atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 499
la Nazım Hikmet yazmıştır. Zengin bir oyuncu kadrosu olan filmin
önemi ise, uluslararası bir film festivaline katılan ilk Türk filmi olmasıdır.
1934 yılında 2. Venedik Film Festivali’nde gösterilen ve bir
“onur diploması” kazanan film için İtalyan La Tribuna gazetesi “Venedik
festivalinde gösterilen Leblebici Horhor Ağa, Türk yönetmen
Ertuğrul Muhsin’in deneme nitelikleri ağır basan bir eseri. Bu filmde
halkın doğal, özgün âdetlerini görmek mümkün. Müziğiyse operetlere
benzetebiliriz. Konu basit ve sade” 1124 yorumunu yapmıştır.
Ancak Türk sinemasına ilk ödülü getiren bu film, bilet fiyatlarında
yapılan indirimlere rağmen Türkiye’de istenen seyirciyi çekememiş,
dolayısıyla ticari açıdan tam bir fiyaskoyla sonuçlanmıştır.
Bu filmleri 1935’te yine Ertuğrul’un çektiği Aysel, Bataklı Damın
Kızı filmi takip etmiştir. 1936 yılında hiç film çekilmezken, 1937
yılında amatör çalışmalardan biri olan Nazım Hikmet’in Güneşe
Doğru filmi ile Ester Şub’un Türk İnkılâbında Terakki Hamleleri
filmleri; 1938 yılında da Ertuğrul’un Aynaroz Kadısı çekilmiştir 1125 .
1938 sonrasında ise yine yılda bir iki film ile sinema yaşatılmaya
çalışılmıştır. 1930’ların sonlarında bir tane de Atatürk’ün Hayatı
isimli film projesi gündeme gelmiştir. Münir Hayri Egeli’nin anılarından
öğrendiğimiz kadarıyla olay şöyle gelişmiştir: Atatürk birgün
Münir Hayri’yi Çankaya’ya çağırtmış ve ona “...şirketinden bir
mektup aldım. Bizim inkılâbımıza dair bir film 1126 yapmak istiyorlar.
Çok güzel, inkılâbımıza dair film yapmak bizim işimiz olmalıdır” diyerek
ondan bir senaryo düşünmesini istemiştir. Hatta “Bu senaryo
benim hayatımla, Örneğin bir öğretmenin hayatını muvazi olarak
yürütmelidir” diyen Atatürk, hemen M. Hayri’ye bazı şeyler dikte
ettirmiş ve bu müsveddeleri derleyip düzenleyip tekrar gelmesini
söylemiştir. Ondan sonra M. Hayri söylenildiği gibi senaryoyu düzelterek
Atatürk’e sunmuştur. Metni okuyan Atatürk’ün senaryoya
sayfa sayfa tashih yaptığı ve uzun pasajlar ilâve ettiği görülmüştür.
Atatürk’ün “tekrar göreceğim” yazısı üzerine M. Hayri bir kez daha
senaryoyu gözden geçirmiş ve sonra da takdim etmiştir. Atatürk bu
1124 Cumhuriyet’in 75 Yılı, s. 149.
1125 Özön, Türk Sineması Kronolojisi, s. 67-77.
1126 Sözü edilen film, Ester Şub’un 1937 yılında çektiği Türk İnkılâbında Terakki
Hamleleri isimli film olmalıdır.