atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

482
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
ideolojisini aşılayabilmek için sanatı bir araç olarak kullanmaktan
çekinmemiştir.
M. Ertuğrul Türkiye’deki tiyatro çalışmaları kapsamında yaptığı
düzenlemeler ve programlarda da yine Moskova etkisiyle harekete
devam etmiştir. Öyle ki, bunun sonucunda 1935 yılında Gogol’ün
Müfettiş, 1936’da Gorki’nin Kuyuda, yine 1936’da Dostoyevskiy’nin
Aptal isimli oyunları sahneye uyarlanmıştır. Bu arada M. Gorki’nin
1936 yılında temsil edilen Ayak Takımı Arasında isimli oyunu
İstanbul’da büyük ilgi görmüş, hatta eser İstanbul’da tam 21 kez
oynanmış ve oyunu 7695 kişi seyretmiştir. Sovyet kaynaklarına dayanarak
bu bilgilere ulaşan R. Tacibayev, bu eserlerin Türkiye’de
defalarca sahnelenmesini ve seyirci sayısının çokluğunu, “Sovyet
kaynaklı eserlerin Türk toplumunda tutulmaya başladığı” şeklinde
yorumlamaktadır ki zaten seyirci sayısı da bunu bütün açıklığıyla
ortaya koymaya yetiyor.
1930’ların en önemli girişimlerinden biri de daha öncede bahsettiğimiz
gibi, Çocuk Tiyatrosu’nun gerçekleştirilmesidir. Türkiye’de
çocuk tiyatrosunun ortaya çıkmasına kendisinin sebep olduğunu
söyleyen Ertuğrul, Moskova Çocuk Tiyatrosu sayesinde bu konuda
harekete geçmiş, tiyatroya çocukları da çekebilmek için ülkede çocuk
tiyatrosunun teşkil edilmesine öncülük etmiştir. Ertuğrul bunu
şu sözleri ile doğrulamaktadır: “Eylül 1934’de benim için çok önemli
olan Natalya Sats’la görüşmem vuku bulmuştur. Çok uzun zamandan
beri Türkiye’de çocuk tiyatrosunun kurulmasını arzu ediyordum.
Bu da ancak Sovyet çocuk tiyatrosunun tetkik edilmesi sonucunda
mümkün olabilmiştir. Bana Natalya Sats’la birlikte çalışmak kolay
ve hoş olmuştur. Vatanıma döndükten sonra Türkiye’deki ilk çocuk
tiyatrosunu kurmuştum” 1081 . Nitekim yapılan çalışmalar neticesinde
ilk çocuk oyunu 1935-36 sezonunda oynanmıştır. Çocuk Tiyatrosu,
cumartesi günleri saat 15.30, pazara günleri ise saat 10.00’da gösteri
vermiştir.
1933 yılında M. Ertuğrul bir ilke daha imza atmıştır. O da, 31
Mart’ta Behzat Butak’a bir jübile düzenleyerek ülkede jübile geleneğini
başlatmış olmasıdır. Bundan sonra 29 Mart 1934 günü M.
1081 Tacibayev, a.g.e., s. 202-205.