atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 63
ve en kötüsü de milletin büyük çoğunluğunun tarih, hukuk, siyaset
gibi konulardan habersiz kaldığını söylemiştir. Ayrıca “hürriyet, musavat,
adalet, milletin kulağına manasız bir ses gibi geliyor. Millet
meşrutiyetle teyümmüm ediyor” 118 diyerek, ülkedeki meşrutiyet gerçeğinin
altını bir kez daha çizmiştir.
Sırat-ı Müstakim haricinde Türk Ocağı’nın yayımladığı Türk
Yurdu ve Halka Doğru dergilerinde de halka doğru gitmek, halkı
anlamak ve ona faydalı olmak esas kabul edilmiştir. Zaten Halka
Doğru’nun çıkış gerekçesi de, aydın-halk arasıdaki farklılığı tespit
etmek ve eleştiriler getirerek çözüm önerileri ortaya koymak olarak
belirlenmiştir. Dolayısıyla Halka Doğru’da çıkan yazılar hep
bu amaca yönelik olmuş ve halka doğru gitmenin formülleri tartışılmıştır.
Üzerinde durulan bir başka husus ise halkın herşeyi devletten
beklemesidir. Bu tür yazılar da aslında devletin zayıf olduğu,
vatandaşın devletine sahip çıkması gerektiği üzerinde yazılmıştır 119 .
Böylece hem aydınlara, hem halka, hem de devlete mesaj verilmeye
çalışılmıştır.
Halka Doğru dergisinde, halka doğru gitmek ve halk için çalışmak
düşüncesini daha ilk günden itibaren işleyen kişilerin başında
Yusuf Akçura gelmiştir. Akçura yazılarında bir yandan toplumun
kültürel, ahlakî ve ekonomik olarak hızla çöktüğüne dikkat çekmeye
çalışmış, bir yandan da neler yapılabileceği üzerinde durmuştur.
Yusuf Akçura halka doğru giderek, köyleri gezerek, onlarla konuşup
dertleşerek gayret gösterilmesini istemiş, ama bu gayretin tek taraflı
olmaması gerektiğinin de altını özellikle çizmiştir. Hatta bu hususta
“Lâkin halk da biraz bize doğru gelmemeli midir? Esnafımızın,
rençberlerimizin yazı bilenleri, hal ve ahvaline dair bize mektuplar
yazsalar, idarehanemize gelip bizimle görüşseler ne kadar iyi olur!”
şeklinde yazmıştır. Çünkü ancak böyle olursa “çalışan halk ile halk
için çalışanlar arasında dostluk, kardeşlik bağları” 120 kurulabilirdi
118 Mehmet Akif, Sırat-ı Müstakim, S. 105, s. 8; “Köy Hocası”, Sırat-ı Müstakim,
S. 382, s. 331-332; Eraslan, a.g.e., s. 70-72.
119 “Akıllı Baba”, Halka Doğru, S. 20, 22 Ağustos 1329 (1913), s. 154.
120 Akçuraoğlu (Yusuf), “Halka”, Halka Doğru, S. 22, 5 Eylül 1329, s. 171; Halka
Doğru, S. 23, 12 Eylül 1329, s. 177; “Halka Doğru Gidenler”, Halka Doğru,
S. 24, 19 Eylül 1329, s. 185-186; Eraslan, a.g.e., s. 77-80.