atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

534
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
adıyla sergiler açılmıştır. Kadın sanatçıların 1211 da katıldığı bu geziler
sonunda, yaklaşık 800 kadar resmin Türk resim envanterine kazandırıldığı
belirlenmiştir 1212 .
Ülkede açılan sergiler içinde, 1939’dan başlayarak bugüne kadar
aksamadan devam eden Devlet Resim ve Heykel Sergileri de önemli
birer Cumhuriyet etkinliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekim 1939
tarihinde açılan Birinci Devlet Resim ve Heykel Sergisi, 1937 ve
1938’de açılan birleşik sergilerin devamı niteliğinde başlamış ve
devletin (Maarif Vekâleti’nin) desteklediği üçüncü sergi olmuştur.
Şimdi Opera binası olan Sergi Evi’nde dönemin Başbakanı Refik
Saydam ile Maarif Vekili Hasan Âli Yücel 1213 tarafından açılışı yapılan
sergiye, 59 ressam 270 resimle, 6 heykeltraş da 10 heykelle
katılmıştır. Ayrıca hazırlanan yönetmelik gereğince sergide seçici bir
kurul tarafından değerlendirilecek eserlere ödül verilmesi de kararlaştırılmıştır.
Bu ilk sergide; Zeki Kocamemi Cenaze Merasimi eseriyle
birinci, Turgut Zaim Erciyes eseriyle ikinci, Bedri Rahmi Eyüboğlu
Figür, Arif Kaptan da Küçük Peyzaj eserleriyle üçüncülüğe
lâyık görülmüşlerdir 1214 . Kısacası bugüne kadar aksatılmadan devam
eden Devlet Resim ve Heykel Sergisi, Cumhuriyet’in en önemli ve
kalıcı etkinliklerinden, sanat organizasyonlarından biri olarak yaşamakta,
hem sanatçıların teşvik edilmesinde hem de Türk resminin
gelişip yaygınlaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır.
1211 Dikkat çekilmesi gereken bir husus, yurt gezilerine kadın sanatçıların da katılmış
olmasıdır. Bu sonuç, tamamen devletin uyguladığı sanat politikasının
bir tezahürüdür. 1938 tarihli Yurt Gezisi’ne Sabiha Bozcalı da katılmıştır. Gezilerin
bitiminde açılan sergilerde yine kadın sanatçıların eserleri yer almıştır.
Örneğin, 1940’daki Devlet Resim ve Heykel Sergisi’ne Melahat Ekinci, Melek
Celal (Sofu) ve Sabiha Bengütaş eserleriyle katılmışlardır. Hatta Üçüncü
Devlet Resim ve Heykel Sergisi’nde de M. Ekinci bir çalışmasıyla üçüncülük
ödülüne lâyık görülmüştür. Yine Müstakiller Grubu mensubu Hale Asaf da bu
dönemin önemli kadın ressamlarından birisi olarak çalışmalarını sürdürmüştür
(Mülayim, a.g.m., s. 113).
1212 Başkan, a.g.m., s. 242.
1213 Sergide bir konuşma yapan Hasan Âli Yücel, son yıllarda ülkede kayda değer
bir sanat ortamının doğduğundan, bu ortamın da sanatta öz değerlerden
yararlanmaya ve ulusal benliği aramaya yol açacağından bahsetmiştir (Turan,
a.g.e., s. 283).
1214 Mülayim, a.g.e., s. 162.