03.05.2013 Views

Kompyuteriň düzüm bölekleri

Kompyuteriň düzüm bölekleri

Kompyuteriň düzüm bölekleri

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

düwmejikli ok gurluşyň üsti bilen oknolaryň we panelleriň, düwmejikleriň<br />

we ikonkalaryň, tekizlikdäki aýlawlaryň we programmaly menýularyň işleri<br />

ýerine ýetirýär.<br />

Ilkinji syçanjyk 1963 - ýylda<br />

döredildi. Hasaplaýjy maşynlar<br />

üçin grafiki maglumatlary girizmek<br />

üçin geçen asyryň 1960 - nji ýyllaryň<br />

ortalarynda Stentorol uniwersitetinden<br />

Duglas Engelbart<br />

tarapyndan konstrurirlendi we patentleşdirildi.<br />

Engelbart, grafiki<br />

ulanyjy interfeýsiň awtory we “niwy”gipertekstini döredijileriň biridir. Xerox<br />

PARC laboratoriýasy 1970 - nji ýyllaryň başlarynda iki tigirli korobkaly<br />

syçanjygyň konstruksiýasyny döretdiler. Häzirki döwürde olary şarikli,<br />

iki aýlanyjy rolikler bilen çalyşdylar. Syçanjygyň daşky görnüşini şweýsariýanyň<br />

ylmy barlaglar instituty (gysgaldylan EPF4) köpçülikleýin bazara<br />

goýberdiler. Syçanjygyň esasy ulgamy - Microsoft Mouse, Logitech<br />

Mouse, Genius Mouse, Mouse System. Beýleki firma - öndürijiler Microsoft<br />

Mouse (2 - düwmeli) ýa-da Mouse<br />

System (3 - düwmeli) öndürijileri üpjün ediji<br />

gurluşlar bolup hyzmat edýärler.<br />

Syçanjygyň korpusuna möhür (печатная)<br />

plata (1), şol platada mikroprosessor (2)<br />

we manipulýator mehanizimi ýerleşýär.<br />

Manipulýator agyr rezin şarikdan (1); gysyjy<br />

rolikden (2); kesikler bilen diskden (3); X we<br />

Y oslaryna berkidilen rolikden (4); jübüt optiki<br />

swetowoddan (5) - fotokabul edijiden (фотоприемник)<br />

(6) durýar. Syçanjygy tekizlik<br />

boýunça hereketlendirilende rezin rolik aýlanyp<br />

başlaýar. Onuň aýlanmasy baglanşdyrjylaryň<br />

üsti bilen rolikler arkaly kesikli diske<br />

geçirilýär. Hereketlendiriji osyň iki gapda-<br />

- 40 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!