atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

518
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
Askeri Mühendis Okulları’nda teknik ve askeri amaçlarla yerini
almıştır. Bu durum daha sonra batı tarzı resmin okullara girmesini
sağlamış ve ardından açılan Sanayi-i Nefise Mektebi ile resim sanatının
gelişimine katkıda bulunulmuştur. Ancak bu okulların resim
eğitimi vermenin dışında bir hedefleri olmamış, örneğin resim öğretmeni
yetiştirmemişlerdir. Bu durumun değişmesi ise yine 1923
ve sonrasında olmuştur. Atatürk yaptığı devrimlerin toplumda benimsenip
yaygınlaştırılabilmesi için, sadece bilim ve teknik de değil
sanat alanında da ciddi atılımlar yapmıştır. Yaptığı konuşmalarda ve
verdiği demeçlerde, öncelikle çağdaş milletler seviyesine ulaşmada
güzel sanatların önemine değinmiş ve bu alanı modernleşme hedefinde
gerekli ve zorunlu bir yol olarak göstermiştir. Onun döneminde
sanat ve sanat eğitimi konularına öncelik verilmiş, pek çok yeniliğe
imza atılmış ve güzel sanatların hemen her kolu geliştirilmeye çalışılmıştır.
Yine bu hedef doğrultusunda devlet desteği ve teşviği sürmüş,
müzeler, kütüphaneler açılmış ve en önemlisi de öğretmenlik
mesleğine bir saygınlık kazandırılmıştır.
Türkiye’de resim eğitimi denilince akla özellikle birkaç isim
gelmektedir. Bunlardan bazıları Mustafa Necati Bey, İsmail Hakkı
Baltacıoğlu ve İsmail Hakkı Tonguç’tur. Türk eğitim tarihinde ayrı
bir yeri olan bu isimler, aynı zamanda resim eğitimi için de önemli
işlere imza atmışlardır. Örneğin, 1925-29 yılları arasında Milli
Eğitim Bakanlığı yapmış olan Mustafa Necati Bey güzel sanatlar
eğitimine önemli katkılarda bulunmuş ve bunu her fırsatta da dile
getirmiştir. M. Necati 1927 tarihli bir demecinde “...güzel sanatlar
konusunda yurdumuz zengindir. Güzel sanatlar yalnız bir süs değil,
bir gereksinimdir. Bu gereksinime....bütün halkça duyulmalı ki, bizde
de yüksek sanatçı yetişecek ortam doğsun” derken, resim ve heykel
için yine şu açıklamayı yapmıştır: “Yontu ve resim işi de başlıca uğraşacağımız
bir konu olmalıdır. Yontunun ve resmin Batı dünyasında
oynadığı rol gerçekten ve özenle, herkesin dikkatini çekecek kadar
belirgindir” 1167 . Bu bakış açısı çerçevesinde resim ve iş dersleri öğretmeni
yetiştirme işi hemen ele alınmıştır. Yine M. Necati Bey’in
döneminde bir Mektep Müzesi, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde
bir Sanayi-i Nefise Encümeni ile bir de Sanayi-i Nefise Müdürlüğü
1167 M. Rauf İnan, Mustafa Necati, Türkiye İş Bankası Yay., Ankara 1980, s. 122-
123 ve 137.