atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 79
ehli, idealist ve enerjik insanlardan mürekkep, muntazam, her parçası
yerli yerinde, modern bir devlet makinesi kuracaksın, sonra bu
makine halkın başında ve halkla beraber durmadan çalışacak, maddi
ve manevi her türlü istidat ve kaynaklarımızı faaliyete geçirecek,
işletecek, böylece memleket ileriye, refaha doğru yol alacak.. Başka
çaremiz yoktur, ileri milletler seviyesine erişmek işini bir yılda, beş
yılda, hatta bir nesilde tamamlamak da imkansızdır Biz şimdi o yol
üzerindeyiz. Kafileyi hedefe doğru yürütmek için beşer takatinin üstünde
bir gayret sarf ediyoruz. Başka ne yapabiliriz ki?...” 142 .
III. KÖYCÜLÜK
A. Köycülüğün Gelişimi
XIX. yüzyılda Batı’da tartışılmaya başlanan köy ve köylü konusu,
bizde gerçek anlamda Cumhuriyet dönemi ile birlikte önem kazanmış,
dönemin en çok tartışılan ve üzerinde durulan konularından
biri olmuştur. Batı’da köyün, köy hayatının, kültürünün ve bununla
bağlantılı olarak problemlerin en çok tartışıldığı yerler Danimarka,
İsveç, Almanya, Finlandiya, Rusya gibi ülkelerdir. Bu tarihlerde Osmanlı
topraklarında ise konuya gereken ilgi pek gösterilmemiş, sadece
bazı dergilerde çıkan yazılar çerçevesinde köy tartışmaları ve
köylünün durumu üzerine yorumlar yapılmaya çalışılmıştır. Ülkede
II. Meşrutiyet dönemi ile başlatabileceğimiz köycülük çalışmaları,
ancak Türk Ocaklarının açılmasından sonra halka doğru gitme prensibi,
yaklaşımı sonucu ivme kazanabilmiştir. Öyle ki, bu yaklaşımın
en somut örneğini 1918’de fiilen, 1919 yılında ise (18 Mart 1919)
resmen kurulan Köycüler Cemiyeti teşkil etmiştir. Bu cemiyet belki
de Cumhuriyet döneminde ortaya çıkacak bazı kurumların çekirdeği
olmuştur. Köycüler Nizamnamesinde cemiyetin amacı, “köycüler
arasında insaniyetkâr bir tarzda çalışmak ve sıhhat, maarif
hususâtında kendilerine yardım etmek...” olduğu belirtilmiştir. Merkezi
Cağaloğlu’nda olan Köycüler cemiyetinin İdare Heyeti başkanı
Halide Edip, genel sekreteri ve muhasebecisi Ragıp Nureddin (Ege)
ve mesul murahhas Dr. Şemseddin’dir. Köycülük hareketi bu nokta-
142 Soyak, a.g.e., s. 405-406.