atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

522
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
önemli değişiklikler olmuştur. Lévy, “Akademi’de Fransız resminin
teknik gelişmelerini ve sanat anlayışını esas alan bir resim eğitimi
programı uygulamıştır”. Bu çalışmalarında kendisine Bedri Rahmi
Eyüboğlu, Cemal Tollu, Zeki Kocamemi, Ali Çelebi, Nurullah Berk
gibi sanatçılar yardımcı olmuşlardır 1178 . Yalnız aynı dönemde, akademide
resim bölümü bir yandan O’nun “mutlak egemenliğinde” yenileşirken
bir yandan da İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Hikmet Onat
gibi Türk sanatçıların etkinlikleri azalmaya başlamıştır. Yabancı hocaların
Türkiye’deki etkinliği aslında 1933 yılında Darülfünun’dan
İstanbul Üniversitesi’ne geçiş ile söz konusudur. Onlar bu sayede
gündeme gelmişler ve yüksek eğitimin hemen her branşında hizmet
vermişlerdir. Burada tercümanlar vasıtasıyla derslerini vermeye çalışan
yabancı hocalar zaman zaman çeşitli tartışmaların yaşanmasına
da yol açmışlardır 1179 . Aynı durum akademi için de söz konusudur.
Yabancı hocalar Akademide sanat eğitimine 1937-48 yılları arasında
egemen olmuşlardır. Türk hocalar ve öğrenciler de ancak onların
yardımcılığını ya da tercümanlığını yapabilmişlerdir. Anlaşılan o ki,
bugünlerde sadece D grubu sanatçıları yabancı hocalara yakınlık ve
bağlılık göstermişlerdir. Ülkeye gelen yabancı hocaların zamanla etkinliklerini
artırması, bulundukları kurumları yönlendirmeye çalışmaları
ve yarattıkları ortam belli bir süre sonra ciddi gerginliklerin
ortaya çıkmasına neden olmuştur. Akademinin resim bölümünde de
görüldüğü gibi, Lévy kısa bir süre içinde bölümü kendi tekeli altına
almak istemiştir. Bu durum zamanla okulda Lévy hakkında olumsuz
bir havanın esmesiyle sonuçlanmıştır. Örneğin, akademinin resim
bölümü şefi olan ve “vasat bir ressam ve pasif bir Fransız akademisyen”
olarak nitelendirilen Lévy de, diğer yabancı hocalar gibi düşünceleriyle
bulunduğu kurumu yönlendirmeye ve hatta Türk hocaları
pasifize etmeye çalışmıştır. Hatta bu durum 1947 yılında sözleşmesi
bitmek üzere olan Lévy hakkında bir kampanyanın başlatılmasına
kadar gitmiştir. Bir gazetede “tiyatromuzu nasıl Carl Ebert’den kur-
1178 Lévy’nin bu isimleri yeteneklerinden ziyade, Fransa’da yetiştikleri ve anlatacaklarını
öğrencilere kolay aktarabileceklerini düşündüğü için tercih ettiği
söylenmektedir (Katoğlu, a.g.e., s. 455).
1179 İstanbul Üniversitesi’nde yabancı hocalar bahsi için bk. Arslan, a.g.e., s. 460-
462.