İndirmek için tıklayınız. - Galvanoteknik.org

Kaplama Banyosu Kontrolü
Eğer halihazırda kaplamacılık yapmakta iseniz, kaplama banyosundan alınan malzemenin alt kısımlarının
daha kalın kaplanmış olduğu veya alt taraftaki kaplamanın oldukça iyi görünüşte, üst kenara yakın kısımdaki
kaplamanın ise yanık olduğu durumlarla karşılaştığınız mutlaka olmuştur. Artık bunun sebebini biliyorsunuz:
Uniform olmayan katot filmi.
Bu durum karıştırmasız veya zayıf karıştırmalı kaplama banyolarındaki benzer bir duruma dikkatinizi
çekmelidir: Termal katmanlaşma.
Katmanlaşmayı daha önce kütlesel katmanlaşmayı ifade etmek için kullanmıştık. Termal katmanlaşma ise
sıcaklık katmanlarını ifade eder. Mesela, alttaki katmanlar üsttekilere nazaran daha soğuk olabilir. Bu durumda
kaplamanın üst kısımlarının görünüşü iyi olduğu halde alt kısımlar yanık olacaktır. Bu da yine katot filmindeki
değişiklikten kaynaklanmaktadır.
Bundan dolayı zorlamalı konveksiyona (ısı yayınımı) başvurularak karıştırmanın daha uniform olması
sağlanarak, kütlesel ve termal katmanlaşma engellenmiş veya en aza indirgenmiş, böylece daha uniform olması
sağlanmış olur.
Karıştırma işlemi ne kadar iyi olursa, katot filmi ile banyo arayüzeyindeki metal iyonu dolumu daha
iyi yapılır, katot filmi daha ince olur ve daha uniform bir kaplama elde edilir.
Bunun doğal bir sonucu olarak, daha türbülanslı karıştırma uygulandığında, kullanılabilen akım yoğunluğu
artar ve böylece üretimin hızlanması sağlanır.
Bu yöntem çok yüksek akım yoğunluklarında kaplama yapılabilmesine imkan sağlar.
Bu konuda size biraz fikir vermesi açısından bir örnek verelim. 2. Dünya Savaşı’ nın hemen öncesinde
apolet üretimi yapan bir firma, gümüş tel üzerine altın kaplaması yapmak için bir tesis tasarımı yaptırmak istiyor.
O zamanki alışılmış tel kaplama tekniği, dikdörtgen bir tanktan geçirilen telin 1 A/dm² gibi oldukça düşük akım
yoğunluğunda kaplanması şeklindeydi. Şekil 9’ da gösterilmiş olan yepyeni bir teknikte ise akım yoğunluğu
yaklaşık 43 A/dm² olarak uygulanabilmekte ve çok daha iyi altın kaplama elde edilebilmekteydi. Bu yöntemle
üretim hızında çok büyük artışlar elde edilmişti. 27 Bu yöntem (bir akış ölçüm cihazı ve valf ile kontrollü)
fevkalade verimli bir karıştırma elde edilmesine imkan tanımış, telin şekilde gösterildiği üzere tübün içinden
hareketiyle kaplanması sağlanmıştır. Karıştırmanın en güçlü olduğu ve en yüksek akımın kullanıldığı T geçiş
bölgesinde tahmini kaplama kalınlığı 0,01 mm.den daha azdır. 28
Bu örnek size doğru koşulları sağladığınızda nasıl sonuçlar elde edebileceğinizi göstermektedir.
Doğal olarak her gülün dikeni de vardır. Sadece karıştırmayı artırıp diğer koşulları önemsemeden çok üstün
kaplama sonuçları elde etmeyi umarsanız yanılırsınız.
Sayfa 15