atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 55
katlar görev almışlardır. İsmail Habib Sevük, Peyami Safa, Burhan
Felek, İsmail Hami Danişmend, Suphi Nuri İleri, Halit Fahri Ozansoy,
Selim Sırrı Tarcan, Şevket Süreyya gibi 105 toplumun her kesiminden
yetişmiş kişiler, halkın eğitilmesi ve bilgilendirilmesi için
üstlendikleri bu misyonla üzerlerine düşeni yapmaya çalışmışlardır.
1930’lu yıllarda halk eğitimine verilen önemi düşünecek olursak, bu
çabaların değeri daha iyi anlaşılabilir.
Halkevlerinde yapılan çalışmalar kesinlikle Atatürk’ün rotasını
çizdiği ve prensiplerini belirlemeye çalıştığı kültür politikaları
çerçevesinde yürütülmüş, ilke ve inkılâpların ruhu her zaman için
ön planda tutulmuştur. Bu prensipler kapsamında güzel sanatların
hemen her koluyla yakından ilgilenilmiş, kurslar açılmış, konserler
tertip edilmiştir. 19 Şubat 1933’de Halkevlerinin kuruluş yıldönümünde
konuşan başbakan İsmet Paşa’nın da değindiği gibi, Halkevlerinin
asıl vazifelerinden biri de sadece ilim ve fenni değil, güzel
sanatların her kolunu toplum içinde takip etmek ve geliştirmektir 106 .
İşte bu anlayış içerisinde hareket eden Halkevleri şubeleri, sahneledikleri
piyesler, verdikleri konserler ve yaptıkları yardımlar ile halkın
eğitimine ve kültür seviyesinin yükselmesine önemli katkılarda
bulunmuşlardır. Dolayısıyla Atatürk’ün bu kültür kurumunu açma
gerekçesi bu noktada hedefine ulaşmıştır.
Atatürk’ün kültür politikalarının en büyük yürütücüsü, takipçisi
ve bunların halka ulaşmasındaki en önemli vasıtalardan biri olan
Halkevleri, kurulduğu tarihten 1938’e kadar olan süre zarfında gerçekten
kayda değer bir gelişme göstermiş, hem şube sayılarında hem
de faaliyetlerinde gözle görülür bir artış yaşanmıştır. Halkevlerinin
açılışının altıncı yıldönümü münasebetiyle yapılan törende konuşan
Şükrü Kaya, 1933-1938 yılları arasında Halkevlerinin çalışmalarına
değinmiş ve bazı istatistiki bilgiler sunmuştur. Halkevlerinin
Türkiye’de ulaştığı noktayı ve elde ettikleri başarıyı yansıtması açısından
birkaç örnek verecek olursak; 1933 yılında 915 konferans,
373 konser, 571 temsil verilmişken, bu sayı 1938 itibarıyla 3056
105 “Halkevleri Haberleri, Beyoğlu Halkevi Konferans Servisi”, Ülkü, C. X, S.
59, Ocak 1938, s. 471-472.
106 “Halkevleri Yıldönümünde İsmet Paşa’nın Nutku”, Ülkü, C. I, S. 2, Mart
1933, s. 100.