atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

52
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
li bir Bakanlar Kurulu kararı çıkarmış olmasıdır. 19 Temmuz 1932
tarihli ve 13178 sayılı karar gereğince “Halkevlerine devam siyasi
fırkaya intisap etmiş olmayı tezammun etmediğinden ve bu müessesat
içtimai kültür müesseseleri olduğundan memur ve muallimlerin
devamlarının teşvik olunmasına” 99 karar verilmiştir.
1936 yılında Halkevlerinin açılışının dördüncü yıldönümü münasebetiyle
bir konuşma yapan Halkevi yöneticisi Nafi Atuf Kansu,
yeni açılan 33 Halkevi ile birlikte toplam sayının 136’ya ulaştığını ve
bunların benzer düşüncelerle bir kültür savaşı verdiklerini söylemiştir
100 . Bu yıl, özellikle çok sesli müzik kolunun gösterileri döneme
damgasını vurmuştur. Bununla beraber köycülük kolunun çalışmaları
da hız kazanmış, özellikle Ankara Halkevi, çalışmalarıyla 300 bin
kişinin geldiği önemli kültür merkezlerinin başında yer almıştır 101 .
Sayıları 150’yi geçen Halkevlerinin 1937 yılı çalışma programı
da oldukça etkileyicidir. Kurulduğu güne oranla sistemi, işleyişi
daha iyi oturan Halkevleri, artık bugünlerde yönetimin hedeflerine
daha çok ulaşmaya başlamıştır. Bu yıl içinde merkezlerin etkinlikleri
artmış, halkın talepleri doğrultusunda hareket edilmeye özen gösterilmiştir.
Atatürk’ün Halkevlerine yaptığı ziyaretler ise bütün Halkevliler
için büyük moral kaynağı olmuştur.
1938 yılında yani Halkevlerinin açılışının altıncı yılında şube
sayısı 209’a yükselmiş, üye sayısı ise 100 bini geçmiştir. Bu sene
zarfında yapılan konferans sayısı 3056, konser 1164, verilen temsil
1549, açılan sergi ise 179’u bulmuştur. Hatta öyle ki bu çalışmalara
giden insan sayısının da 7 milyon civarında olduğu belirtilmiştir.
Dönemin CHP Genel Sekreteri ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya,
Halkevlerinin açılışının altıncı yıldönümü dolayısıyla yaptığı konuşmasında
gösterilen ilgiyi büyük bir memnuniyetle dile getirmiş,
Atatürk’ün ilke ve inkılâplarının yayılması ve halk bazında benimsenmesi
için kurulan Halkevlerine açıklıkla inkılâbın kültür kurumu
denilebileceğini ifade etmiştir 102 .
99 Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), 030.18.1.2/ 30.55.15.
100 “Nafi Atuf Kansu’nun Halkevleri Açma Nutku”, Ülkü, C. VII, S. 37, Mart
1936, s. 6-8.
101 Çeçen, a.g.e., s. 138.
102 “Halkevlerinin Açılışının Altıncı Yıldönümünde Şükrü Kaya’nın Konuşması”,
Ülkü, C. XI, S. 61, Mart 1938, s. 1-9; Çeçen, a.g.e., s. 140-141.