atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 443
su 993 adıyla varlığını sürdürmeye çalışmıştır.
Görüldüğü gibi Darülbedayi, 1914 yılında konservatuar kurmak
amacıyla yola çıkılan, ancak bazı şanssızlıklar ve sebepler yüzünden
hedefine ulaşamayan bir kurumdur. Ama buna rağmen kapanmamış,
bazı safhalardan geçtikten sonra bir şehir tiyatrosu haline gelmiştir.
Şu bir gerçektir ki kurumda her zaman icra faaliyeti ön planda
olmuştur. Gerek belediye gerekse İdare Meclisi ve Heyetleri öğretimden
ziyade icraya önem vermişlerdir. Bu da şehir tiyatrosunun
uzunca bir süre eğitimsiz sanatçılarla yoluna devam etmesine neden
olmuştur.
İlk ödenekli tiyatromuz olan Darülbedayi, 1931 yılında alınan
bir karar ile Şehir Tiyatrosu ve Ekim 1934’te de İstanbul Şehir Tiyatrosu
adını almıştır. Dram ve komedi bölümlerinde oyunlarını
sahnelemeye başlayan Şehir Tiyatrosu’nun başına çok sayıda sanat
yönetmeni 994 gelmiş ve bunlar önemli çalışmalara imza atmışlardır.
Şehir Tiyatrosu, inişli çıkışlı bu geçmişine ve geçirdiği tüm sarsıntılara
rağmen ayakta kalmayı başarabilmiştir. Bu süreç içinde yaşanan
tüm sıkıntıların, tiyatro içi çekişmelerden, yönetmen-rejisör-oyuncu
ve edebi kurullar arasındaki anlaşmazlıklardan doğduğu bilinmektedir.
Dönem dönem yabancı rejisörler denendiyse de, kurumu toparlayan
ve sanatçıları bir düzene sokan tek isim her zaman için M.
Ertuğrul olmuştur. Fakat M. Ertuğrul’un bazı sebeplerden ötürü ara
ara tiyatrodan uzaklaştırılması, kurumda çok sık yönetmen değişmesiyle
sonuçlanmıştır. Bunda hükümet değişiklikleri ile hükümetlerin
993 Şehir Tiyatrosu, bugün semt tiyatrolarının oluşturulması neticesinde çeşitli
sahnelerde faaliyetlerini sürdürmektedir. Bugünkü adıyla İstanbul Büyükşehir
Belediyesi Şehir Tiyatroları, temsillerini Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi,
Fatih Reşat Nuri Sahnesi, Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi, Kadıköy Haldun
Taner Sahnesi, Gazi Osman Paşa Sahnesi, Ümraniye Sahnesi ve Harbiye
Cep Sahnesi’nde vermektedirler. Türkiye’nin ilk ve en uzun ömürlü ödenekli
tiyatro kurumu olan Şehir Tiyatroları, İstanbul’un en önemli kültür merkezlerinden
biri olarak büyük bir başarıyla halka hizmet vermeye devam etmektedir.
994 1934-52 döneminde M. Ertuğrul ile başlayan kurum yönetmenliği sırasıyla,
Max Meinecke (1952-58), M. Ertuğrul (1959-66), Vasfi Rıza Zobu (1967-73),
M. Ertuğrul (1974-76), Hayri Asılyazıcı (1976-80), V. R. Zobu (1980-85),
Gencay Gürün (1985-1994), ondan sonra da Erol Keskin ve Kenan Işık gibi
isimlerle devam etmiştir.