atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 409
hem de Türk kültürünü gözler önüne sermiştir. Yine Leyla Gencer 916 ,
Ferhat Onat gibi Türk opera sanatçıları da Avrupa sahnelerinde oynama
imkânı bulmuşlardır. Türk bestecilerin eserlerinin dünya sahnelerine
taşınması kadar, dünya literatürünün en önemli eserlerinin,
besteci Richard Strauss’un Salome Operası 917 gibi, Devlet Operaları
sahnesinde başarıyla oynanması da sanat çevreleri tarafından büyük
takdirle karşılanmıştır.
Atatürk’ün ömrü, Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin ve daha
sonra da İstanbul ve İzmir Devlet Opera ve Balesi’nin çalışmalarını
görmeye yetmemiş, fakat O’nun öncülüğü, çizdiği yol ve politikalar,
Türk sanatının gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Öyle ki, ondan
sonra ki süreçte, Paul Hindemith ve Carl Ebert’in büyük başarısı
sonucunda ADK, İkinci Dünya Savaşı döneminde bile sahnelerini
açık tutmayı başarmıştır. Hatta savaş dönemi içinde çalışmalarını
sürdüren Opera Stüdyosu, Çek besteci Smetana’nın Satılmış Nişanlı
operasını sahneye koymayı başarmış ve eser 11 Şubat 1943 günü
Türkçe oynanmıştır. Bu oyunun ilginç bir de öyküsü vardır. Bu tarihlerde
adı geçen oyunun oynanması, Çek yönetiminin Londra’da
sürgünde bulunan başkanı Dr. Beneş’i çok duygulandırmıştır. Hatta
Beneş bu olay üzerine MEB’na gönderdiği mesajında, “bu operanın
günün bilinen şartları altında oynanmış olması, tüm Çekoslovak ulusunun
son derece takdirini gerektiren bir davranıştır. Çekler, özellikle
içinde bulundukları durumun nezakati karşısında, böylesine bir
hareket ve davranıştan ötürü, Türk ulusuna son derece minnet ve
916 Dramatik sopranomuz Leyla Gencer’in ünlü Fransız besteci Francis Poulenc’in
Les dialogues des Carmelites adlı operasının dünya prömiyeri Milano’da dünyaca
ünlü Scala Tiyatrosu’nda yapılmıştır. Operanın baş rolünü oynayan L.
Gencer olağanüstü bir başarı ve performans sergilemiştir (Altar, “Atatürk’ün
Müzik İnkılâbına Toplu Bir Bakış”, s. 116).
917 Türkiye’de büyük bir başarıyla sahneye konan eserlerden biri de besteci Richard
Strauss’un Salome Operası’dır. Eser Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından
1960 yılında sahnelenmiştir. Bu başarının dünya çapında yayılması
üzerine de ünlü bestecinin oğlu Dr. Franz Strauss, Devlet Operası Genel
Müdürlüğü’ne bir telgraf çekmiştir. F. Strauss telgrafında, sahnelenmesi son
derece zor olan böyle bir eserin Türkiye’de oynanmasının, ülkenin kültürel
gelişiminde yeni bir dönem açmasında rol oynayacağını yazmıştır (Altar,
“Atatürk’ün Müzik İnkılâbına Toplu Bir Bakış”, s. 116).