atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 423
Kemal iştirak ettiği bu temsil ile Türk kadınının sahnelerdeki yerini
almasını sağlamış, engelleri ortadan kaldırmış ve gerçek anlamda bir
sanat adamı olduğunu bir kez daha ispatlamıştır. Aynı yıl Gazi’nin
verdiği cesaret neticesinde Bedia Muvahhit ve Neyyire Neyir Hanım
Othello temsili, Nazire Sedat Hanım da Balo Kaçakları isimli müzikli
oyun ile gerçek anlamda sahnelerdeki yerlerini almışlardır. Bu
isimler kısa sürede artmıştır.
Yine 10 Haziran 1926 günü Bursa’da temsiller veren, içlerinde
Raşit Rıza ve Muvahhit Beyler gibi sanatçıların olduğu bir topluluğa
söylediği sözler, onun bu sanata verdiği değeri bir kez daha göstermeye
yetiyor: “Sizleri çok takdir ederim. İnkılâbımızda sizin de mühim
hizmetleriniz vardır. Şimdiye kadar gördüğüm temsiller içinde
sizin temsilleriniz gibi muntazam ve sanatkâranesini seyretmemiştim.
Sanatınızı meslek ittihaz ederek azmetmenizi, arkadaşlarınızla
samimî olarak geçinmenizi bilhassa tavsiye ederim. Sizin vatana
en büyük hizmetiniz Anadolumuzu baştanbaşa dolaşıp halkımıza
sanatın ne olduğunu anlatmanız olacaktır. Turnelerinize muntazaman
devam ediniz” 947 . Bunların haricinde 1933 yılında Balıkesir’de
Süreyya Opereti adlı bir topluluğun oynadığı Emir isimli oyunun
ardından üç sanatçıyı yanına çağırarak onlarla bir süre sohbet ettiği
de bilinmektedir 948 .
Sanatçılara destek vermek, onların sorunlarıyla ilgilenmek,
temsilleri yakından takip etmek gibi uğraşlarının yanı sıra Atatürk
Türkiye’nin ilk dramaturgu olarak da kabul edilmektedir. Atatürk’ün
oyunlar ısmarlaması, yazarlara konular önermesi, metinleri okuyarak
gereken düzeltmeleri yapması, oyun provalarında bulunması zaten
bu nitelendirmeyi doğrular mahiyettedir. Bu çalışmaları esnasında
üzerinde hassasiyetle durduğu noktalar ise, dilin Türkçe olması, metindeki
sözlerin edebi yönü ve metindeki düşünce yapısı ile vereceği
mesajdır. Atatürk’ün bir dramaturg gibi yaptığı en önemli çalışmalarından
üçü Bay Önder, Taş Bebek ve Bir Ülkü Yolu’dur. Adı geçen bu
üç eserde de yine öncelikle kullanılan dilin sadeliğine, anlaşılırlığına
947 10 Haziran 1926, “Tiyatro Sanatçılarına Dair”, ASD, C. II, s. 258.
948 And, Türk Tiyatrosunun Evreleri, s. 367-368.