atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 463
Yarım Osman, Bir Yağmur Gecesi, Erkek Kukla, Para Delisi ve Yapışkanlar.
Bununla bağlantılı olarak en çok oyun oynayan Halkevleri
ise; Ankara, Trabzon, Bursa, Adana, Eminönü, Balıkesir, Sinop,
Ordu, Eskişehir, Afyon, Bakırköy, İzmir, İzmit, Giresun, Kadıköy,
Samsun, Konya, Mersin, Aydın’dır 1035 .
Halkevleri temsil şubelerinde oynanan oyunların ana konuları,
inkılâbın ilkelerini yaymak, halkı eğitmek, Kurtuluş Savaşı, köy hayatı,
Türklük, yobazlık, hurafeler, ekonomik zorluklar vs. şeklinde
sıralanabilir. Herşeyden önce daha Halkevlerinin ilk yıllarında Akın,
Mavi Yıldırım, Mete gibi oyunların temsili gerçekleştirilmiştir. Ana
parola vatan, vatanın kurtarılması üzerine kurulmuştur. Bu süreçte
Kurtuluş Savaşı yeni bir hayat görüşü ve yeni bir Türk insanını beraberinde
getirmiştir. Bu konuda 1933 yılında Faruk Nafiz’in Kahraman
piyesi örnek verilebilir. Bunu, Hüsamettin Işın’ın Atatürk’e İlk
Kurbanlar’ı ile Ana, Gönüllerin Türküsü, Devrim Yolcuları, Vatan
ve Vazife gibi oyunlar takip etmiştir. Türklüğün ön plana çıkması ile
de Mete, Özyurt, Akın, Atilla’nın Düğünü, Sümer Ülkeleri gibi eserler
yazılmıştır. Bir Yuvanın Şarkısı, Yanık Efe, Çoban piyesleri gibi
pedagojik eserlerin yanı sıra, Necip Fazıl’ın Tohum’un da olduğu
gibi yine Kurtuluş Savaşı’nda görülen olağanüstü Türk gücünden de
bahsedilmiştir 1036 . Toprak Çocuğu Himmet’in Oğlu ile Yörük Emine
gibi oyunlarda da köy tiyatronun gündemine iyice girmiştir. Kısacası
1933 sonrasında topluma daha çok ders verme amacı doğrultusunda
tiyatral faaliyetlere hız verilmiştir. İnkılâpların yaygınlaşması
ve kökleşmesini amaçlayan bu oyunların haricinde, halkın tiyatro
ihtiyacını karşılayabilmek için Shakespeare, Molière gibi isimlerin
oyunları da repertuarlardaki yerini almıştır.
Halkevlerinin tiyatro faaliyetlerinin önem ve hız kazandığı bir
dönemde bazı sorunlar da gündeme gelmeye başlar. Tiyatronun sorunları
için hemen uzmanlardan bir komisyon oluşturulur. Komisyon,
bir yandan mevcut problemleri çözmeye çalışırken diğer yandan
da İtalya, İspanya, Rusya gibi ülkelerdeki tiyatrolar ile ABD ve
Meksika’daki gezici tiyatroları incelemeye başlar. Aynı günlerde
1035 Karadağ, a.g.m., s. 1082; Karadağ, a.g.e., s. 114.
1036 Şen, a.g.m., s. 622-624.