atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 457
rak yaptığı vazife sonucunda Türkiye, Devlet Tiyatro ve Operası’na
sahip olmuştur. Ebert, konservatuarın kurulması haricinde çok sayıda
kabiliyetli öğrencinin yetişmesini de sağlamıştır. Ebert’in bu
başarısı, onun belki de Türk insanına duyduğu sempati ve öğrencilerine
verdiği güven ve cesaret ile açıklanabilir. En büyük hedefi
Türkiye’de modern ve klasik Avrupa piyes ve operalarının Türk sahnelerinde
oynanabilmesiydi ki bunu da 1941 sonrasında yaklaşık beş
yıllık yoğun bir çalışma sonucunda başarabilmiştir.
Burada üzerinde durulması gereken asıl husus, Türkiye’nin kültür
ve sanat alanında yaptığı atılımın zamanlamasıdır. C. Ebert’in
Türkiye’ye geldiği, ülkede tiyatro ve opera işlerinin yoğunlaştığı
1930 ortaları, dünyada ilişkilerin son derece gerildiği, hareketli ve
sıcak bir döneme rastlamaktadır. Çünkü tam İkinci Dünya Savaşı’nın
eşiğinde dünyada müthiş bir silâhlanma söz konusudur. İtalya’nın
Kuzey Afrika’da kimyasal silâh ile kitlesel ölümlere neden olduğu,
Almanya’nın inanılmaz bir şekilde silâhlandığı, Japonya’nın
Mançurya’da katliamlar yaptığı bir dönemde, Türkiye Cumhuriyeti
farklı alanlardaki mesaisine böyle bir süreçte devam etmiştir.
İnkılâpların yerleştirilmeye çalışıldığı, iktisat, bayındırlık ve kültür
işlerinin yoğun olduğu Türkiye, tüm mesaisini İzmit’te Kağıt Fabrikası,
Malatya’da Bez ve İplik Fabrikası, Dil ve Tarih Coğrafya
Fakültesi, Konservatuar açılışı vs. ile geçirmiştir. Daha doğrusu bir
anlamda yeni Türk Cumhuriyeti Atatürk’ün önderliğinde ispatlamış
olduğu askeri başarısına, siyasal, ekonomik ve kültürel başarılarını
da eklemek istemiştir.
e. Halkevlerinin Tiyatro Faaliyetleri
Tanzimat dönemine hâkim olan tiyatro anlayışı ve aydın kesimin
tekelindeki tiyatro görüşü Cumhuriyet ile birlikte değişmiştir.
Çünkü Cumhuriyet yönetimi herşeyden önce kendisine tiyatroyu
halka götürmek ve tiyatro seyircisini eğitmek gibi bir misyon üstlenmiştir.
Bu noktada Atatürk ve arkadaşlarının en büyük ayrıcalığı ise
tiyatro sanatını kültürün önemli temel taşlarından biri olarak kabul
etmeleri ve onu bir eğitim aracı olarak kullanmaya çalışmalarıdır.
İşte bu yüzden halk eğitimi kapsamında önceleri Halkevlerindeki ve
daha sonra da Köy Enstitüleri’ndeki tiyatro etkinliklerine ayrı bir
önem ve ağırlık verilmiştir. Bu açıdan Cumhuriyetin ilk yıllarında