atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

546
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
güzel sanatlar içinde resmin yerinden, milli bir sanat ve resim anlayışının
geliştirilmesi ve sahte sanat akımlarına itibar edilmemesi gerektiğinden
bahsederek, halkı bu konuda bilgilendirmeye çalışmıştır.
Ali Sami’nin yazılarından D Grubu hareketinin de çok desteklenmediğini
ve ima yollu da olsa harekete yaklaşımın olumsuz olduğunu
anlıyoruz. Ali Sami’nin 1914 Kuşağı sanatçılarından biri olması, bu
yaklaşımın anlaşılması için geçerli bir sebep olsa gerektir.
Ülkü dergisinde aynı konuya ilişkin çok sayıda kişinin daha
yazısı çıkmıştır. Nahit Sırrı Örik, Malik Aksel, Elif Naci bunlardan
sadece birkaçıdır. Örneğin, D Grubu sanatçılarından birisi olan Elif
Naci aynı derginin Kasım 1938 tarihli sayısında çıkan “1923’den
1928’e Kadar Türkiye’de Plâstik Sanat” başlıklı yazısında “Cumhuriyet
devrine kadar Türkiye’de plâstik sanatların mukadderatı hazin
bir hikayedir” demiş ve sonuçta, 1923 yılının Türk plâstik sanatlarında
bir rönesans olduğunu ileri sürmüştür 1237 .
Ülkü dergisi haricinde plâstik sanatları konu alan başka bir yayın
organı da Ar Dergisi’dir. Ülkedeki eğitim reformu ve D Grubu ile
yakın ilişkisi olduğu belirtilen dergi, zaman zaman enteresan çalışmalara
imza atmıştır. Örneğin, 1930’ların sonlarında bir dizi soru
hazırlamış ve aydınlara “Sanatın milli varlığımıza, milli kültürümüze
girmesi için ne gibi çarelere, tedbirlere başvurmak gerekir?”,
“Türkiye’nin sosyal gidişlerini nazarı itibara alarak, bizdeki sanatın
devletleştirilmesine taraftar mısınız?” şeklinde sorular yöneltmiştir.
Bu sorulara Kadro dergisi ve çevresinde bulunan aydınlar çeşitli
cevaplar vermişlerdir. 1937-38 yıllarında cevap bulan bu soruların
sanatsal olduğu kadar politik eğilimleri de yansıtmaya çalışması açısından
önem taşıdığı ileri sürülmektedir 1238 .
Plâstik sanatlar ve ülkedeki gelişimini konu edinen yazılar Ülkü
ve Ar Dergileri dışında, 1940’lı yıllarda çıkan başka yayın organlarında
da ele alınmıştır. Bunlardan biri de Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından 5 sayı yayımlanan ve 1940’lı yıllarda devletin plâstik sanatlara
yaklaşımını ve izlediği sanat politikalarını yansıtmaya çalı-
1237 Elif Naci, “1923’den 1928’e Kadar Türkiye’de Plâstik Sanat”, Ülkü, C. XII, S.
69, Kasım 1938, s. 245-248.
1238 Tansuğ, a.g.e., s. 193.