlikte, su içeriğinden kaynaklanabilecek<br />
muhtemel hataları önlemek <strong>için</strong> çoğu durumda molar çözeltiler susuz tuzlarla hazırlanır.<br />
PROBLEM 1 : 5 galon 1 M CuSO4 kaplama çözeltisi hazırlamak <strong>için</strong> çözülmesi gereken bakır sülfat<br />
miktarını hesaplayın. Eğer mavi bakır sülfat CuSO4.5H2O tartılsaydı sonuç ne olmalıydı?<br />
Şimdi özetleyelim:<br />
Herhangi bir bileşiğin bir molü, gram olarak molekül veya formül ağırlığına eşittir.<br />
Çözünenin molü (eriyen bileşik)<br />
Çözeltinin Molaritesi =<br />
Çözelti litresi<br />
ÖRNEK 6 : Bir bakır kaplama banyosunda kaplama çözeltisinin her galonunda 18 ons bakır sülfat<br />
çözülmüştür. Bakır sülfatın molaritesi nedir?<br />
ÇÖZÜM : Önce ons/galon’ u gram/litre’ ye çevirelim ve sonucu bakır sülfatın molekül ağırlığına bölüp<br />
molariteyi bulalım.<br />
18,00 x 7,489 = 135 gram/litre. (135) / (159,6) = 0,845 M<br />
PROBLEM 2 : Bir nikel kaplama banyosu galonunda 10 ons nikel klorür (NiCl2) içeriyor. Klorürün molaritesi<br />
nedir?<br />
Sayfa 27
Change language