atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 459
ğını açması vatanda sosyal ve kültürel bir devrim yaptı” 1026 .
Atatürk inkılâplarının “ulusal kültür yaratma, yayma çabalarının
halka açılan kapıları” 1027 olarak da nitelendirilen Halkevleri ile
köy ve kasabalarda bulunan Halkodaları gerçekten büyük beklentiler
içinde açılmıştır. Bu beklenti her geçen sene daha da artmıştır. Örneğin
Halkevlerinin 3. açılış yılı söylevinde İ. İnönü özellikle sanattan,
güzel sanatların toplumdaki öneminden ve bu alandaki beklentilerinden
bahseder. İnönü konuşmasında, “güzel sanatlar için Halkevlerinin
hakiki bir örnek olmaları memleketin güzel sanatları sevmesi,
güzel sanatlardan zevk alması için çalışmaları lâzımdır. Güzel
sanatlara alışmamış olan, güzel sanatlardan uzak bulunan muhitlerde
buna alışmaya çalışmak bile biraz sıkıntı vericidir. Ama sık
sık göstererek ve anlatarak bunun tadını vatandaşlara tattırdıktan
sonra güzel sanatlar hayatın başlıca bir amili olur ve güzel sanatsız
hayat iptidai ve yabani bir hayat şeklini alır. Halkevleri Türk cemiyetini
yükseltmek, inceltmek, moralini artırmak, verimini çoğaltmak
için açılmıştır. Yalnız moral yolunda değil, maddi ihtiyaç yolunda da
kudretli, takatli, cevherli, çok daha cevherli bir hale getirmek için
güzel sanatları başlıca bir vasıta olarak görmelidir” 1028 demiştir.
Halkevlerinden güzel sanatlar kapsamında özellikle tiyatrodan
çok şey beklenmiştir. Bu doğrultuda Halkevleri, üstlendiği misyon
haricinde ülkedeki tiyatro çalışmalarında da büyük rol oynamıştır.
Bilindiği gibi Cumhuriyet dönemi Türk tiyatro hayatında Halkevleri
tiyatro kollarının önemli bir yeri vardır. Bunlar için tam bir bölge tiyatrosu
vazifesi görmüşlerdir diyebiliriz. Başta Ankara olmak üzere,
İzmir, İstanbul, Afyon, Giresun, Diyarbakır gibi pek çok yerde hizmete
giren Halkevleri, kendi sahnelerinde çok sayıda eserin yazılıp
sahnelendiği birer kültür merkezi olmuşlardır. Bu bağlamda 1923-40
arası dönemi, Halkevlerinin tiyatro etkinliklerinin başladığı, oyun
yazarlarının desteklendiği bir dönem olarak nitelendirmek mümkündür.
1026 9 Mayıs 1935, “CHP Dördüncü Büyük Kurultayını Açarken”, ASD, C. I, s.
401.
1027 Suna Kili, Atatürk Devrimi, Türkiye İş Bankası Yay., Ankara 1981, s. 178.
1028 İsmet İnönü, “Yeni Halkevlerini Açma Nutku”, Ülkü, C. V, S. 25, Mart 1935,
s. 2-3.