atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

568
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
Türklere kendi geçmişini düşünme ve araştırma şansı vermiş, yeni
bir bakış açısı getirmiştir. Dolayısıyla bu durum hem eski tarih anlayışının
değişmesine hem de getirilen yeni tarih anlayışı çerçevesinde
bunların bilimsel bir metot ve değer kazanmasına neden olmuştur.
En önemlisi ise, o günlerde yapılan çalışmalar tarih yazımının zorluğunu
ve ciddiyetini ortaya çıkarmıştır ki, bu sonuç daha sonra tarih
araştırmalarının konusunda uzman tarihçiler tarafından ele alınması
gerektiğini herkese göstermiştir. Bu noktada Atatürk’ün kişisel çabası
ve yaklaşımı, bugün ülkede ilmi ve objektif tarih araştırmalarının
ortaya çıkmasında önemli bir etken olmuştur diyebiliriz.
Ayrıca tarih adına verilen bu mücadele, tarihimizin ilmi metotlar
ile araştırılması için tarih kongreleri gibi bir geleneği de başlatması
açısından önem taşımaktadır. Bu tür girişimler, şüphesiz tarih araştırmalarının
artmasına, hızlanmasına ve dolayısıyla da sayısız eserin
ortaya çıkmasına zemin hazırlayacaktır. Kısacası 1930’larda tarih ilmi
adına verilen mücadele, Türkiye’de modern bir tarih yazıcılığının
ve bilimsel araştırma ortamının doğmasını sağlamıştır.
Atatürk bu kapsamda, ilmi çalışmaların hızlanması için Türk Dil
Kurumu ve Türk Tarih Kurumu gibi müesseselerin kurulmasına da
öncülük etmiştir. En mühimi ise, arkeoloji ve antropoloji alanlarında
yapılan çalışmalar ve elde edilen sonuçlardır. Yapılan arkeolojik
kazılar sayesinde Türkiye’nin tam bir açık hava müzesi haline
gelmesi sağlanmış, çok sayıda genç yurt dışına eğitime gönderilmiş
ve bu alanda yayın faaliyeti başlatılmıştır. Yine antropoloji alanında
1930’larda dünyaya damgasını vuran ırki çalışmalar ön plana
çıkmış, çalışmalar da genelde bu alanlarda sürdürülmüştür. Yalnız,
Türkiye’de yapılan antropolojik tetkiklerin ve antropometrik ölçümlerin
ırki bir fantazi olup olmadığı ise hep tartışılmıştır. Fakat
Türkiye’de bu süreçte, tıpkı Almanya’da olduğu gibi ırk ayrımına
ve sınıflamaya yönelik bir tutum içerisine hiçbir zaman girilmemiş,
aksine, yapılan çalışmalar sadece Türklerin fiziki özelliklerinin tespitine
ve onların dünya medeniyetindeki yerlerinin belirlenmesine
yöneltilmiştir. Fakat gerek alfabe değişimi gerekse tarih alanında
yapılan bütün çalışmalar, ülkede ciddi tartışmaların yaşanmasına
neden olmuş, hatta bu radikal değişimin toplumda büyük değişiklikler
meydana getireceğine dair korkular ve sert tepkiler yükselmiştir.