atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 447
“I. Madde:Memlekette sahne san’atkârına lâzım malumat ve
müksebatı haiz san’atkar yetiştirmek üzere ilmi bir tiyatro mektebi
açılmıştır”
Son olarak ise dördüncü girişim diyebileceğimiz “Maarif Vekâleti
Memalik-i Ecnebiyeye Sanayi-i Nefise Tahsili İçin Gönderilecek Talebenin
Suret-i İntihabı ve Murakabesine Ait Talimatname”dir 1000 . Talimatnamenin
birinci maddesi bunun amacını ortaya koymaktadır:
“I. Madde:Maarif Vekaleti memlekette sanayi-i nefisenin inkişafı
için muhtaç olduğumuz san’atkar ve mütehassıslar yetiştirmek üzere
her sene müsabaka ile memaliki encebiyeye talebe gönderir”. Ancak
bu talimatname tiyatro için pek geçerli olmamış daha çok başka sanat
dallarından öğrenciler gönderilmiştir.
Yukarıda bahsettiğimiz girişimlerin en önemlisi, 25 Haziran
1934 tarihli ve 2541 sayılı “Milli Musiki ve Temsil Akademisi” yasasıdır
ve bu önemli bir adımdır. Temsil Akademisi Kanunu’nun ortaya
çıkışı da son derece enteresandır. Bilindiği gibi 1930’lu yılların
başından itibaren Atatürk’ün tiyatroya olan merakı daha da artmış,
çeşitli oyunların yazılmasına vesile olmaya başlamıştır. Örneğin Faruk
Nafiz’in Akın-Özyurt-Kahraman üçlemesi onun teşvikleri neticesinde
ortaya çıkmıştır. Hatta bu piyesler Münir Hayri idaresinde
Ankara Türk Ocağı’nda İsmet Paşa Kız Enstitüsü ve Gazi Terbiye
Enstitüsü öğrencileriyle birlikte sahnelenmiştir. Arkasından da Münir
Hayri ile Behçet Kemal’in birlikte hazırladıkları Çoban piyesi
oynanmıştır. Oyunlardan çok etkilenen Atatürk bunun üzerine, “Tiyatro,
bir memleketin kültür seviyesinin aynasıdır. Bu faaliyete devam
edelim” demiştir. Bu sözler üzerine Münir Hayri de hemen bu
tür işler işin özel okulların kurulmasının gereğinden bahsetmiştir.
Münir Hayri’nin özel okul teklifine “uygundur, hemen bir rapor hazırlayın”
emri veren Atatürk, bu işin ilk adımını da böylece atmıştır.
Nitekim Münir Hayri’nin hazırladığı raporu okuyarak arka sayfasına
da şunları yazmıştır: “Bu kadar mühim bir iş böyle yarım tedbirlerle
başarılamaz. Bir kanunla Milli Temsil Akademisi’nin kurulması
1000 Kemal, a.g.e., s. 872. Bu kanunu 6 Şubat 1956 tarihinde çıkan “Güzel Sanatlarda
Fevkelâde İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi
Hakkında Kanun” takip etmiştir.