atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 545
Avrupa’daki resim anlayışını ve milli sanatın oluşturulması gerektiğini
ele almıştır. Yazar bu hususta, “Sanat tarlamız ve sanat havamız
saf ve bakirdir. Avrupa’da tefessüh etmiş bir sanatın inkılâp
Türkiyesinde yeri yoktur. İnkılâp Türkiyesi yeni ve milli sanatını
kendi duygusundan kendi ruhundan çıkaracaktır” 1234 diye yazmıştır.
Aslında Ali Sami’nin değindiği bu hususa Atatürk daha 1923 yılında
Konya Kadınları ile yaptığı bir konuşma esnasında değinmiş ve
asıl önemli olanın bizim ruhumuzu, geleneğimizi yansıtacak olanı
bulmak, daha doğrusu yaratılacak vasıtaların milli olması için çalışmak
olduğunu söylemiştir. Uygarlık anlayışında sanata geniş yer
veren Atatürk, iki hususta kararlığını korumuştur. Bunlardan birincisi,
sanatın vazgeçilmez bir olgu olduğudur ki bunu bütün milletine
benimsetmek istemiştir. İkincisi de sanatın belli kalıplara sokulmadan,
Avrupa’daki anlayış taklit edilmeden özgün bir şekilde gelişme
imkânı bulabilmesidir. Gerçekten de bütün hayatı boyunca bilhassa
sanatın her kolunda sanatın milliliğini esas almış ve sanatın insanların,
milletlerin kendi ruhundan çıkması gerektiğini vurgulamıştır.
Bunun aksi olduğu takdirde ise hem o milletin hem de yaratılan sanatın
akibetinin çok acı olacağını 1923 tarihli konuşmasında “...her
milletin kendine mahsus ananesi, kendine mahsus âdatı, kendine göre
milli hususiyetleri vardır. Hiçbir millet aynen diğer bir milletin
mukallidi olmamalıdır. Çünkü böyle bir millet ne taklit ettiği milletin
aynı olabilir, ne kendi milliyeti dahilinde kalabilir. Bunun neticesi
şüphesiz ki hüsrandır” 1235 şeklindeki ifadeleriyle dile getirmiştir.
Ali Sami, aynı derginin 17 Temmuz 1934 tarihli sayısında yayımlanan
“Güzel Sanatları İnkılâba Nasıl Maledebiliriz” başlıklı
başka bir yazısında, güzel sanatları geliştirmenin inkılâbımızı geliştirmede
milli bir vazife olduğunu, güzel sanatları inkılâp dünyasının
ayrılmaz parçalarından biri olarak gördüğünü, bu doğrultuda yapılacak
en mühim işimizin de “bir sanat muhiti kurmaya çalışmak” 1236
olduğunu yazmıştır. Görüldüğü gibi, güzel sanatların öneminden,
1234 Ali Sami, “Türk İnkılâbının Beklediği Sanat”, Ülkü, C. II, S. 10, Kasım 1933,
s. 302-306.
1235 21 Mart 1923 günü Konya Kadınları ile yapılan konuşma, ASD, C. II, s. 154.
1236 Ali Sami, “Güzel Sanatları İnkılâba Nasıl Maledebiliriz”, Ülkü, C. III, S. 17,
Temmuz 1934, s. 359-361.