atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

530
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
örgütlenmeye başlamış, 1941 yılında Yeniler Grubu, 1947’de Onlar
Grubu gibi birlikler Türk resmine renk katmaya devam etmişlerdir.
4. Sergiler
Ülkede meydana gelen bu gruplaşmalar ve kurulan birlikler
haricinde, sanat adına önemli ve kalıcı bazı teşebbüslerde daha bulunulmuştur
ki bunlar resim ve heykel örneklerinin bir arada sergilenmeye
başladığı sergilerdir. Özellikle Cumhuriyet döneminin en
önemli sanat olaylarından ve girişimlerinden biri de belli dönemlerde
açılan sergilerdir. Müstakil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği ile
D Grubu’nun etkin olduğu dönemde 1923’den 1931’e kadar süren
Ankara Sergileri, 1931 yılında başlayıp 1936’ya kadar her yıl tekrarlanan
İnkılâp Sergileri, 1939-44 arası sanatçıların gerçekleştirdikleri
Yurt Gezileri ve bu esnada düzenledikleri sergiler ile 1939 yılından
itibaren başlayan Devlet Resim ve Heykel Sergileri bu dönemin en
etkili ve önemli sanat aktiviteleri arasındaki yerini almıştır. Aslında
bu sergi geleneği daha Osmanlı döneminde başlamıştır. Şeker Ahmet
Paşa’nın XX. yüzyılın başında açmaya başladığı kişisel sergiler ile
başlayan ve sonra bir süre devam eden meşhur İstanbul Salon Sergileri1200
ile 1916 yılından itibaren Galatasaray Yurdu’nda açılmaya
başlayan Galatasaray Sergileri bunların önemli örneklerini teşkil etmiştir.
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’nin teşebbüsleriyle 1916 yılında
başlatılan Galatasaray Sergileri, Türk resim tarihimize ilk grup sergisi
olarak geçmiştir. 190 eserin katıldığı bu ilk sergiyi art arda açılan
diğer sergiler1201 takip etmiştir. Her yıl Temmuz ayında açılan sergi
sonraki yıllarda Ankara’da da açılmaya başlamıştır. Ancak Galatasaray
Yurdu binasının 1952 yılında tadilat görmeye başlaması üzerine,
ilk ortak resim etkinliğinin popüleritesi azalmış, hatta zamanla sergiler
unutulup gitmiştir. Galatasaray Sergileri’nin adının sıkça söz edildiği
ve en parlak olduğu dönemlerde Atatürk’ün yaklaşımı da dikkat
çekilmesi gereken bir noktadır. Çünkü Atatürk sergi dönemlerinde
sanatçıları kutlamış, sergiden resimler satın almıştır ki bu gelenek
1200 İstanbul Salon Sergileri hakkında bk. Tansuğ, a.g.e., s. 110-111.
1201 Örneğin,1932 yılında açılan Galatasaray Resim Sergisi büyük ilgi görmüş ve
sergiye oldukça kalabalık bir sanatçı grubu katılmıştır. Bu sergide, Salah Cimcoz,
Abdullah Bey, Elif Naci, Feyhaman Duran, Harilaos Efendi gibi sanatçılar
yer almışlardır (Milliyet, 1 Ağustos 1932, s. 3).