03.05.2013 Views

Kompyuteriň düzüm bölekleri

Kompyuteriň düzüm bölekleri

Kompyuteriň düzüm bölekleri

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

giňişliginde ýerleşýän, lýuminatoryň üsti bilen monitorda<br />

ýagtylyk şöhlelenmesiniň hasabyna şekilleri<br />

emele getirýär. Katod ol trubkanyň esasynda<br />

ýerleşdirilen zarýadlanan ýygylykly urujylary<br />

goýberiji elektron puşkanyň üsti bilen lýuminator<br />

aktiwleşýär. Şu gurluş esasynda elektron - şöhle<br />

trubkaly – monitorlar uly göwrümi saklaýarlar, olar<br />

şekilleriň hiliniň ýitgisini azaltmaga mümkinçilik<br />

berýär. Şu monitorlaryň esasy kemçilik taraplarynyň biri hem ulanyjylar<br />

elmydama urgy zonasynda: gözüň ýadamagy we ýuwaş - ýuwaşdan görüşiň<br />

peselmegi, elmydama şöhlelenmesi we statiki meýdanda ýerleşmesi<br />

bolmagydyr. Her ýylda bu problemany ýeňip geçmek ugrunda işler alnyp<br />

barylýar.<br />

LCD – MONITORLAR<br />

Giňden ýaýran elektron - şöhleli monitorlaryň<br />

alternatiw görnüşi bolan suwuk kristally matrisalar<br />

(Liquid Crystal Display ýa - da LCD) goýberilýär.<br />

Ilkinji bolup bu tehnologiýany portatiw kompýuterlerde<br />

(notebook) ulanyp başlandy. Ilkinji LCD –monitorlar<br />

monohron ekranly bolupdyr, şu tehnologiýa<br />

esasynda el sagatlaryň we kalkulýatorlaryň ekranlary<br />

hem ýasalýar. Şu tehnologiýany yzarlamak bilen reňkli<br />

ekranlar hem dünýä indi.<br />

Bu tehnologiýanyň esasyna, suwuk kristally diýlip atlandyrylýan,<br />

fiziki - himiki maddalaryň gurluşlarynyň toplumy ýatyr. Şular esasynda<br />

suwuk kristally monitorlar döredilýär. Bu suwuklyklar esasynda molekulalar<br />

özara ylalaşykly arabaglanşyk saklaýarlar. Netijede, içi suwuk<br />

kristaldan doldurylan, matrisanyň gyralarynda ýerleşdirilen, polýusly<br />

kontaktlara naprýaženiýa berilmesi bilen suwuk kristallar bir hilli fiziki<br />

häsiýeti alýarlar. Şeýlelikde maddanyň molekulalary giňişlikde öz<br />

- 29 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!