atatürk'ün sosyal ve kültürel politikaları - Atatürk Araştırma Merkezi

ATATÜRK’ÜN SOSYAL VE KÜLTÜREL POLİTİKALARI 387
mektedir 870. Nitekim gazetede gerçekten bu şarkıyı çalan kişi, radyo
ve gazinocular hakkında tebligat yapıldığı ve takibata başlandığı 871
doğrultusunda bazı haberlere rastlanmaktadır ki bu da bize yapılan
işin önemini ve ciddiyetini göstermeye yetiyor.
Bütün bu gelişmeler neticesinde, 1934-50 yılları arasında
Türkiye’de müzik adına çok önemli gelişmelerin yaşandığını söyleyebiliriz.
Herşeyden önce modern Türk bestecileri bu dönemde
büyük destek ve teşvik görmüşler, Batı kültür ve tekniğinden faydalanarak
senfonik eserler, halk türküleri, operalar sahneye koymuşlardır.
Ancak daha sonra, politik çekişmeler, ilgisizlikler yüzünden
çalışmaların giderek azaldığı, hatta durma noktasına geldiği görülmüştür.
Atatürk’ün ölümü ile birlikte müzik çalışmaları son bulmamış,
ikinci cumhurbaşkanı İsmet İnönü de konuya gereken hassasiyeti
göstererek elinden geleni yapmaya çalışmıştır. Müzik inkılâbı
konusunda özellikle 1950 yılına kadar gelişmeler sürmüştür. İnönü,
müsait olduğu zamanlarda “dinletileri ve opera gösterilerini düzenli
olarak” izlemiş hatta cumhurbaşkanlığı döneminde viyolonsel dersleri
dahi almıştır. İnönü döneminde daha çok kurumlaşma yoluna gidilmiş
ve konuyla ilgili yasalar çıkarılmıştır. Hatta bu dönemde çok
sesli müzik alanında ulusal müzik yazılmasını teşvik etmek maksadıyla
İnönü Armağanı dahi konmuştur. Bu armağanı ilk alanlar
da H. F. Alnar, U. C. Erkin ile A. A. Saygun olmuştur. (1942). Yine
bu dönemde İhsan Künçer yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Armoni
Muzikası ile Prof. E. Praetorius idaresindeki Cumhurbaşkanlığı
Filârmoni Orkestrası’nın Ankara Radyosu’ndaki haftalık canlı programları
yurt dışında bile dinleyici çekmeyi başarmıştır 872 . 1950 ve
sonrasında ise rotasının değiştiği ifade edilen müzik inkılâbı, çok
sesli müziğin yanında Türk müziğinin de yer aldığı yepyeni bir kulvarda
yerini alırken, Türk müziği de âdeta 1930’lardaki “dışlanmışlığının
acısını” 873 çıkartırcasına konservatuarlarda eski yerine kavuşmuştur.
870 Son Posta, 7 Ekim 1931, s. 1.
871 Son Posta, 11 Ekim 1931, s. 2.
872 Oransay, “Çoksesli Musiki”, s. 1523.; Gedikli, a.g.t., s. 44.
873 Gedikli, a.g.t., s. 67.