atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 451
Dursunoğlu ve Paul Hindemith’in önerileri doğrultusunda Ankara’ya
davet edilmesiyle başlar (9.11.1935). Davetten büyük memnuniyet
duyan Ebert, hangi işlerden sorumlu tutulacağını anlamak için ilk
etapta Ankara ile yazışma yolunu tercih eder. Gönderdiği mektuplarında
tiyatro mektebinin tesisi ve idaresi mi, yoksa operanın idaresi
ile mi meşgul olacağını ve ne kadar süreyle Ankara’da kalacağını
sorar. Yazışmalar sonunda kendisine sunulan teklifi kabul eden Carl
Ebert (24.11.1935), yapılan ilk kontrat neticesinde de (22.02.1936)
Ankara’da “Cumhurbaşkanlığı Filarmonik Orkestrası ve genel sahne
işleri organizasyonunun esaslarını görüşmek ve bu yolda bazı
tetkiklerde bulunmak üzere” on günlüğüne Ankara’ya davet edilir.
Nitekim yapılan bu ilk on günlük ziyaret 1009 Ebert’in hem bilgi edinmesi
hem de mevcut problemleri görmesi ve tespit edebilmesi açısından
büyük önem taşımıştır.
Ebert’in Ankara’ya ikinci gelişi 30.10.1936 tarihine rastlamaktadır.
ADK’nın birinci öğrenim yılı açılışı için Ankara’ya gelen
Ebert Şubat ayının sonuna kadar burada kalmıştır. Bundan sonra da
çeşitli zaman dilimlerinde Türkiye’ye gelerek çalışmalarını sürdürmüştür.
Örneğin savaş öncesi 20.09-20.11.1937, 15.01-15.03.1937
tarihleri arasında görev yapmıştır. 1938 yılında bütçe darlığı yüzünden
sadece iki ay çalışabilmiştir 1010 . 1939 yılı kapsamında da önce
24.02.1939 tarihinden itibaren dört ay kalmış, ancak ondan sonra
imzalanan bir kontrat ile 25.10.1939 tarihinden 31.5.1940’a kadar
sürekli Türkiye’de kalmıştır. Bundan sonra 28.06.1940 tarihli son
bir kontrat ile de Ebert’in görev süresi iki yıl daha uzatılmıştır 1011 .
Carl Ebert, aralarda geçen süreyi Almanya dışında Avrupa ve Güney
Amerika’da (Buenos Aires) rejisörlük yaparak geçirmiştir. 1939 sonlarında
İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasından ötürü dönemin Kültür
1009 Dönemin en büyük sahne uzmanlarından biri olarak kabul edilen Alman tiyatro
mütehassısı Ebert’in yapılan davet üzerine 25 Şubat 1936 günü gelerek
tiyatronun durumunu tetkik edeceği kamuoyuna haber verilir (Son Posta, 6
Şubat 1936, s. 2).
1010 1938 yılında Ankara’ya iki ay müddetle getirtilmiş olan Carl Ebert’e bu görevi
karşılığında 2000 lira ücret verilmesi, bunun 500 lirasının ise dönüş masrafı
olarak ayrılması kararlaştırılmıştır (7.2.1938), BCA, 030.18.12/82.8.13. Ek
19: Carl Ebert’e yapılan maaş tahsisi.
1011 Gökyay, a.g.m., s. 58.