Kompyuteriň düzüm bölekleri
Kompyuteriň düzüm bölekleri
Kompyuteriň düzüm bölekleri
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
486 DX–den başlap soprosessor prosessorlarda integrirlenen kristal<br />
görnüşinde ýerleşdirilen.<br />
Matematiki soprosessor üç ölçegli grafikalary, neşirýat işlerinde,<br />
elektron tablisalarda, SAPR paketlerinde, matematiki programmalarda<br />
we ş. m. işlenilende gerekdir. Maglumatlar<br />
bazasy ýa-da ýönekeý tekst redaktorlary<br />
işlenilende, ulgam operasion<br />
ulgamy ulanylanda soprosessor netijeli iş<br />
görkezmeýär.<br />
Keş - huş (cache memory) - haýal<br />
işleýän gurluşlar (dinamiki huş, ýygnaýjylar)<br />
bilen çalt işleýän prosessorlaryň<br />
arasyndaky işleriň tizligini dolandyrýar. Häzirki döwür prosessorlary takt<br />
ýygylygynyň köpelmegi bilen içerki bloklaryň işleýiş tizligi beýleki<br />
ulgamlaryň işleýiş tizliginden iki we ondan her köp esse ýokary bolýar.<br />
Matematiki soprosessor, huşy dolandyryjy gurluşlar, arifmetiki – logiki<br />
gurluşlar köpeldilen ýygylykda işleýärler, ulgamlaýyn we daşky huşlar,<br />
kömekçi mikroshemalar - adaty ýygylykda işleýärler. Prosessoryň<br />
işleýşinde garaşma sikli, ýagny tutuş ulgamyň öndürijiliginiň işleýşiniň<br />
peselmegini ýeňip geçmek üçin keş - huşlar ulanylýar. Programmalaryň<br />
ýerine ýetiriliş düzgünlerinde köplenç gaýtalanýan wagtlaýyn saklanmalar<br />
we operatiw huşa ýüzlenmede ýygylygyň peseldilmegine geçiş prosessoryny<br />
ulgamlaýyn platada daşky keş - huş<br />
(keş - huşuň 2 derejesi) ýerleşdirilýär.<br />
Kömekçi mikroshemalar<br />
Taktly generator. Kompýuteriň logiki<br />
elementleriniň işleýşini sinhronizirlemekde taktly<br />
ýygylykly generator ýörüte impulslary işläp taýýarlaýar.<br />
Generatoryň esasy elementi – kwarsyň<br />
kristalydyr. Takt impulsyň ýygylygy prosessoryň<br />
işleýiş ýygylygyny kesgitleýär.<br />
- 13 -
Change language