atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

514
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
ben ressamım, resim yaparım, ilân değil” der ve odadan çıkar 1155 . O
günlerde Harbiye Nezareti’nden alacağı paraya muhtaç olduğu ve
savaş şartlarında herkes gibi zor günler geçirdiği söylenen Çallı, sanatına
müdahale edilmesine dayanamamış ve hediyeyi reddederek
ne kadar onurlu ve gerçek bir sanat adamı olduğunu kanıtlamıştır.
2. Atatürk Döneminde Türk Resim Sanatı
Cumhuriyetin ilânıyla birlikte ülkede resim anlayışı değişmiş,
gelişmeler de hız kazanmıştır. Özellikle I. Dünya Savaşı sonrası
Avrupa’da eğitimlerini tamamlayarak ülkeye dönen sanatçılar, onların
beraberlerinde getirdikleri yeni teknikler, anlayışlar, renkler,
açılan resim sergileri ve düzenlenen konferanslar, bu gelişmelerin
hem ivme kazanmasında hem de ülkede gerçek anlamda bir sanat
ortamının oluşmasında son derece etkili olmuştur. Diğer sanatlarda
olduğu gibi güzel sanatlarda da bir devamlılık yaşanmıştır. Osmanlı
döneminde Batı tarzına uygun, düzenli ve metotlu olarak verilmeye
çalışılan sanat eğitimi, Cumhuriyet döneminde daha da modernize
edilerek geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu geçiş sürecinde herhangi bir
sorun ya da uyumsuzluk yaşanmamıştır. Bilâkis alınan mirasa başta
Atatürk olmak üzere bütün yöneticiler, ellerinden geldiği ölçüde,
sahip çıkmış, Cumhuriyet hükümetleri kültür konularına daha çok
eğilmiş ve yaratıcılığın geliştirilip canlandırılmasına çalışmışlardır.
Cumhuriyet döneminde resim sanatı belli bir takım aşamalardan
geçerek günümüze kadar gelmiştir. Bu süreçte atılan en önemli
adım, toplumun resim ve heykele karşı olan bakış açısının değiştirilmeye
çalışılmasıdır. Çünkü bilindiği gibi Osmanlı döneminden
itibaren resim ve heykele dini bazı gerekçelerden ötürü sıcak bakılmamış,
yapılan çalışmalar toplumun belli kesimlerini rahatsız etmiş,
hatta bu durum kimi zaman atölyelere saldırılmasına kadar gitmiştir.
Fakat yine de bu saldırılar, Osmanlı sarayının sanata sahip çıkmasından
ötürü sınırlı kalmış ve tepkilerin bertaraf edilmesinde önemli bir
etken olmuştur. Cumhuriyet döneminde ise bu mücadeleyi Atatürk
1155 Sertel, Hatırladıklarım, s. 68-69.