atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 507
heyetin arasında iki sanatçı da yer almış, bunlar aylar süren bir çalışma
sonunda yapılan işbirliği ile bu filmi hazırlamışlardır. Filmin
senaryosunu Sergey Yutkeviç ile Lev Oskaroviç Arnistam yazmış,
yönetmenliğini de yine S. Yutkeviç yapmıştır. Sovyet sanatçılar,
Reşat Nuri, Fikret Adil, besteciler Zeki Bey, Ekrem Zeki ve Cemal
Reşit gibi isimlerle işbirliği içinde olmuşlardır. Filmde, Kurtuluş Savaşı
ve inkılâpların yapıldığı günlerde Ankara ve Ankara’nın rolü
anlatılmıştır. Ayrıca Cumhuriyetin Onuncu Yıl Yıldönümü şenlikleri,
yapılan mitingler ile Atatürk’ün bir konuşmasına da yer verilmiştir.
Sovyet yönetmen, Atatürk’ün konuşmasının tamamını çekerek,
Lenin ve Stalin için çekilen filmlerdeki yaklaşımı burada da sergilemeye
çalışmıştır.
Film Türk hükümetine Nisan 1934 tarihinde teslim edilmiş, bu
münasebetle yapılan törene, Atatürk, Başbakan İsmet Paşa, Sovyet
elçisi Z. Suritch katılmıştır. Filmi büyük bir memnuniyet içersinde
izleyen heyet, bunu Türk-Sovyet ilişkilerinin güzel bir göstergesi
olarak değerlendirmiştir 1143 . Türkiye’nin Kalbi Ankara filmi Türkiye
haricinde Moskova, Leningrad gibi yerlerde de seyredilmiştir 1144 .
Açıkçası VOKS bunu propaganda vasıtası yapmaktan geri kalmamıştır.
Bu bağlamda başka bir çalışma da yine 1934 yılında Sovyet sinemacı
Ester Şub’un Türkiye’ye gelmesi ile gerçekleşmiştir. Derleme
filmler alanında dünyaca ün kazanmış Sovyet kadın sanatçı,
Türk yönetmen Necati Çakuş 1145 ile birlikte üç yıllık bir çalışmanın
ardından Türk İnkılâbında Terakki Hamleleri isimli filmi çekmiştir.
Özel bir yapımevi olan Ha-Ka Film (Halil Kamil’in şirketi) tarafından
yaptırılan bu filmde, inkılâplar ve yine Kurtuluş Savaşı konu
edilmiştir. Film, sonraki yıllarda resmi günlerde sürekli gösterilmiş,
hatta daha sonra çekilen filmlere de kaynaklık etmiştir 1146 .
1934 yılı tam anlamıyla Türk-Sovyet sinemacıların ortak çalış-
1143 Atatürk’ün isteği üzerine hazırlanan bu film, 1970 yılında televizyonda gösterime
sokulacağı son anda, bilinmeyen bir nedenle yayından kaldırılmıştır
(Dorsay, a.g.e., s. 18).
1144 Tacibayev, a.g.e., s. 210-211.
1145 Dorsay, a.g.e., s. 19.
1146 N. Özön, “Türk Sineması”, CDTA, C. VII, s. 1879.