atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

404
SEDA BAYINDIR ULUSKAN
Bey’e dönerek “Sen Özsoy’u sabote ediyormuşsun, provaları aktarıyormuşsun,
seni kavuyorum” diye bağırdığını ve Adnan Saygun’u
Riyaseticumhur Filârmonik Orkestrası şefliğine de böylelikle atadığını
anlatmıştır .
Özsoy Operası’nın en mühim oyuncularından birisi olan Semiha
Berksoy, operanın hazırlık aşamasında Ankara’da Atatürk’ün
konuğu oldukları geceyi de tüm teferruatıyla aktarmıştır. Köşke
yapılan ziyareti, bu tanışmadan iki gün sonra babasına yazdığı 14
Haziran 1934 tarihli bir mektupta yazıya döken Berksoy, gecenin
bir buçuğunda köşke nasıl davet edildiklerini, nasıl karşılandıklarını
ve söyledikleri şarkılardan sonra nasıl alkışlanıp Gazi’nin iltifatına
mazhar olduklarını ayrıntısıyla anlatmıştır. O gece söylediği şarkılar
ve aldığı tebrikler, Semiha Berksoy’un Avrupa’ya gönderilmesi gerektiği
gibi bir kararın alınmasına da neden olmuştur. Nitekim 1936
yılında Berksoy, “hem Nazım Hikmet’in aşkından kurtulmak, hem
de gerçekten çok sevdiği ve daha çocukluğundan aklına koyduğu gibi
gerçek bir opera sanatçısı olmak için Almanya’ya doğru yola” 902
çıkmıştır. Atatürk’ün gerçek sanatçılara ve sanata olan bu saygısı ve
teşviki, Türkiye’nin kısa bir süre içinde opera sanatında geldiği yer
ve elde ettiği başarılar açısından son derece önem taşımaktadır.
Neticede harcanan yoğun mesai sonucunda Özsoy Operası ilk
kez 19 Haziran 1934 tarihinde Ankara Halkevinde, Atatürk ile resmi
konuğu İran Şahı Rıza Pehlevi 903 huzurunda sahnelenmiştir. İran ve
Türk halklarının yakınlığının gündeme gelmesiyle birlikte komşuluk
ilişkilerinin iyileştirilmesi de söz konusudur. Operanın sahnelendiğinin
ertesi günü 20 Haziran 1934 günü konuya geniş yer ayıran
Cumhuriyet Gazetesi, konuyla ilgili haberinde; İran Şehinşahı Rıza
Pehlevi Hazretlerinin şerefine sembolik Özsoy piyesinin temsil
olunduğu, halkla tamamen dolu bir halde bulunan temsil salonunda
Atatürk ile beraber TBMM Reisi Kâzım Paşa, Başvekil İsmet Paşa,
bütün vekiller, Tahran Büyükelçisi, paşalar, sefirler, mülkî ve askeri
902 Özbilgen, a.g.e., s. 76-79.
903 Şah Rıza Pehlevi 10 Haziran-2 Temmuz 1934 tarihleri arasındaki seyahati süresince
Özsoy Operasını izlemek haricinde İstanbul, İzmir, Balıkesir, Çanakkale,
Ankara, Eskişehir, Erzurum gibi pek çok ilde inceleme gezisi de yapmıştır
(Son Posta, 19 Haziran 1934, s. 3).