atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

432
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
başvuran 8’i hanım 197 kişi içinde çok ünlü isimler 964 yer almıştır.
Okul, tiyatro ve müzik olmak üzere iki bölümden teşekkül ediyor,
müzik bölümü alaturka ve alafranga şeklinde iki şubeden, tiyatro
bölümü de trajedi, dram ve komedi sınıflarından oluşuyordu.
André Antoine’nin genel yönetici olduğu bu okulda Reşat Rıdvan
Bey 965 yönetici yardımcısı ve Temsil Kolu başkanı olmuştur. Tiyatro
bölümünde; Mardiros Mınakyan, Burhanettin, Ahmet Fehim, Rıza
Tevfik, Şahap Rıza, Salih Fuat, Mösyö Rioti, Sadık Bey, Arif Hikmet,
Kemal Emin (Bara) gibi isimlerin haricinde asistanlığa tayin
edilen Muhsin Ertuğrul, Halit Fahri Ozansoy, Celal Tahsin, Hakkı
Tahsin isimli öğrenciler de yer almışlardır. Ali Rıfat Bey’in başkanı
olduğu Müzik bölümünde ise daha önce de bahsedildiği gibi (Türk
Müziği ve Batı Müziği dallarında) Zekaizade Ahmet, Rauf Yekta,
Cemil Bey, Leon Hancıyan, Dr. Suphi, Şevkey Gevay, Zeki Bey,
Ahmet Kadir Kemali, Saadettin Bey, Hafız Yusuf, İsmail Hakkı Bey,
Victor Radeglia, Jean Avolio, Albert Braun, Paul Lange, Aram Sinanyan,
Halo Selvelli, Furlani, Mescemes ve Silvio Kenssy gibi sanatçılar
görev yapmışlardır 966 .
7 Temmuz 1914 tarihinde verilen ilân ile öğrenci kaydına başlanmış,
neticede başvuran 197 kişiden 63’ü başarılı olmuştur. Bunlar
arasında M. Ertuğrul, Behzat Hâki, E. Beliğ, İ. Galip, A. Muvahhit,
E. Ninemeciyan, P. Safa, H. Fahri vs. gibi isimler de mevcuttur. Başvuran
bayan öğrencilerin hepsi Hıristiyandır 967 . Ancak kısa bir süre
sonra çıkan Birinci Dünya Savaşı yüzünden Antoine ülkesine dön-
964 Muhsin Ertuğrul, Ali Naci Karacan, Peyami Safa, Halit Fahri Ozansoy, Behzat
Hâki Butak, Emin Beliğ, Ahmet Muvahhit, İsmail Galip Arcan, Raşit Rıza
Samako vs.
965 Reşat Rıdvan Bey, 1900’lü yılların başında İstanbul Belediye Başkanı olan
Rıdvan Paşa’nın oğludur. Paşa, oğlunun tiyatro merakından ötürü kesin çözüm
olarak İstanbul’da Türk dilinde verilen tüm temsilleri yasaklamıştır (1904).
Yalnız yabancı toplulukların temsilleriyle karagöz, meddah bunun dışında
bırakılmıştır. Ancak Rıdvan Paşa’nın 1906’da öldürülüşü ile bu yasak sona
ermiştir. Meşrutiyetin ilânı ile birlikte Reşat Rıdvan Bey de tekrar tiyatroya
kavuşmuştur. Darülbedayi’nin tiyatro bölümü başkanı olan Reşat Rıdvan, ilk
Türk rejisörü olarak da kabul edilmektedir (Özakman, a.g.m., s. 1049-1050;
Konur, a.g.e., s. 182).
966 Nutku, Dünya Tiyatrosu Tarihi, s. 742-743.
967 Nutku, a.g.e., s. 743.