atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

472
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
komediler ile devam etmiştir. Bu dönemde Shakespeare’in Kuru Gürültü,
E. Burde’nin Toka opereti gibi oyunlar oynanmıştır. Yeni sezon
öncesinde hazırlıklar hakkında malumat vermek üzere bir ropörtaj
yapan Muhsin Ertuğrul, sezonu bir Shakespeare komedisi ile açıp,
bir Shakespeare trajedisi ile kapatacaklarını ve Şehir Tiyatrosu’nda
sahnenin yenilenme çalışmalarının da devam ettiğini söylemiştir 1062 .
Özellikle 1938 sezonunda, Şehir Tiyatrosu haricinde üç tiyatronun
daha varlığı dikkat çekmektedir. Bunlardan ilki, Taksim’deki Ertuğrul
Sadi Tek Tiyatrosu, yeni sezonda Otello, Hamlet gibi oyunlar
oynarlar, ikincisi Halk Opereti, halkın operet ihtiyacını karşılayan
operet topluluğu da rejisör Lütfullah Süruri yönetiminde çalışır,
üçüncüsü de Naşit’in Şehzadebaşı Turan Tiyatrosu’dur. Bu grup bilindiği
gibi vodvillere ağırlık vermiştir.
Dönemin basınında, mevcut tiyatrolara, buralarda sahnelenen
oyunlara ve oyuncular hakkında ayrıntılı bilgilere ise “Tiyatro” başlıklı
köşe yazılarında yer verilmiştir. Nurullah Ata (Ataç), Fikret
Adil, İsmet Hulusi gibi isimler tiyatro köşelerinde önemli noktalara
değinmişler, oyunlara ve oyunculara dair olumlu-olumsuz pek çok
yorum yapmışlardır. Bu yazılar hem yazarların ve oyuncuların öz
eleştiri yapmalarına hem de tiyatro seyircisinin oyun seçiminde oldukça
etkili olmuştur. Son Posta gazetesinde İsmet Hulusi “Tiyatro
Bahsi” isimli köşesinde bir yandan Şehir Tiyatrosu’nda oynanan
oyunları tanıtmış, diğer yandan da oyunlara çeşitli eleştiriler getirmiştir
. 1932 yılında oynanan Yedi Köyün Zeynebi, Darülbedayi’de
Mucize isimli oyunlar bu tanıtma yazılarının başında gelmiştir. 1933
yılı için verilebilecek en iyi örnek ise İbsen’in Peer Gynt (Per Günt)
piyesidir. Şehir Tiyatrosu sezonu Peer Gynt ile başlatmıştır. İ. Hulusi
de oyunu izledikten sonra tiyatro köşesinde şunlara dikkat çekmiştir:
“Peer Gynt oynanamaz. Çünkü tercüme etmek çok güçtür. Fevkelade
sahneye ihtiyaç vardır. Kuvvetli sanatçılar lâzımdır...Bu düşüncelerin
doğru veya yanlış olduğu piyes seyredildikten sonra anlaşılacaktır...
Peer Gynt’te sahneler pek fazla ve pek karışıktır. Sahne
sahne güzeldir. Fakat bunlar birbiri arkasına dizilince güzelliklerini
kaybederler...Böyle bir tiyatro binasında bundan daha iyi bir dekor
yaratmaya imkân yoktur. Örneğin ikinci perdede sabah olurken, son
1062 Son Posta, 1 Ekim 1937; 30 Temmuz 1938.