atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

466
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
f. Sahnelenen Oyunlar, Seyirci Faktörü ve Muhsin Ertuğrul
Cumhuriyet dönemi, Türk tiyatrosu için gerek Hükümetin gerekse
Halkevleri gibi kuruluşların etkisiyle tiyatro etkinliklerinin
arttığı, oyun yazarlarının teşvik edildiği, desteklendiği, oyunların
ısmarlandığı, yeni kadroların oluşturulmaya çalışıldığı ve bir tiyatro
seyircisinin yetiştirilmeye başlandığı bir dönemdir. Bu dönemde
Atatürk’ün de katkılarıyla çok sayıda eser ısmarlanmış ve sahnelenmiştir.
Yine bu süreçte Atatürk’ün sevgi ve takdirini kazanmış isimlerden
biri olan Behçet Kemal Çağlar, tarih ve kültür bilgisini artırıp
tarihi piyesler yazabilmesi için İngiltere’ye gönderilmiştir 1046 .
Bilindiği gibi, 1930’lu yılların başından itibaren Türk yazarları
bilhassa Atatürk’ü ve onun eserlerini konu alan eserler vermeye
çalışmışlardır. Bununla ilgili önemli eserlerden bazıları şunlardır:
Hayri Muhiddin-Gazi Mustafa Kemal, 1926; Faruk Nafiz Çamlıbel-
Kahraman, 1933; Reşat Nuri Güntekin-İstiklâl, 1933; Aka Gündüz-
Mavi Yıldırım, 1933; Nahit S. Örik-Sönmeyen Ateş, 1933; N. Sami
Banarlı-Kızıl Çağlayan, 1933; Peyami Safa-Gün Doğuyor, 1937;
Cemal Tuncer-Devrim Yolcuları, 1937 1047 .
Halkevleri bölümünde de bahsettiğimiz üzere, Cumhuriyet döneminde
özellikle 1930 sonrasında tiyatroda aile, birey, toplumda
yaşanan düalizm, vatan, Türklük, ekonomik özgürlükler, değer yargıları,
yobazlık gibi konulara ağırlık verilmiştir 1048 . Ana parola olan
vatan konusunda çok sayıda eser yazılmış ve sahnelenmiştir . 1931
yılı ve sonrasında ise ülkede hızlanan tarih araştırmaları ve çalışmaları,
yansımasını tiyatro alanında bulmuş ve özellikle Türklüğü
ön plana çıkaran eserler yazılıp oynanmaya başlanmıştır. XIX. yüzyılda
başlayan modern Türk tiyatrosunda, milliyetçiliğin oluşturdu-
1046 Özgü, a.g.m., s. 1167.
1047 M. And, “Tiyatroda Atatürk”, Türk Dili, C. XVII, S. 194, Kasım 1967, s. 145-
147; Sakaoğlu, a.g.m., s. 25.
1048 Atatürk döneminde yazılan oyunlar ve konuları hakkında ayrıntılı bilgi için
bk. Niyazi Akı, Çağdaş Türk Tiyatrosuna Toplu Bakış, Ankara Üniversitesi
Yay., Ankara 1968, s. 32-42.