atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 439
1930 yılından itibaren Darülbedayi oyuncularının hem yurt
içinde hem de yurt dışında turnelere çıkarak temsiller verdikleri
bilinmektedir. Örneğin Eylül 1930 tarihinde Karadeniz vapuru ile
Samsun’a giden (Karadeniz Turnesi) 17 artist, repertuarlarına Katil,
Topaz, Teyze Hanım, Bir Kitap, Kör, Hızır, Şahin, Yumurcak, Bekarlar,
Zehirli Kucak gibi oyunları almışlardır 983 . Bu dönemde oyun repertuarlarında
bir artış görülmektedir. Sanatçılar ertesi sene de uzun
bir Ankara turnesi için yola çıkmışlardır. Heyete sadece Kaçakçılar
filmi ile meşgul olan M. Ertuğrul katılmamıştır 984 . 1932 yılında ise
Darülbedayi heyetini Diyarbakır’a 985 oyun oynamak için giderken
buluyoruz. Heyet bundan sonraki dönemlerde de turnelerine devam
etmiştir.
Darülbedayi sanatçılarının yurt dışı turnelerinde özellikle
Yunanistan’ı tercih ettikleri görülmektedir. Bu dönemde Yunan tiyatro
heyeti ile sıkı bir diyalog söz konusudur. Türk sanatçıların yurt
dışı turneleri dışında ortak projeler de gündeme gelmiştir. Örneğin
o günlerde basında Yunan ve Türk tiyatro oyuncularının Othello’da
buluşacakları ve bir Shakespeare dramının komediye çevrilerek oynanacağı
duyrulmuştur. Nitekim 1930 yılında Gavrilidis’in başkanlığında
İstanbul’a gelen Yunan tiyatro heyeti ile Odeon Tiyatrosunda
sahnelenen Othello oyununda Bedia Muvahhit Hanım konuk sanatçı
olarak rol almıştır 986 . Bedia Muvahhit’in Desdemona’yı Yunanca
oynaması o kadar beğenilmiştir ki bu oyunla ünü Yunanistan’a kadar
gitmiştir. Aynı günlerde Yunan Komedi Trupu adında bir heyet,
Ekler Tiyatrosu’nda temsiller vermeye başlamıştır. Trupun oynadığı
ilk piyes bir romanstır. Trupun başında bulunan Matmazel Aliki’nin
Yunanistan’ın en iyi komedyenlerinden biri olduğu yazılmıştır 987 . Bu
yakınlaşmayı 1930’lu yıllarda gelişmeye başlayan Türk-Yunan dostluğu
çerçevesinde ele almak mümkündür.
Türk basını Matmazel Aliki başta olmak üzere yurt dışından ge-
983 Son Posta, 4 Eylül 1930, s. 1.
984 Son Posta, 3 Nisan 1931, s. 1.
985 Son Posta, 25 Mayıs 1932, s. 1.
986 Ek 18: Bedia Muvahhit Gavrilidis’in yönetimindeki Othello provalarında ve
Bedia Muvahhit Yunan basınında.
987 Son Posta, 30 Kasım 1930, s. 1.