atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 497
günlerde film çekimlerine de devam edilmiştir. Dönemin en büyük
başarı kazanan hatta Atatürk’ün bile giderek iyi vakit geçirdiğini
söylediği film ise İstanbul Sokakları’dır. Muhsin Ertuğrul’un İpek
Film adına çektiği ilk sesli Türk filmi olan İstanbul Sokakları, aynı
zamanda Türk sinemasının ilk ortak yapımı olma gibi bir özelliğe
de sahiptir 1117 . Türk-Mısır-Yunan ortak yapımı olan filmde, Semiha
Berksoy, Bedia Muvahhit, Talat Artemel, Hazım Körmükçü, Behzat
Butak, Galip Arcan gibi Darülbedayi sanatçıları ile, Mısırlı sanatçı
Azize Emir ve Yunanlı sanatçı Perikles Gavrilides rol almışlardır.
Mısır ve İstanbul’da çekilen film, Paris’in Espinay Stüdyolarında
seslendirilmiştir. Yalnız bu arada %25 oranında sözlü ve şarkılı olduğu
belirtilen filmin şarkıları Semiha Berksoy tarafından söylenmiştir
1118 . Yaz aylarında başlayan ve oldukça pahalıya mal olan filmin
çekimleri Eylül ayında bitmiş, Aralık 1931’de de ilk kez İstanbul’da
gösterime girmiştir 1119 . “Sokaklarda akerdeon çalıp tangolar söyleyerek
dilenen kör şarkıcı gibi kimi klişe kahramanları başlatan,
şarkılı-türkülü melodram geleneğinin çıkış noktası sayılan” 1120 bu
film, halktan büyük ilgi görmüştür. Bu çalışmaların, Türk kadın
oyuncuların yavaş yavaş sinemaya kaymalarına, Türkiye’nin ortak
yapımlar ile sinema sektörüne adım atmaya başlamasına ve sinema
tekniğinin gelişmesine etkisi kuşkusuz büyük olmuştur.
1932 yılı da aynı tempoyla sürmüş, sinemanın tek adamı Muhsin
Ertuğrul bu sene iki film birden çekmiştir. Biri, yapımına 1929
yılında başlanan ve 1932’de tamamlanabilen Kaçakçılar, diğeri de
Bir Millet Uyanıyor filmleridir. Polisiye bir film olan Kaçakçılar ile
Kurtuluş Savaşı üzerine yapılan Bir Millet Uyanıyor filmlerinde de
her zaman olduğu gibi Darülbedayi sanatçıları rol almışlardır. Ülkede
yetişmiş sinema oyuncusunun olmaması, Muhsin Ertuğrul’u
böyle bir arayışa itmiş, O da elindeki deneyimli kadro ile bu filmleri
çekmeye çalışmıştır. İpek Film müessesesinin İstanbul’da yaptırdığı
stüdyosunda hazırlanan ilk sesli film Bir Millet Uyanıyor’un senar-
1117 Bu film yandığı için arşivlerde yoktur.
1118 Son Posta, 13 Haziran 1931, s. 1; 22 Haziran 1931, s. 2; 26 Haziran 1931, s.
2; 16 Temmuz 1931, s. 2; 1 Eylül 1931, s. 2.
1119 Ek 23: İstanbul Sokakları isimli filmin ilânı.
1120 Cumhuriyet’in 75 Yılı, C. I, s. 114.